Türkiye’de Dijital Dönüşüm Ofisi ve Yapay Zekâ Yönetimi: Büyük Veri ve Yapay Zekâ Daire Başkanlığı’nın Geleceği Üzerine

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 1 - 18, 31.12.2021

Tekin Avaner Merve Çelik

https://doi.org/10.52539/mad.1050640

Cited By: 3

Öz

Bu çalışma kamu yönetimi ve yapay zekâyı birleştiren yapay zekâ yönetimini lider ülkeler, Türkiye ve Türkiye’de yeni kurulan Dijital Dönüşüm Ofisi ve Büyük Veri ve Yapay Zekâ Daire Başkanlığı bağlamında incelemeyi aynı zamanda Türkiye’deki yapay zekâ gelişim ve değişimlerini ortaya koymayı hedeflemektedir. Çalışma, ilgili tüm konular hakkında öne çıkan kaynakların literatür taraması, ülkelerin strateji ve politika belgeleri incelenerek oluşturulmuştur. Yapay zekânın dünyada ilerleyen bir güç olduğu inkâr edilemez bir sonuç olarak ön plana çıkmaktadır. Bu teknolojilere zaman, maddi kaynak, eğitim ve istihdam için yapılan her yatırım bu alanda kendini göstermek ve ön sıralarda yer almak adına önem teşkil etmektedir. Bu alanda gelişmiş, lider konumunda ve birbiriyle yarışan ülkelerin yanında Türkiye henüz başlangıç aşamasında sayılsa da attığı adımlarla kendini bu yeni yapay zekâya dayalı dünyaya dâhil etmek için gerek kurulan yeni kurumlarla gerekse yapay zekânın kamu yönetimine dâhil edilmesiyle çalışmalar yaptığı aşikârdır. Yeni kurulması hasebiyle Büyük Veri ve Yapay Zekâ Daire Başkanlığı hakkında akademik bir çalışmaya rastlanmamıştır. Söz konusu daire başkanlığı hakkında ulaşılan tüm veriler bir araya toplanmış ve geleceği tartışılmış; Türkiye’deki yapay zekâ çalışma ve gelişmeleri derlenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yapay Zekâ, Büyük Veri, Dijital Dönüşüm Ofisi, Büyük Veri ve Yapay Zekâ Uygulamaları Daire Başkanlığı

Artificial Intelligence Administration with Country Examples: The Office of Digital Transformation In Turkey and The Future of The Department of Big Data and Artificial Intelligence

Öz

This study aims to analyze artificial intelligence administration, which combines public administration and artificial intelligence, in the context of leading countries, Turkey and the newly established Digital Transformation Office in Turkey and the Big Data and Artificial Intelligence Department, as well as revealing the developments and changes in artificial intelligence in Turkey. The study was created by reviewing the literature review of the prominent sources on all relevant compounds, and the strategy and policy documents of the countries. It is an undeniable conclusion that artificial intelligence is an advancing power in the world. Every investment made in these technologies for time, financial resources, education, and employment is important to stand out and be at the forefront in this field. Alongside the developed, leading, and competing countries in this field, although Turkey is still in its infancy, it is obvious that it has been working with both new institutions established and the inclusion of artificial intelligence in public administration to include itself in this new artificial intelligence-based world with the steps it has taken. Due to its new establishment, no academic study has been found about the Department of Big Data and Artificial Intelligence. All the data obtained about the said department were gathered together and its future was discussed; Artificial intelligence studies and developments in Turkey were tried to be compiled.

Anahtar Kelimeler

Artificial Intelligence, Big Data, Digital Transformation Office, Department of Big Data and Artificial Intelligence Applications

Kaynakça

• Acar, E. (2007). Ölümlülük, Ölümsüzlük ve Yapay Zekâ. İstanbul: Altkitap Yayınevi
• Altan, S. (2018). Yapay Zekâ ile İlgili Dikkat Çekici 15 İstatistik, https://pazarlamasyon.com/yapay-zeka-ile-ilgili-dikkat-cekici-15-istatistik/,(Erişim Tarihi: 01.05.2020).
• Avaner, E.B. (2018). Turing Testi Işığında Düşüncenin Multidisipliner İncelemesi III. Türkiye Bioetik Dergisi, 5(4), 183-192.
• Avaner, T. Ve Fedai, R. (2019). Türk Kamu Yönetiminde Ofis Sistemi: E-Devlet Uygulamalarından Dijital Dönüşüm Ofisine. Amme İdaresi Dergisi, 52(2), 149-172.
• Avaner, T. Ve Volkan, M. (2019). Hikmet-i Hükümet ve Yeni Reform: Türk Tipi Başkanlık Sisteminin Etkisi Üzerine. Yasama Dergisi, 105 (39), 105-130.
• Aydın, A. (2019). Devlet Erkinin Yönetim Paradigmasının Yapay Zekâ Bağlamında Dönüşümü. Yapay Zekâ ve Gelecek, Doğu Kitapevi, İstanbul.
• Babaoğlu, C. (2021a). Yönetimin geleceği: Veri temelli politika yapımı (The future of administration: Data-driven policy making). Istanbul: SETA.
• Babaoğlu, C. (2021b). Yapay zekada helva tarifi. https://www.bbnhaber.com.tr/yazi/yapay-zekada-helva-tarifi, (Erişim tarihi: 10.01.2021).
• Barth, T. Ve Arnold, E. (1999, December 1). Artificial İntelligence And Administrative Discretion- İmplications For Public Administration. American Review of Public Administration, 29(4), s. 332-351.
• BBC. AI: 15 key moments in the story of artificial intelligence. https://www.bbc.co.uk/teach/ai-15-key-moments-in-the-story-of-artificial-intelligence/zh77cqt, (Erişim tarihi: 26.08.2021).
• Birleşmiş Milletler, 2020 E-Devlet Gelişmişlik Endeksi, https://publicadministration.un.org/egovkb/en-us/Data/Country-Information/id/176-Turkey, (Erişim tarihi: 26.08.2021).
• Clocksın, W. F. (2003). Artificial intelligence and The Future, Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences, 361(1809), 1721-1748.
• Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi. (2021). Türkiye’nin İlk Yapay Zekâ Stratejisi. https://cbddo.gov.tr/haberler/6126/turkiye-nin-ilk-yapay-zeka-stratejisi, (Erişim tarihi: 23.08.2021).
• Daxue Consultıng. (2019), The Aı Ecosystem In China. https://www.slideshare.net/DaxueConsulting/ai-technology-in-china-by-daxue-consulting, (Erişim tarihi: 03.06.2020).
• Desouza, K. (2018). Delivering Artificial Intelligence in Government: Challenges and Opportunities. IBM Center for The Business of Government, Washington, D.C.
• Dutton, T. (2018). An Overview of National AI Strategies. https://medium.com/politics-ai/an-overview-of-national-ai-strategies-2a70ec6edfd, (Erişim tarihi: 28.04.2020).
• Eğilmez, E. (2018). The Role Of Episodic Memory In Artifıcial Intelligence. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Einhorn, H. J. Ve Hogarth, R. M. (1981). Behavioral Decision Theory: Processes Of Judgement And Choice. Annual review of psychology, 32(1), 53-88.
• Emeç, A.S. (2020). Çinden Corona’ya Karşı Teknolojik Seferberlik. https://turkiye.ai/cinden-coronaya-karsi-teknolojik-seferberlik/, (Erişim tarihi: 01.06.2020).
• Enroll America, (2013). Enroll America: Securing Health Coverage for Tens of Millions of Uninsured People Across the Nation, https://www.gih.org/files/FileDownloads/About_Enroll_America_1327688668262_3.pdf, (Erişim tarihi: 26.06.2020).
• EY Consulting. (2019), Orta Doğu ve Afrika’da Yapay Zekâ Raporu. https://tr.newworldai.com/wp-content/uploads/2019/09/Ortado%C4%9Fu-ve-Afrika-da-Yapay-Zeka.pdf, (Erişim tarihi: 30.04.2020). Fisher, D., Delıne, R., Czerwinski, M. Ve Drucker, S. (2012). Interactions With Big Data Analytics. Interactions. 19(3), 50-59.
• Girne Amerikan Üniversitesi, Doç. Dr. Akkaya: “Yapay Zeka, İnsanın Karar Verme Mekanizmasının Suni Bir Kopyasıdır.” https://www.gau.edu.tr/haber/3773/doc-dr-akkaya-yapay-zeka-insanin-karar-verme-mekanizmasinin-suni-bir-kopyasidir, (Erişim tarihi: 01.08.2021).
• Gül, H. (2018). Dijitalleşmenin Kamu Yönetimi ve Politikaları ile Bu Alanlardaki Araştırmalara Etkileri. Yasama Dergisi, 1(36), 5-26.
• Hintze, A. (2016). Understanding The Four Types Of Artificial Intelligence. https://www.govtech.com/computing/Understanding-the-Four-Types-of-Artificial-Intelligence.html, (Erişim Tarihi: 30.04.2020).
• Hürriyet Gazetesi. (2019). Putin: Yapay zekâ alanında tekelleşen dünyayı yönetir. https://www.hurriyet.com.tr/teknoloji/putin-yapay-zeka-alaninda-tekellesen-dunyayi-yonetir-41231399, (Erişim tarihi: 28.04.2020).
• Jacob, V. S., Moore, J. C. Ve Whinston, A. B. (1988). Artificial İntelligence And The Management Science Practitioner: Rational Choice And Artificial İntelligence. Interfaces, 18(4), 24-35.
• Kamioka, T. Ve Tapanainen, T. (2014). Organizatıonal Use of Big Data and Competıtıve Advantage – Exploration of Antecedents. . PACIS 2014 Proceedings, 372-388.
• Manyika, J., Chui, M., Brown, B., Bughin, J., Dobbs, R., Roxburgh, C. Ve Byers,A.H. (2011). Big data: The Next Frontier For Innovation, Competition, and Productivity. https://www.mckinsey.com/~/media/McKinsey/Business%20Functions/McKinsey%20Digital/Our%20Insights/Big%20data%20The%20next%20frontier%20for%20innovation/MGI_big_data_exec_summary.pdf, (Erişim tarihi: 13.07.2021).
• NTV. (2017). Yapay zekâ ‘Alpha-Go’ Çinli şampiyonu yendi. https://www.ntv.com.tr/teknoloji/yapay-zeka-alphago-cinli-sampiyonu-yendi,Cdrygo_dBUe5CSzJrFzQvA, (Erişim tarihi: 28.05.2019).
• Önder, M. Ve Saygılı, H. (2018). Yapay Zekâ ve Kamu Yönetimine Yansımaları. Türk İdare Dergisi, 90(487), 629-669.
• Resmi Gazete, Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, RG: 10.07.2018, Sayı: 30474.
• Resmî Gazete, Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, RG: 24.10.2019, Sayı: 30928.
• Resmî Gazete, Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi. RG: 20.08.2021, Sayı: 31574.
• Say, C. (2018). 50 Soruda Yapay Zekâ. İstanbul: Bilim ve Gelecek Kitaplığı.
• Say, C. (2017). Cem Say: Yapay Zekânın Girdabı. https://www.youtube.com/watch?v=HNVA4nLzkpQ, (Erişim tarihi: 25.04.2020).
• Sunay, N. (2019). Dijital Dönüşüm. https://www.sektorumdergisi.com/dijital-donusum/, (Erişim Tarihi: 30.04.2020).
• T.C Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi. Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi (2021-2025). https://cbddo.gov.tr/sharedfolderserver/genel/file/tr-ulusalyzstratejisi2021-2025.pdf, (Erişim Tarihi: 24.08.2021).
• Tamer, H. Y. Ve Övgün, B. (2020). Yapay Zekâ Bağlamında Dijital Dönüşüm Ofisi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, Erken Görünüm, 1-25.
• Tanrıverdi, A. A. (2021). Yapay Zekânın Kamu Hizmetinin Sunumuna Etkileri. Adalet Dergisi, (66), 293-314.
• Tito, J. (2017). Destination unknown: Exploring the impact of Artificial Intelligence on Government Working Paper. https://www.centreforpublicimpact.org/insights/ai-government-working-paper, (Erişim tarihi: 20.08.2020).
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2019). On Birinci Kalkınma Planı. http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/OnbirinciKalkinmaPlani.pdf, (Erişim tarihi: 03.05.2020).
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2021). 2021 Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/11/2021_Yili_Cumhurbaskanligi_Yillik_Programi.pdf, (Erişim tarihi: 23.08.2021.
• Ulaşan, F. (2020). Ulusal Yapay Zekâ Strateji Belgeleri ve Değerlendirmeler. Yapay Zekâ Stratejileri ve Türkiye: ULİSA Mayıs 2020 Raporu, Sayı 2, 11-24.
• Uzun, M.M. (2020). Yapay Zekâ: Fırsatlar ve Tehditler. Yapay Zekâ Stratejileri ve Türkiye: ULİSA Mayıs 2020 Raporu, Sayı 2, 34-44.
• Vashisht, M. (2019). How is Artificial Intelligence Changing the Public Sector? https://www.ishir.com/blog/4662/artificial-intelligence-changing-public-sector.htm, (Erişim tarihi: 28.04.2020).
• Vıncent, B. (2019). Administration Projects Agencies Will Spend $1 Billion on Artificial Intelligence Next Year. https://www.nextgov.com/emerging-tech/2019/09/administration-projects-agencies-will-spend-1-billion-artificial-intelligence-next-year/159781/, (Erişim tarihi: 30.04.2020).
• Yılmaz, M. (2009). Enformasyon ve Bilgi Kavramları Bağlamında Enformasyon Yönetimi ve Bilgi Yönetimi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 49(1), 95-118.
• We Are Social. (2021). Digital 2021. https://wearesocial.com/digital-2021, (Erişim tarihi: 01.08.2021).
• White House. Artificial Intelligence for the American People. https://trumpwhitehouse.archives.gov/ai/, (Erişim tarihi: 20.07.2021).
• https://cbddo.gov.tr/hakkimizda/, (Erişim tarihi: 26.06.2020).
• https://cbddo.gov.tr/kamu-dijital-donusum-lider/, (Erişim tarihi: 26.06.2020).
• https://cbddo.gov.tr/organizasyon-sema/, (Erişim tarihi: 26.06.2020).
• https://corona.cbddo.gov.tr/, (Erişim tarihi: 20.06.2020).
• https://cbddo.gov.tr/projeler/#3173, (Erişim tarihi: 29.08.2021).
• https://cbddo.gov.tr/yapay-zeka/, (Erişim tarihi: 27.06.2020).