Coding Lacanian Psychoanalysis into A Novel Using A Timeless Language

Yıl 2024, Sayı: 72, 95 - 102, 12.06.2024

Gamze Somuncuoğlu Özot

https://doi.org/10.55590/literatureandhumanities.1423079

Öz

The novel Zamansız is a narrative that contains many details such as its poetic narrative, its reconstruction of language, its postmodern features, its psychological substructure, and its references to tradition. Zamansız, which has a very intricate and colorful fiction, attracts attention with its emphasis on “language” and its use of original language, which is as far away from the everyday language seen in the first chapters of the novel. In this study, Latife Tekin's work called Zamansız was examined on the axis of the "language" element, which is frequently cited in the novel. Work; an attempt has been made to make sense of it by taking help from the teachings of Jacques Lacan, who deepened psychoanalysis with a post-structuralist approach and brought a new breath to the view of “language”. Working on Freud's teachings, Lacan made a name for himself with his scientific approach, especially regarding the unconscious. Lacan, who closely followed Saussure and his linguistic studies, established a connection between psychoanalysis and linguistic studies and developed the scientific structure put forward by Freud in his period, especially on the relationship between the unconscious and language. The signifier-signified system used in the work titled Zamansız, metaphors, dreams, interchangeable characters, themes of a lover trying to take on the role of a mother, expressing his feelings about his son and daughter, are reminiscent of Lacan and his teachings. Issues such as the father, which is mentioned under the subheading of “The Incomplete”, the language that is desired to be created from scratch, and the story that is tried to be written to understand and repair the disappointments, also point to the Lacanian perspective.

Anahtar Kelimeler

Language, Subconscious, Latife Tekin, Lacan, Zamansız

Lacanyen Psikanalizi Zamansız Bir Dil Kullanarak Romana Kodlamak

Öz

Zamansız adlı roman; şiirsel anlatımı, dili yeniden inşa edişi, postmodern özellikleri, psikolojik alt yapısı, geleneğe yaptığı göndermeler gibi birçok detayı içinde barındıran bir anlatıdır. Oldukça girift bir o kadar da renkli bir kurguya sahip olan Zamansız roman “dil” üzerine yaptığı vurgular ve özellikle romanın ilk bölümlerinde görülen gündelik dilden olabildiğince uzak, özgün dil anlatımıyla dikkatleri çekmektedir. Bu çalışmada Latife Tekin’in Zamansız adlı yapıtı, romanda sıkça atıf alan “dil” unsurunun ekseninde irdelenmiştir. Yapıt; post- yapısalcı bir yaklaşımla psikanalizi derinleştiren, dil’e bakışa yeni bir soluk getiren Jacques Lacan’ın öğretilerinden yer yer yardım alınarak anlamlandırılmaya çalışılmıştır. Freud’un öğretileri üzerinde çalışan Lacan, özellikle bilinçdışı konusunda sergilediği bilimsel yaklaşımla kendinden söz ettirmiştir. Saussure ve onun dilbilim çalışmalarını da yakından takip eden Lacan, psikanaliz ve dilbilim çalışmaları arasında bağlantı kurmuş ve özellikle bilinçdışı ve dil arasındaki ilişki konusunda kendi döneminde Freud’un ortaya koyduğu bilimsel yapıyı geliştirmiştir. Zamansız’da kullanılan gösteren- gösterilen sistemi, metaforlar, rüya, birbirinin yerine geçen karakterler, oğlu ve kızına ilişkin duygularını anlatan anne rolünü üstlenmeye çalışan bir sevgili, “Eksik Kalan” alt başlığı altında dile getirilen baba, sil baştan oluşturulması arzulanan dil, yaşanılan hayal kırıklıklarını anlamak ve onarmak için yazılmaya çalışılan hikâye gibi konular, bu yapıtın Lacan ve onun öğretileri ile anlamlandırılabileceği düşüncesini oluşturmuştur.

Anahtar Kelimeler

Dil, Bilinçdışı, Latife Tekin, Lacan, Zamansız

Kaynakça

• Granzotto, E. (2020). Jacques Lacan İle Söyleşi (B. Barış, Çev). 26.09.2023 tarihinde https://yersizseyler.wordpress.com/2020/07/01/jacques-lacan-ile-soylesi/ adresinden erişildi.
• Kaçar, E. (2019). Öznenin Trajedisi: Aynanın Ötesine Geçmek. Dört Öge Dergisi, 15, 75-84.
• Lacan, J. (2012). Benim Öğrettiklerim (M. Erşen, Çev). İstanbul: MonoKL Yayınları.
• Moran, B. (1999). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Nasio, J.D. (2007). Jacques Lacan'ın Kuramı Üzerine Beş Ders (Ö. Erşen ve M. Erşen, Çev). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları. Özer, P. (2015). Latife Tekin Kitabı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sarup, M. (2004). Post-Yapısalcılık ve Postmodernizm (A. Güçlü Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Sevinç, K. (2019). Freudyen Psikolojide Bilinçaltı ve Bilinçdışı Kavramları Arasındaki Benzerlikler ve Farklılıklar. Kilitbahir, 15, 125-158.
• Sharpe, M. (9 Aralık 2020). Lacan’ın Dil Felsefesi (B. Erdem, Çev.) 26.09.2023 tarihinde https://gorgondergisi.com/jacques-acan-dil-felsefesi-i-ucuncu-bolum/ adresinden erişildi.
• Tekin, L. (1 Mart 2019). Çığlıklar ve Fısıltılar/ Raportör: Sokrates Dergisi 8. 05. 2024 tarihinde https://socratesdergi.com/yazi/cigliklar-ve-fisiltilar/ adresinden erişildi.
• Tekin, L. (2022). Zamansız. İstanbul: Can Yayınları.
• Tuzgöl, K. (2018). Lacanyen Psikanalitik Kuram ve Öznenin Konumu. Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi, 1(1), 41-53.
• Uçar, S. ve Gençöz, F. (2019). Psikanalizde Bilinçdışı. T. Gençöz (Ed.), Lacanyen Psikanaliz. Ankara: Türkiye Klinikleri Yayınları, 41-46.
• Yılmaz, E. Latife Tekin’in Zamansız Adlı Anlatısı Üzerine Bazı Dikkatler. İdil, 104, 453–465. doi: 10.7816/idil-12-104-03.
• Yılmaz, O. (2021). Kaygı, Korku ve Arzu Üçgeninde Fantezi. AYNA Klinik Psikoloji Dergisi, 8(3), 424-443.