BAUHAUS DESSAU BİNASININ BAUHAUS’UN İDEALLERİ ÇERÇEVESİNDE İNCELENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 1, 11 - 24, 20.05.2024

Dilay Anber Kalyenci Sevgi Arı

Öz

Bauhaus, 1919’da disiplinleri bütünleştirme, dönemin teknolojilerini üretim sistemleri ve ürünlere yansıtma idealleriyle tasarım okulu olarak kurulmuştur. Faaliyet gösterdiği 14 yıl içerisinde Almanya'daki olumsuz koşullar nedeniyle üç farklı binaya-şehre taşınmak zorunda kalmıştır. 1925-1932 yılları arasında faaliyet gösteren ve çağı içerisinde öncü bir rol üstlenen Dessau binasının öne çıkan mimari özelliklerinin ele alındığı bu çalışmanın amacı Bauhaus’un kuramsal alt yapısıyla, uygulanmış yapı arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın tarihsel altyapısını sanayileşme süreci ve Werkbund'un idealleri oluşturmaktadır. Bauhaus'un üç farklı döneminin ele alındığı bölüm, okulun eğitim anlayışında meydana gelen minör değişimleri yansıtmaktadır. Yapının öne çıkan niteliklerinin araştırıldığı bölümde, mimari yerleşim, dış ve iç mekânlar ve malzeme seçimleri görsel örnekler ışığında incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda endüstrileşme sürecini kucaklayan ve ona nitelikli bir yön vermeyi hedefleyen Bauhaus’un kuramsal alt yapısının Dessau’daki binada somutlaştığı ve başta işlevsellik olmak üzere sadelik, rasyonellik, netlik ve şeffaflık kavramlarının tasarımda etkin bir rol oynadığı ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

bauhaus, dessau, modernizm, iç mimarlık

Kaynakça

• Adam, A. (2016). Domestic Architecture as a Tool of Separation, İçinde H.F. Mallgrave (Eds.), Companions to the History of Architecture, Vol.3, (pp.1-16), NJ:Wiley-Blackwell.
• İnan, A.D. (2020), BAUHAUS_100+TR. Ali Cengizkan (Ed.), Linda Rödel Çiftçi ve Afet Derin İnan (çev.), İçinde Gür, B. F. Bir Binanın Şeffaflıkla İmtihanı Walter Gropius’un Dessau Binası. Ankara: TED Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Yayınları. (pp. 80-98).
• Akdere, A. (2018). Bauhaus Felsefesi ve Mobilya Tasarımı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, İstanbul.
• Aliçavuşoğlu, E., & Artun, A. (2020). Bauhaus: Modernleşmenin Tasarımı. 6. Baskı, İstanbul: İletişim Yayıncılık. Bingöl, İ. (2019). Bauhaus’dan Önce: Deutscher Werkbund ve Osmanlı İmparatorluğu. Mimar-İst Dergisi: Bauhaus’un Uzak Yankıları. 65, 56-62.
• Boyacıoğlu, E. (2015). Bruno Taut Promoter and Critic of Modern Architecture. İçinde Güniz Meltem Giray, Sevim Burulday, Emre Kolay, Yasin Ezik (Eds.), Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi ve Bruno Taut, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi. 152-172.
• Brittain Catlin, T. (2018). Architecture and the Edwardian Era, Gresham College. https://kar.kent.ac.uk/66444/1/Architecture%20and%20the%20Edwardian%20Era.pdf adresinden 05.10.2022’de alınmıştır.
• Bulat, S., Bulat, M., & Aydın, B. (2014). Bauhaus Tasarım Okulu. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 18(1). 105-120.
• Can, A. (2021). Weissenhof ve Kochenhof Stuttgart Yerleşkelerinin Deutscher Werkbund’un Misyonu Özelinde Tarihsellik Bağlamında Okunması. Mimarlık ve Yaşam Dergisi. 6(2), 637-658. doi:10.26835/my.920679.
• Derya, H. (2015). Almanya ve Japonya’nın Sanayileşme Sürecinde Korumacı Politikalarının Önemi. Akademik Bakış Dergisi. 48, 97-117.
• Freyer, H. (2014). Sanayi Çağı. Hüseyin Batuhan ve Bedia Akarsu (Çev.), 2.Baskı, İstanbul: Doğu Batı Yayınları Sosyoloji Dizisi.
• Güler, K. (2019). Modern Bir Anıtın Rekonstrüksiyon Hikayesi: Bauhaus-Dessau Usta Evleri (Meisterhauser). Mimar.ist. 19(65), 102-111.
• Karademirlidağ, S. (2022). Modernist Sürecin Bauhaus Okuluna Etkileri ve Eichler Evleri Örneklemesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Kentgens Craig, M. (1998). The Dessau Bauhaus Building 1926-1999. 1.Baskı, Switzerland: Publishers for Architecture.
• Logemann, J. L. (2019). Engineered to Sell: European Émigrés and the Making of Consumer Capitalism. 1.Baskı, Chicago: University of Chicago Press.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü. Osman Akınhay ve Derya Kömürcü (Çev.), 1. Baskı, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Ozan, M. (2009). Bauhaus Okulu ve Erken Cumhuriyet Dönemi Mimarisi-İç Mimarisine Etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Roth, L.M. (2019). Mimarlığın Öyküsü: Öğeleri, Tarihi ve Anlamı. 3.Baskı, İstanbul: Kabalcı Yayınevi. Sanat Sözlüğü. (2012). Werkbund. Retrieved from https://sanatsozlugum.blogspot.com/2012/06/werkbund.html
• Schwartz, F. J. (1996). The Werkbund: Design Theory and Mass Culture Before the First World War. 1. Baskı, London: Yale University Press.
• Tanyeli, U., & Sözen, M. (1986). Sanat kavram ve Terimleri Sözlüğü: öğeleri, tarihi ve anlamı. 10.Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Ufuklar, A.Y. (2019). Mimarlık, Planlama ve Tasarım. İçinde Uzun, T., Bauhaus Ekolü ve Kuramsal Arka Planı (pp. 411-448).
• Wilkinson, P. (2015). Gerçekten Bilmeniz Gereken 50 Mimarlık Fikri. Volkan Atmaca (Çev.), 1. Baskı, İstanbul: Domingo Yayınevi.
• URL-1.https://archi101.com/donemler/victoria-donemi-mimarisi/ adresinden 20.10.2022’de alınmıştır.
• URL-2.https://victorian-era.org/edwardian-era-interiors.html adresinden 20.10.202’de alınmıştır.
• URL-3.https://www.e-skop.com/skopbulten/bauhaus-kuruluş-manifestosu/3946 adresinden 05.10.2022’de alınmıştır.
• URL-4.https://www.bauhaus-dessau.de/en/architecture/bauhaus-building.html adresinden 07.10.2022’de alınmıştır.
• URL-5.https://www.arkitera.com/gorus/bauhaus-100-bir-manifesto-bir-ekol-bir-okul/ adresinden 25.11.2022’de alınmıştır.
• URL-6.https://www.arkitektuel.com/dessau-bauhaus/ adresinden 25.11.2022’de alınmıştır.
• URL-7.https://www.bauhaus-dessau.de/en/service/hire-rooms/bauhaus-building.html adresinden 25.11.2022’de alınmıştır.
• URL-8. https://tervlap.hu/cikk-nezet/a-bauhaus-fellegvara adresinden 27.11.2022’de alınmıştır.