RAYLI TOPLU TAŞIMANIN GAYRİMENKUL FİYATINA ETKİSİ: Keçiören-M4 metrosu uzatma hattı örneği

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 2, 89 - 102, 28.12.2024

Furkan Akdemir , Esra Baytekin

Öz

Bu çalışmada, kent içi raylı sistemin gayrimenkul fiyatı üzerine etkisi değerlendirilmektedir. Bu husus birçok araştırmaya konu olmasına rağmen, metro hattının belirli bir noktaya kadar yapılıp daha sonra uzatma hattı ile kent merkezine direkt olarak bağlanmasıyla bir yerleşime yaptığı erişebilirlik güçlendirmesinin gayrimenkul fiyatına etkisiyle ilgili özel bir değerlendirme bulunmamaktadır. Raylı sistemde yeni güzergâh açmanın yüksek yatırım maliyetinin olması nedeniyle uzatma hatları, kentsel raylı sistem ağının yaygınlaşmasında gelişmekte olan ülke ekonomileri için uygun bir potansiyele sahiptir. Çalışmada, söz konusu potansiyelin anlaşılması için raylı sistem uzatmasının gayrimenkuller üzerindeki etkisinin ne olduğunu tespit etmek amaçlanmaktadır. Çalışma, Ankara raylı sistem ağının bir parçası olan Keçiören M4 metrosunun Kızılay’a uzatılmadan önceki ve Kızılay’a uzatıldıktan sonraki durumu için raylı sistem hattı çevresindeki konutların gayrimenkul özelliklerinden faydalanılarak hedonik fiyat modellemesi metodu ile değerlendirilmiştir. Çalışma bulguları, metronun kent merkezine bağlantısı sağlandıktan sonra gayrimenkul fiyatlarını belirleyen unsurların değiştiğini göstermiştir. Keçiören M4 hattı, Kızılay’a bağlı olmadan önce sırasıyla net metrekare, kat sayısı, otobüs durağına uzaklık faktörlerinden pozitif etkilenmektedir. Uzatma hattıyla Kızılay’a yapılan bağlantı sonucu kent merkezine sağlanan doğrudan erişim ile otobüs duraklarına uzaklık konusu, konut fiyatını etkileyen bir değişken olma öneminin düştüğü sonucu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kent içi raylı sistemler, gayrimenkul fiyatı, ulaşım yatırımı, hedonik analiz

Kaynakça

• Alkan Gökler, L. (2017). Examining house price differentiation in Ankara using hedonic analysis. Megaron, 12(2), 304-315.
• Başer, U., Kılıç, O., & Akçaoğlu, R. T. (2023). Toplu taşıma yatırımlarının konut kiraları üzerine etkisi: hafif raylı sistem örneği, Samsun ili Atakum ilçesi, Türkiye. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 10(1), 68-74.
• Belniak, S., & Wieczorek, D. (2017). Property valuation using hedonic price method–procedure and its application. Technical Transactions, 114(6), 59-70.
• Berawi, M. A., Miraj, P., Saroji, G., & Sari, M. (2020). Impact of rail transit station proximity to commercial property prices: utilizing big data in urban real estate. Journal of Big Data, 7, 1-17.
• Court, A.T. (1939). Hedonic price indexes with automotive examples, in The Dynamics of Automobile Demand (pp. 99–117). New York: The General Motors Corporation.
• Diaz, R. B., & Mclean, V. A. (1999). Impacts of rail transit on property values. İçinde American Public Transit Association Rapid Transit Conference Proceedings, Toronto, Canada, May 22-27, 1999: 66-73. https://trid.trb.org/view/504776 adresinden alınmıştır.
• Duncan, M. (2011). The impact of transit-oriented development on housing prices in San Diego, CA. Urban Studies, 48(1), 101-127.
• Eceral, T. Ö., & Kütük, T. (2023). Konut alt piyasalarının Ankara metropolitan alanı örneği üzerinden değerlendirilmesi. İdealkent, 15(41), 630-665.
• Feuz, R. (2023). Hedonic price analysis of used tractors. Applied Economics Teaching Resources (AETR), 5(1),79- 95.
• Ge, J., MacDonald, H. I., & Ghosh, S. (2012). Assessing the impact of rail investment on housing prices in northwest Sydney. İçinde 18th Annual Pacific-Rim Real Estate Society Conference Proceedings, University of South Australia, Australia, January 15-18, 2012: 1-22. https://www.prres.org/conference2012#proceedings adresinden alınmıştır.
• Gilbert, S. W. (2013). Applying the hedonic method. US Department of Commerce, National Institute of Standards and Technology.
• Goodman, A. C. (1998). Andrew Court and the invention of hedonic price analysis. Journal of Urban Economics, 44(2), 291-298.
• Gürün, B. A. (2005). Alışveriş merkezlerine karşı kent merkezi. Planlama, TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayını, 31, 63-75.
• İlkay, Y. (2014). Ankara’da her yolun çıktığı semt: Kızılay. İdealkent, 5(11), 118-132.
• Kam, A., & Alpay, B. U. (2023). Raylı sistemlerin kent makroformuna etkisi: İstanbul-Başakşehir örneği. Mekansal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 91-108.
• Kheyroddin, R., Taghvaee, A. & Forouhar, A. (2014). The influence of metro station development on neighbourhood quality the case of Tehran metro rail system. International Review For Spatial Planning and Sustainable Development, 2(2), 64-75.
• Li, Z. (2018). The impact of metro accessibility on residential property values: An empirical analysis. Research in Transportation Economics, 70, 52-56.
• Mok, H. M., Chan, P. P. & Cho, Y. S. (1995). A hedonic price model for private properties in Hong Kong. The Journal of Real Estate Finance and Economics, 10, 37-48.
• NEORail II. (2001). The effect of rail transit on property values: A summary of studies. NEORail, Cleveland.
• Önder, H. G., & Akdemir, F. (2019). Türkiye’deki kentiçi raylı toplu taşıma sistemlerinin ulaşım ana planları bağlamında değerlendirilmesi. Demiryolu Mühendisliği, (10), 31-45.
• Özus, E., & Dökmeci, V. (2010). Dönüşüm yaşanan tarihi alanlarda konut fiyatlarında etkili faktörlerin analizi. İTÜDERGİSİ/a, 5(2), 179-188.
• Pan, Q., Pan, H., Zhang, M., & Zhong, B. (2014). Effects of rail transit on residential property values: Comparison study on the rail transit lines in Houston, Texas, and Shanghai, China. Transportation Research Record, 2453(1), 118-127.
• Pektaş, İ. (2017). Raylı ulaşım sistemleri sektör analizi 2017. https://www.anadoluraylisistemler.org/content/upload/document-files/rayli-sistemler-sektor-an- 20180106120111.pdf adresinden 16.11.2023 tarihinde alınmıştır.
• URL-1. https://tr.wikipedia.org/wiki/M4 (Ankara metrosu) adresinden 08.11.2023’de alınmıştır.
• URL-2. https://www.ego.gov.tr/tr/sayfa/2284/m5-kizilaydikmen-hatti adresinden 26.05.2024’te alınmıştır.
• URL-3. https://www.ego.gov.tr/tr/sayfa/2283/m4-hattinin-sehitlerforum-rayli-sistem-uzatma-hatti adresinden 26.05.2024’te alınmıştır.
• URL-4. https://www.ego.gov.tr/tr/sayfa/1075/rayli-sistem adresinden 08.11.2023’de alınmıştır.
• URL-5. https://earth.google.com/web/@39.98738413,32.87080954,905.69117846a,12328.04049669d,35y,0h,0t,0r/d ata=OgMKATA adresinden 08.11.2023’de alınmıştır.
• Ünal, A. O., & Tanrıvermiş, H. (2019). Raylı sistem projelerinin gayrimenkul değerine etkisi: Ankara ili Keçiören ilçesi M4 metro hattı projesi örneği. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(2), 29-55.
• Yaman, K., & Gül, M. (2021). Kent içi ulaşımda raylı sistemlerin önemi ve Ankara, Berlin, Londra ve Paris’in karşılaştırmalı analizi. Uluslararası Batı Karadeniz Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5(1), 43-63.
• Yankaya, U., & Çelik, M. (2005). Kamu ulaşım yatırımlarının gayrimenkul değerleri üzerine etkisinin modellenmesi: İzmir metrosu örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 20(2), 258-270.
• Yayar, R., & Bursal, M. (2019). Türkiye’de konut kira fiyatlarının hedonik tahmini. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(3), 2010-2026.
• Zhang, W., Wang, F., Barchers, C., & Lee, Y. (2021). The impact of transit-oriented development on housing value resilience: Evidence from the city of Atlanta. Journal of Planning Education and Research, 41(4), 396-409.
• Zhong, H., & Li, W. (2016). Rail transit investment and property values: An old tale retold. Transport Policy, 51, 33-48.