Kentin Yeni Getto'ları: Kapalı Konut Sitelerinin Yönetsel ve Sosyal Sorunları

Yıl 2022, , 48 - 60, 30.06.2022

Hamza Ateş , Naime Merve Karacaoğlu Yıldız

https://doi.org/10.52539/mad.1126469

Öz

Günümüzde otoparkı, alışveriş merkezleri, sosyal tesisleri, temizlik hizmetleri sunumu gibi imkânlarıyla yaşam alanı olarak görülüp, barınma ihtiyacının yanı sıra birçok ihtiyaca kolayca erişebilme, statü elde etme veya yatırım yapma amacıyla tercih edilen kapalı konut siteleri, varlığını ispatlayarak gün geçtikçe daha çok benimsenmektedir. Ancak kapalı konut sitelerinin çeşitli problematikler taşıdığı ve hukuki, yönetsel, sosyal ve kentsel-ekolojik açılardan irdelenmeleri gerektiği görülmektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı da kapalı konut sitelerinin sebep olduğu problemlere farkındalık oluşturmaktır. Çalışmada nitel veri toplama tekniklerinden olan doküman incelemesi tercih edilmiş, içerik analizi ve eleştirel söylem analizi yöntemleriyle değerlendirmeler yapılmıştır.
Araştırma sonucunda kapalı konut sitelerinin etkileşime olanak vermeyen mekânlar ve güvensiz bir toplum yarattığı, kentsel ve sosyal ayrışmayı arttırdığı, kamusal alana zarar verdiği, kentin fiziksel dokusunu bozduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kapalı Konut Siteleri, Kapalı Konut Sitelerinin Gelişimi, Kapalı Konut Sitelerinin Sorunları

New Ghettos of the City: Administrative and Social Problems of Gated Communities

Öz

Currently, luxury gated communities have been imagined as a habitat with its auto parks, cleaning services, recreational facilities with the thought, not only of being housing but also to access the needs, to invest and to have a status. However, it is seen that gated communities estates carry various problems in many areas and they need to be examined in terms of legal, administrative, social and urban-ecological aspects. In this context, the aim of the study is to raise awareness about the many problems about gated communities. In the study, which is one of the qualitative data collection techniques are document analysis was preferred. In this direction, content analysis and critical discourse analysis methods were used.
As a result of the research, it has been found gated communities places that do not allow interaction and create an insecure society, increased urban and social segregation, damage the public space, disrupt the physical fabric of the city.

Anahtar Kelimeler

Gated Communities, Developments of Gated Communities, Problems of Gated Communities

Kaynakça

• AKYOL Altun, D. (2010). Kent Çeperlerindeki Az Katlı Konut Topluluklarının Kullanıcı-Mekân İlişkisi Bağlamında Değerlendirilmesi: İzmir Örneği. (Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. İzmir
• ATKINSON, R. & FLINT, J. (2004). Fortress UK? Gated communities, the spatial revolt of the elites and time-space trajectories of segregation. Housing Studies, 19 (6), 875–892.
• BLAKELY, E.J. & SNYDER, M.G. (1997). Fortress America: Gated Communities in the United States, Washington, DC: Brookings Institutions Press.
• BLANDY, S. ve LISTER, D. (2006) Gated Communities: (Ne)Gating community development?. In Gated Communities (97-111). R. Atkinson & S. Blandy (Eds.). USA: Routledge.
• BURKE, M. (2001). The Pedestrian Behaviour of Residents in Gated Communities. Australia: Walking the 21st Century 20-22 Şubat 2001. Perth, Western Australia. ss.139-150.
• CALDERIA, T. ve TERESA P.R. (2000). City of Walls: Crime, Segregation, and Citizenship in São Paulo, California: University of California Press.
• CALDEIRA, T. (1999). Sao Paulo’da yeni mekânsal ayrımlaşma yapısı. Duvarlar inşa etmek. Birikim, (123), 87-96.
• DANIŞTAY; 18.03.2009 2009/67 E, 2009/2575 K.
• DAVIS, M. (1990). City of Quartz: Excavating the Future in Los Angeles. Chapter four
• EKİNCİ, O. (2003). “Varoşlardaki Komşular” ve bir “1 Mayıs"ın anımsattıkları. Mimarist, (2003/2), 80-83.
• ENLİL, Z. M. (2003). 1980 sonrası İstanbul'da toplumsal ayrışmanın mekânsal izdüşümleri. Mimarist, (2003/2), 84-89.
• FOLDVARY, Fred. 1997. "The Business Cycle: A Georgist-Austrian Synthesis." American Journal of Economics and Sociology 56 (4) (October 1997): 521-41
• GOOBLAR, A. (2002). Outside the Walls: Urban Gated Communities and their Regulation within the British Planning System. European Planning Studies, Vol. 10, No. 3, ss.321-334,
• GIROIR, Guillaume (2004), Gated Communities, Clubs in a Club System. The case of Beijing (China),
• GÜLÜMSER, A. A. (2005). A New Trend in Urbanization: Gated Communities in İstanbul. Yüksek Lisans tezi. Ş.B.P. İstanbul: İ.T.Ü.
• İŞLEK, E. (2007). İstanbul’da 1980 Sonrasında Oluşan Kapalı Konut Alanlarının İncelenmesi. Yüksek Lisans tezi. Mimarlık. İstanbul: Y.T.Ü.
• İNAL, S. Ç. T. (2002). 1980 sonrası İstanbul metropoliten kent çeperinde gelişen lüks konut alanlarının gelişme süreçleri ve kentsel gelişmeye etkileri. Yüksek Lisans tezi. Ş.B.P.
• JENCKS, C. (1993). Heteropolis: Los Angeles, The Riots and the Strange Beauty of Hetero-Architecture, Academy Editions, London İstanbul: İ.T.Ü.
• KAZMAOĞLU, A. (1998). Yerleşme Vahaları, Arredamento Mimarlık, 3: 79-81
• KESİM Güven, S. & KAR, A. (2013). Kutuplaş(tır)manın Yeni Mekanları: Kapalı siteler, Folklor/Edebiyat 19(75), 9-36.
• KURTULUŞ, H. (2005a). Bir Ütopya Olarak Bahçeşehir. İstanbul’da Kentsel Ayrışma içinde (H. Kurtuluş, Ed.) 77-126. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• KURTULUŞ, H. (2005b). İstanbul’da Kapalı Yerleşmeler: Beykoz Konakları örneği. İstanbul’da Kentsel Ayrışma içinde (H. Kurtuluş, Ed.) 161-186. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• KİPER, P. (2004). Küreselleşme Sürecinde Kentlerimize Giren Yeni Tüketim Mekanları Ve Yitirilen Kent Kimlikleri. Planlama, (30), 14-18.
• LANDMAN, K. (2000). An International Review of Gated Communities, CSIR Publication, Pretoria.
• LOW, S. (2003). Behind the Gates: Life, Security and the Pursuit of Happiness in Fortress America. New York and London: Routledge.
• MANZI, T. & SMITH Bowers, B. (2005) Gated Communities as Club Goods: Segregation or Social Cohesion. Housing Studies 20. 2, 345-359.
• MARCUSE, P. (1997). Walls of Fear and Walls of Support. in Architecture of Fear (101-114). New York: Princeton Architectural Press.
• MCKENZIE, E. (2006). Constructing the Pomerium in Las Vegas: A Case Study of Emerging Trends in American Gated Communities. R. Atkinson & S. Blandy (Eds.) In Gated Communities (1-17). USA: Routledge.
• ÖZGÜR, E. F. (2004). Sosyal ve Mekânsal Ayrışma Çerçevesinde Yeni Konutlaşma Eğilimleri: Kapalı Siteler, İstanbul – Çekmeköy Örneği. (Doktora Tezi), Mimar Sinan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• ÖZDEMİR, N. ve TÜRKSEVEN Doğrusoy İ. (2016). Kapalı Konut Sitelerinin Kamusal Açık Alanlar Açısından Oluşturduğu Problemlerin İnsan Çevre İlişkileri Bağlamında İrdelenmesi. Megaron, 11(3):359-371.
• ÖZDEMİR, H. (2022). Dışa Kapalı Konut Yerleşmeleri Mekânsal Algı Bağlamında İrdelenmesi: Konya Örneği. Artium, 10(1), 54-66.
• ÖZMEN, K. (27.08.2012). Site Yönetimlerinin Tüzel Kişiliğinin Olmaması. 14 Ekim 2019, https://kooperatiflerkanunu.com/2012/08/27/site-yonetimlerinin-tuzel-kisiliginin-olmamasi-kemal-ozmen/
• SİNİRLİOĞLU, H. (30.01.2016). Nedir Bu Kapalı site çılgınlığı? 14.10.2019, http://www.altust.org/2016/01/sosyal-konuttan-anti-sosyal-yasam-tarzina-istanbulda-kapali-siteler/
• PEROUSE, J-F. ve DANIŞ, A.D. (2005). Zenginliğin Mekânda Yeni Yansımaları: İstanbul’da Güvenlikli Siteler. Toplum ve Bilim (104), 92-123.
• ROITMAN, S. (2003). Who Segregates Whom?. Symposium of Gated Communities: Building Social Division or Safer Communities?. University of Glasgow, 18-19 Eylül 2003
• SARKISSIAN, W., WALTON, S., KERR, H., HAZEBROEK, A., LUDHER, E., SHORE, Y., HAZEBROEK, J. & HUMPHREYS, C. (2004). Social Issues and Trends Associated with Medium- To Highdensity Urban Living. Final Report for the Land Management Corporation. Sarkissian Associates Planners Pty Ltd. 14 Mayıs 2004.
• ŞENYAPILI, T. (2003). Kaçış Adaları. Arredamento Mimarlık, (160), 57-61.
• TÜMER, Ö. (2006). Dışa Kapalı Konut Yerleşmelerinin Bursa’daki Örnekler Kapsamında Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans tezi, Uludağ Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• UYSAL, Y. (2003). Parçalanan Kent-Parçalanan Yaşamlar. Mimarist, (2003/2), 66-68.