Çevre Hareketleri Kapsamında Ekolojik Moda Pratiklerinin İncelenmesi: Bir İçerik Analizi

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 15 - 33, 30.06.2022

Eda Kosifoğlu

https://doi.org/10.52539/mad.908668

Öz

Endüstrileşme ve teknolojik gelişmelerin ilerlemesiyle birlikte artan çevre sorunları nedeniyle, endüstriyel faaliyetlerin sınırsız büyümesinin doğal çevrede yarattığı tahribatlar tartışılır duruma gelmiştir. Son yıllarda hızlı tüketim kültürünün benimsenmesi doğal kaynaklar, doğal yaşam alanları ve ekosistem üzerinde tahribat yaratmaktadır. Yaşam alanlarını, insan sağlığını, hayvan ve bitkilerin doğal ortamını olumsuz etkileyen bu durum sebebiyle birçok ekolojik, sosyolojik ve ekonomik problem oluşmaktadır. Çevre tahribatının endişe verici boyutlara geldiği günümüzde, son yıllarda çevreye verdiği zararlarla gündeme gelen moda endüstrisinin “sürdürülebilir moda” kapsamı içinde değerlendirilen çevre dostu (ekolojik) moda anlayışına odaklanmak ve konuyu insan-doğa ilişkisi arka planında, çevre hareketleri bağlamında incelemek amaçlanmaktadır. Bu amaçla çalışma kapsamında modanın sürdürebilirliği ve ekolojik moda anlayışına yönelik paylaşımlar yapan 4 instagram hesabının içerikleri incelenerek belli kategoriler oluşturulmuş, bulgular analiz edilmiş ve veriler yorumlanmıştır. Çalışmada sürdürülebilir modaya yönelik paylaşımlar içerik analizi yöntemi kullanılarak değerlendirilmiş ve bu paylaşımların hangi alt başlıklar altında kategorize edildiği, ekolojik modanın hangi pratikler etrafında değerlendirildiği, bu kategorilerin üreticiler ve tüketiciler tarafından uygulanabilir nitelikte olup olmadığı ve konunun bilgilendirici boyutu hususunda ele alınmış, elde edilen sonuçlar ekolojik hareketler etrafında yorumlanmış ve değerlendirilmiştir. İncelenen içerikler sonucunda ekolojik moda konusunda bir bilinç oluşturulmaya çalışıldığı, ulaşılması kolay bir mecra olan sosyal medya üzerinden de bir takım çabaların yürütüldüğü görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

çevre hareketleri, moda, ekoloji

Examination of Ecological Fashion Practices Within The Scope of Environmental Movements

Öz

Due to the environmental problems increasing with the advancement of industrialization and technological developments, the damages caused by the unlimited growth of industrial activities in the natural environment have become debatable. The adoption of fast consumption culture in recent years; it causes damage to natural resources, natural habitat and ecosystem. Many ecological, sociological and economic problems occur due to this situation, which adversely affects living spaces, human health, and the natural environment of animals and plants. It is aimed to focus on the ecological fashion concept, which is considered within the scope of sustainable fashion of the fashion industry, which has come to the fore with is environmental damage in recent years, and to examine the subject in the context of environmental movements, against the background of the relationship between human and nature. In this context, within the scope of the study, the contents of four Instagram accounts that make posts about the sustainability of fashion and ecological fashion understanding were analyzed and the data were interpreted. In the study, the shares for sustainable fashion were evaluated by using the content analysis method and which subheadings of these posts were categorized, the practices around which ecological fashion was evaluated, whether these categories could be applied by producers and consumers and the informative dimension of the subject were discussed. The results obtained were interpreted and evaluated around ecological movements. As a result of the content examined, it is seen that awareness about ecological fashion is tried to be created, and some efforts are carried out on social media, which is an easy to reach area.

Anahtar Kelimeler

environmental movements, fashion, ecology

Kaynakça

• BAUDRILLARD, J. (2018). Tüketim Toplumu. (Çev.: N. Tutal, & F. Keskin) İstanbul: Ayrıntı.
• BORATAV, Z. (2000). Türkiye' de Çevrenin ve Çevre Korumanın Tarihi Sempozyumu. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
• CAPRA, F. (2018). Batı Düşüncesinde Dönüm Noktası. (Çev.: M. Armağan) İstanbul: İnsan Yayınları.
• CRANE, D. (2018). Moda ve Gündemleri. (Çev.: Ö. Çelik) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• ÇİĞDEM, A. (1997). Toplum, Doğa ve Ekopolitik Hareketler. Birikim Dergisi(98), 31-38.
• DAVİS, F. (1997). Moda, Kültür ve Kimlik. (Çev.: Ö. Arıkan) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• ÇAKMAK, E. (2019). Kural Tanımayan Bir Moda Kılavuzu. Ankara: Ayizi Yayınları.
• EVECEN, A. (2015). Baudrillard'dan Modern Toplumlara Özgü Bir Moda Kavramı Çözümlemesi. Sosyal Bilimler Dergisi (5), 216-226.
• FOGG, M. (2014). Modanın Tüm Öyküsü. (Çev.: E. Gözgü) İstanbul: Hayalperest Yayınevi
• FOGLAR, C. (2011). Etik Moda Tasarımı: Bir Trend mi, Bir Gelecek Hareketi mi? Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Tekstil Ve Moda Tasarımı Anasanat Dalı. İstanbul.
• GIDDENS, A. (2018). Modernliğin Sonuçları. (Çev.: E. Kuşdil) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• GÖKÇE, O. (2019). Klasik ve Nitel İçerik Analizi. Konya: Çizgi Kitabevi.
• KAWAMURA, Y. (2016). Moda-loji. (Çev.: Ş. Özüdoğru) İstanbul: Ayrıntı.
• KAYA, Y. (2011). Çok Taraflı Çevre Anlaşmalarına Uyum Sorunu ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 447.
• KILIÇ, S. (2002). Çevreci Sosyal Hareketlerin Ortaya Çıkışı, Gelişimi ve Sona Ermesi Üzerine Bir İnceleme. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 57(2).
• KİPÖZ, Ş. (2020). Modada Yavaşlık. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
• KONAK, N. (2010). Çevre Sosyolojisi: Kavramsal ve Teorik Gelişmeler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (24), 271-283.
• KONGAR, E. (1995). Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği. Remzi Kitabevi.
• ODABAŞI, S. (2016). Sürdürülebilir Moda Döngüsünde Moda Tasarımcısının Rolü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Anadolu Üniversitesi. Eskişehir.
• ÖZ, E. (1989). Dünya'da ve Türkiye'de "Ekoloji Hareketi'nin Gelişimi: Çevre Koruma Derneklerinden Siyasal Partilere. Türkiye Günlüğü(3), 2-34.
• PELENK Özel, A. (2015). Çevresel Aktivizm, Halkla İlişkiler ve Yeşil Aklama üzerine Kuramsal Bir Bakış. Selçuk İletişim Dergisi, 8(4), 73-89.
• SIMMEL, G. (2017). Modern Kültürde Çatışma. (T. Bora, U. Özmakas, N. Kalaycı, & E. Gen, Çev.) İstanbul: İletişim.
• TAVŞANCIL, E., & Aslan , A. (2001). İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• TÜRKMEN, N. (2004). Sürdürülebilir Bir Tekstil Endüstrisi İçin "Yavaşlık" ve Alternatif Üretim Modelleri. Akdeniz Sanat Dergisi, 59-61.
• ÜNLÜTÜRK, Ç. (2006). Sendikal Hareket ve Çevre Sorunları: Türkiye'de Sendikaların Çevre Politikaları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi. Ankara.
• VEBLEN, T. (2017a). Aylak Sınıfın Teorisi Kurumların İktisadi İncelemesi. (Çev.: E. Kırmızıaltın , & H. Bilir) Ankara: Heretik Yayınları.
• VEBLEN, T. B. (2017b). Seçilmiş Makaleler. (Çev.: E. Kırmızıaltın) Ankara: Heretik.
• WAQUET, D. & Laporte, M. (2011). Moda. (Çev.: I. Ergüden) Ankara: Dost.
• YAZAN, Ü. M. (1995). Sosyolojik Açıdan Moda. İzlenim Dergisi (23-24).
• YILMAZ, S. (2020). Giysiler Ne Anlatır? İstanbul: Mundi Kitap.
• ZERZAN, J. (2013). Makinelerin Alacakaranlığı. (Çev.: R. G. Öğdül) İstanbul: Kaos Yayınları.