Yıldız Testi ile İrcâ’nın Pratiklik Açısından Karşılaştırılması

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 24 - 43, 31.12.2022

Zeynep Çelik

Öz

İrcâ; yüklemli kesin kıyaslarda, ikinci, üçüncü ve dördüncü şekillerin birinci şekle dönüştürülerek sağlamlıklarının test edilmesidir. Buradaki amaç en mükemmel şekil olan birinci şekle döndürülen diğer üç şeklin geçerliliklerinin denetlenmesidir. Ancak klasik ircâ yöntemini gerçekleştirmek oldukça meşakkatli bir iştir. Dolayısıyla zamanla ircâ işlemini kullanmadan da geçerliliği denetleyecek bazı yöntemler geliştirilmiştir. Bunlardan bir tanesi Harry J. Gensler’in geliştirdiği pratik bir yöntem olan yıldız testidir. Oldukça pratik bir denetleme mekanizması olan bu testte öncelikle dağıtılan terim bulunup daha sonra yıldız verme işlemi yapılmaktadır. Her büyük harfte en az bir tane ve sağ tarafta sadece bir tane yıldız varsa çıkarımın geçerli olduğuna hükmedilmektedir. Dolayısıyla bu çalışma kıyasları birinci şekle ircâ eden klasik yöntemle, Harry J. Gensler’in geliştirdiği pratik bir yöntem olan yıldız testinin karşılaştırılmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Mantık, Akıl Yürütme, Dedüksiyon, İrca, Yıldız Testi

Kaynakça

• Gensler, Harry J. Introduction to Logic. New York: Routledge, 2017.
• Gül, Ekrem Sefa. “Kıyas Şekillerinin Geometrik Yöntemle İrcâ‘ı”, Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 21/2, (2017).
• Halil İmamoğlugil, “Necati Öner’e Göre Klasik Mantıkta Akıl Yürütme”, Mantık Araştırmaları Dergisi, 1/1, (2019).
• Öner, Necati. Klasik Mantık. Ankara: Divan Kitap, 2011.