ASUMAN İLE ZEYCAN HİKÂYESİ I

Yıl 1972, Sayı: 5, 51 - 81, 28.02.2024

Saim Sakaoğlu

Öz

Türk halk hikayeleri geniş coğrafî sahalara yayılmışlardır. Âşık Garib Hikâyesi bu hususu teyid eden en güzel nümûnedir. Kırım, Azerbcyan, Anadolu ve Balkanlar hattı boyunca, adı geçen hikâyeye sık sık rastlamak mümkündür. Hatta Anadolu’da, hemen her bölgemizde Âşık Garib Hikâyesi’nin yeni bir varyantı tesbit edilebilir. Diğer hikâyelerimiz için de, az çok aynı şeyi söyleyebiliriz. Fakat içlerinde, dar bir çerçevede yayılan, fazlasıyla tanınmalarına rağmen, neşet ettiği bölgeden fazla uzaklaşamayan hikâyelerimiz de vardır. Bugün, yurdumuzun ancak muayyen bölgelerinde anlatılan, hatta olayların cereyan ettiği mıntıkaların fazla uzağına gidemeyenlerin olduğunu da unutmamak gerekir. Bu hikâyelerimizden birisi de ASUMAN İLE ZEYCAN HİKÂYESİ’dir. Olaylar Erzincan ve civarında geçe.. Bazı kaynaklarda ise Erciş ve çevresi mekân olarak görülür. Metnimizde geçen Murad Suyu, Erzurum gibi coğrafî adlarda olayların uzandığı sahalara delâlet eder.

Anahtar Kelimeler

Türk halk hikayeleri, Asuman, Zeycan

Kaynakça

• 1. Mustafa Nihat (Özön), Türkçede Roman Hakkında Bir Deneme, c. I. İstanbul, 1936, Burhanettin Matbaası, VIII+335 s. Remzi Kitabevi’nin neşri olan bu incelemenin 118-120. sayfalarında Asuman ile Zeycan Hikâyesi’nin geniş bir özeti verilmiştir. 2. Pertev Nail Boratav, Halk Hikâyeleri ve Halk Hikâyeciliği, Bkz. I, 2. Bu incelemenin, 72, 78, 152, 206, 208. sayfalarında Asuman ile Zeycan Hikâyesi ile ilgili kayıtlar vardır. 3. Pertev Naili Boratav, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesinde Halk Edebiyatı ve Folkor Arşivi. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, c. I (s. 1), Eylül 1942, s. 99-111. Bkz. II, 8 ve 9, 4. Pertev, Naili Boratav, Folklor Arşvinin Bugünkü Durumu, Dıi ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Dergisi, c. v. (s. 3), Mayıs-Haziran, 1947, s. 323-327. Bkz. II, 4. 5. Louis Bazin vd., Philologiae Turciae Fundamenta, c. II. Weisbaden 1964, LXXII+963 s. Asuman ile Zeycan’dan bahseden (s.33-34) bölümün tamamı Pertev Naili Boratav tarafından yazılmıştır.