"Dede-Korkut Oğuznâmeleri" Işığında Tarih Araştırmaları I: Karapapak (Borçalı-Kazak) Uruğunda Kür-Aras Boylarındaki 1800 Yılına Bir Bakış

Yıl 1971, Sayı: 2, 75 - 90, 25.02.2024

M. Fahrettin Kırzıoğlu

Öz

Ahıska, Kars, Revan ve Gence bölgelerindeki yerli Türkler, ötedenberi "Gürcistan” denilen ülkeyi, iki bölük olarak anarlar: Merkezi Tiflis olan doğu kesimine "Sağ -Gürcistan” veya "Terekeme-Gürcistanı” derler ki, Avrupalı seyyahların "Georgie turque” (Türk-Gürcistanı) dedikleri ülke 1 burasıdır; merkezi Kutayıs olan batı kesimine de, ”Sol-Gürcistan” veya "Asıl -Gürcistan” derler. Bu deyimler, adıgeçen illerdeki halk şiirlerinde de geçer. Kür ırmağı boyundaki ülkede Türkler'in çokluk ve Islâm olmaları,batı kesimine ”Asıl-Gürcistan” denilmesine sebep olmuştur.
Kafkaslar kuzeyinden Borçalı-Kazak çayları bölgesine gelip yerleşmeleri ve adlarını bu sulara vermeleri, 1064 te Selçuklu Alp-Arslan'ın ”huzurunda toptan îslâm dinine girmeleri; yaylakçı-kışlakçı yaşayışları, Türkistan'daki Karakalpak- Kazak ağzı ile konuşmaları ve pek zengin halkiyatı, son derecede mühimdir.

Anahtar Kelimeler

Dede-Korkut, Karapapak, Borçalı, Kazak, Kür-Aras

Kaynakça

• Kars Tarihi I. Cilt (1953 İstanbul)
• İsmail H. DANİŞMEND, İzahlı Osmanh Tarihi Kronolojisi, III.
• D.M.DUNLOP, The History of The Jewish Khazars, 1954, New Jersey,
• M. BROSSET, H. d. 1. Georgie, I. 79 n. 5.
• M. Haşan VELİLİ-BAHARLI, "Azerbaycan”, 1921 Baku