Mekan-İnsan İlişkisinin Tinselliğinde Fiziksel Faktörlerin Rolü

Yıl 2025, Cilt: 2 Sayı: 1, 80 - 97, 31.01.2025

Duygu Melek Güner

Öz

Tinsel bir varlık olan insan, dünyaya geldiği andan itibaren mekanlarla iletişim halindedir. Bu iletişim sadece barınma eylemini gerçekleştirmek için değil; kişinin hayat kalitesini anlamlandırmak için çıktığı bir yolculuk olarak da tanımlanabilir. Yolculuk boyunca duygular, düşünceler, tepkiler eşlik eder ve bu durum tin kavramını görünür kılar. Mekandaki anlamın özüne inmek ve bunu ruhsal bir boyutta algılamak kişiye özgü bir durumdur. Özel olmasının yanında biricikliğini korur ve kişi, dinamik bir sürece kendini dahil eder. Çünkü anlamak, yorumlamak, hissetmek geçici bir süreç değildir; kalıcılığını her defasında farklılıklarla belli eder.
Çalışmanın amacı insan ile mekan arasındaki iletişimde tinsel durumun görünürlüğünü keşfetmektir. Bu keşif sırasında tinsel etkileşime yardımcı olan faktörler kapsamlı bir şekilde araştırılmış; gizli olan bu durumun görünür olan fiziksellikle ilişkili olduğu görülmüştür. Bununla birlikte araştırmalar sonucunda tinsel etkide etkin rol üstlenmekte öne çıkan fiziksel faktörler sınıflandırılmıştır. Daha sonra ise soyutluğun hakim olduğu çalışma somut örneklerle desteklenmiş ve belirlenen faktörlerle analiz edilmiştir. Bu analizler doğrultusunda belli bulgular irdelenmiş, mekan insan diyaloğundaki tinsel duruma etken fiziksel faktörlerin değerlendirilmesi yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İnsan, Mekan, Tin, Anlam

The Role of Physical Factors in The Spirituality of Space-Human Relationship

Öz

Human being, as a spiritual being, has been in communication with places since the moment he/she came into the world. This communication is not only to realise the act of sheltering; it can also be defined as a journey that one embarks on to make sense of the quality of life. Emotions, thoughts and reactions accompany the journey and this situation makes the concept of tin visible. Getting to the essence of the meaning in the space and perceiving it in a spiritual dimension is a situation unique to the individual. Besides being special, it preserves its uniqueness and the person involves himself/herself in a dynamic process. Because understanding, interpreting and feeling is not a temporary process; it reveals its permanence with differences every time.
The aim of the study is to discover the visibility of the spiritual state in the communication between human and space. During this discovery, the factors that help spiritual interaction have been extensively investigated; it has been seen that this hidden state is related to the visible physicality. However, as a result of the researches, the physical factors that stand out to play an active role in the spiritual effect were categorised. Afterwards, the study, which is dominated by abstractness, was supported with concrete examples and analysed with the determined factors. In line with these analyses, certain findings were examined and the physical factors that affect the spiritual situation in the space-human dialogue were evaluated.

Anahtar Kelimeler

Human, Space, Spirit, Meaning

Kaynakça

• Altan, İ. (1983). Mimaride ışık gölge ilişkilerinin psikolojik etkileri üzerine bir araştırma (Doctoral dissertation). Yıldız University, İstanbul, Turkey.
• Avcı, H. (2013). Yarışmayla yapılan Yahudi Müzesi [Photograph]. Retrieved November 22, 2024, from https://www.arkitera.com/haber/yarismayla-yapilan-yahudi-muzesi/
• Aydın, G. M. (2007). Issız sadelik [Photograph]. Retrieved January 22, 2025, from https://www.arkitera.com/haber/issiz-sadelik/
• Bauza, B. (2018). The amazing architecture of the Bruder Klaus Field Chapel [Photograph].. Retrieved November 22, 2024, from https://nomadbiba.com/bruder-klaus-field-chapel/
• Berlin Yahudi Müzesi. (2017, October 18). Retrieved November 22, 2024, from https://www.arkitektuel.com/berlin-yahudi-muzesi/
• Bianchini, R. (2024). Daniel Libeskind the Jewish Museum Berlin – part 1 [Photograph]. Retrieved November 22, 2024, from https://www.inexhibit.com/case-studies/daniel-libeskind-jewish-museum-berlin/
• Cheng, F. (2006). Boşluk ve doluluk (K. Özsezgin, Trans.). İmge Kitabevi Yayınları.
• Corbusier, L. (2013). Bir mimarlığa doğru (S. Merzi, Trans). Yapı Kredi Yayınları.
• Cordan, Ö. (2019). Bir “palimpsest” olarak iç mekan [Photograph]. Retrieved November 22, 2024, from https://yapidergisi.com/bir-palimpsest-olarak-ic-mekan/
• Çelebi, V. (2014). Nicolai Hartmann’ın yeni ontolojisinde varlık ve değer ilişkisi. ETHOS: Felsefe ve Toplumsal Bilimlerde Diyaloglar Dergisi, 7(2), 74-97.
• Daylight & architecture [Photograph]. (n.d.). Retrieved November 22, 2024, from https://tr.pinterest.com/pin/40110252911197729/
• Eriç, M. (2011). Mimarlığın seyir defteri. Literatür Yayınları.
• Erkartal, Ö. P. & Ökem, H. S. (2015). Mimari tasarımda dokunma olgusu ve dokunsal haritalamaya ilişkin bir alan çalışması. Megaron Dergisi, 10, 1, 92-111. doi: 10.5505/MEGARON.2015.30602
• Eroğlu, Ö. (2017). Sanatta tinsellik üzerine. Tekhne Yayınları.
• Fahey, R. (2020). Brother Klaus Field Chapel, Peter Zumthor [Photograph]. Retrieved January 22, 2025, from https://fall2020.thedude.oucreate.com/uncategorized/brother-klaus-field-chapel-peter-zumthor/
• Fracalossi, I. (2011). AD classics: Kimbell Art Museum, Louis Kahn [Photograph]. Retrieved November 22, 2024, from https://www.archdaily.com/123761/ad-classics-kimbell-art-museum-louis-kahn
• Geçer, A. G. (2010). Rudolf Steiner’in mimariye bakışı. Retrieved November 15, 2024, from https://egitimsanatidostlari.org/rudolf-steinerin-mimariye-bakisi/
• Hartmann, N. (1968). Almanya’da yeni ontoloji. Felsefe Arkivi, (16), (1-48). Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/14574
• Hegel, G. W. F. (2011). Seçme parçalar I, (H. Demirhan, Trans.). Onur Yayınları. Jewish Museum Berlin. (n.d.). Retrieved November 22, 2024, from https://libeskind.com/work/jewish-museum-berlin/
• Kılıç, O. (2020). İç mekanda doku etkisinin kurgulanmasında tasarımcı yaklaşımlarının incelenmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (18), 858-867. Retrieved from https://doi.org/10.31590/ejosat.682979
• Kimbell Art Museum, Louis Kahn. (2015). Retrieved November 22, 2024, from https://marianamagcosta.com/en/2016-1-25-museu-de-arte-kimbell-louis-kahn-fort-worth-texas/
• Kolumba Museum, Peter Zumthor [Photograph]. (2010). Retrieved November 22, 2024, from https://www.archdaily.com/72192/kolumba-musuem-peter-zumthor
• Kolumba Museum, Peter Zumthor [Photograph]. (n.d.). Retrieved November 22, 2024, from https://br.pinterest.com/pin/476114991852698284/
• Konur, D. & Toprak, S. (2016). Hegel’in insan anlayışı. ETÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1/2, 117-130.
• Kutlu, H. G. (2001). Çağdaş mimarlıkta ışık kullanımı: Kavramlar ve uygulamalar. Ege Mimarlık, 39, 14-17.
• Melek, D. (2021). Mekan-insan diyaloğunda tinsel arayüz (Master’s thesis). Karadeniz Technical University, Trabzon, Turkey.
• Moody, R. (2019). Bruder Klaus Field Chapel, designed by Peter Zumthor [Photograph]. Retrieved November 22, 2024, from http://rachelmoodydesigns.blogspot.com/2019/06/bruder-klaus-field-chapel-designed-by.html
• Pallasmaa, J. (2018). Tenin gözleri (A. U. Kılıç, Trans). YEM Yayın.
• Peter Zumthor, Kolumba Museum, Cologne [Photograph]. (2012). Retrieved November 22, 2024, from https://architecturalmoleskine.blogspot.com/2012/04/peter-zumthor-kolumba-museum-cologne.html
• Pinterest [Photograph]. (n.d.). Retrieved November 22, 2024, from https://tr.pinterest.com/pin/657384876829938633/
• Rasmussen, E. S. (2018). Yaşanan mimari (Ö. Erduran, Trans). Remzi Kitabevi.
• Ronchamp [Photograph]. (2017). Retrieved November 22, 2024, from https://www.arkitektuel.com/ronchamp/
• Ronchamp Şapeli, Le Corbusier [Photograph]. (n.d.). Retrieved November 22, 2024, from https://mimarobot.com/tasarim/proje-dosyalar%C4%B1/photos/2234/ronchamp-%C5%9Fapeli-le-corbusier
• Schmarsow, A. & Fiedler, K. (2019). Mimarlığın özü ve mimari yaratım (A. Tümertekin & N. Ülner, Trans). Janus Yayını.
• Steiner, R. (1987). Teozofi-duyuüstü dünya kavrayışına giriş ve insanın varoluş nedeni (A. Domeniconi, Trans). Say Yayınları, İstanbul Bilimler Dergisi, 3, 2, 665-683.
• Şenol, G. (2005). Mimarlığın dili gizemlidir. Retrieved November 20, 2024, from https://www.arkitera.com/soylesi/mimarligin-dili-gizemlidir/
• Tanrıyar, E. (2017). Varlığın özünü yakalayan mimar ve filozof Louis I. Kahn’a bir bakış. Retrieved November 20, 2024, from https://t24.com.tr/k24/yazi/louis-kahn,1512
• The Kimbell Art Museum: The original Louis Kahn building [Photograph]. (2014). Retrieved November 22, 2024, from https://www.architectmagazine.com/design/buildings/the-kimbell-art-museum-the-original-louis-kahn-building_o
• Topala, G. E. (2018). Boşluk ve devinim üzerine içsel yorumlamalar (Master’s thesis). Hacettepe University, Ankara, Turkey.
• Turkish Language Association. (n.d.). Retrieved November 15, 2024, from https://sozluk.gov.tr/
• Ünügür, S. M. (1989). Bina tasarımının temel ilkeleri. İstanbul: İTÜ Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi.
• Zevi, B. (2015). Mimarlığı görebilmek (A. Tümertekin, Trans). Daimon Yayınları.
• Zumthor, P. (2010). Architektur denken (Dritte, erweiter-te Auflage). Birkhaeuser, Basel.