ULUSLARARASI TAŞIMACILIĞIN GELİŞİMİNDE DÖVİZ KURUNUN ETKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 1, 55 - 65, 30.06.2015

Hakan Tunç Murat Kaya Hakan Kırbaş

Öz

Bu çalışmada temel lojistik faaliyetlerden biri olan uluslararası
taşımacılık gelirleri ile döviz kuru arasındaki ilişki incelenmiştir. Çalışma
üç bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde Türkiye’nin taşımacılık sektörü
incelenmiştir. Bu bölümde modlar arası ayrım yapılmış olup karayolu taşımacılığı
ile havayolu taşımacılığındaki gelişmelere vurgu yapılmıştır. Çalışmanın ikinci
bölümünde dış ticaret, döviz kuru, taşımacılık gelirleri arasındaki ilişki incelenmiştir.
Yerli paranın değer kaybetmesi ile ihracat arasında, ihracat ile de lojistik arasında
pozitif yönlü bir ilişki olduğu nedenleriyle vurgulanmıştır. Çalışmanın son bölümünde
ise bir uygulama yapılmıştır. Döviz kurunu temsilen dolar kuru, taşımacılık
gelirlerini temsilen de ödemeler bilançosundan taşımacılık gelirleri verileri
kullanılmış olup söz konusu veriler 1992 – 2015 dönemleri arasını kapsamaktadır.  Bağımlı değişkenin uluslararası taşımacılık gelirleri,
bağımsız değişkenin dolar kuru olduğu bir regresyon modeli tahmin edilmiştir. Sonuç
itibariyle, dolar kurundaki bir birimli artışın uluslararası taşımacılık gelirlerini
55 birim arttırdığı gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Regresyon, Taşımacılık, Dolar Kuru

EFFECT OF EXCHANGE RATE IN THE DEVELOPMENT OF INTERNATIONAL TRANSPORTATION: THE CASE OF TURKEY

Öz

In this study, the relationship between the income from international
transportation and the exchange rate is researched. The study consists of three
sections. In the first section, the shipping sector of Turkey is reviewed. Accordingly,
the developments in road transportation and air transportation in Turkey are
emphasized by segregating the modes. In the second section, the relationship among
foreign trade and exchange rate and shipping income is examined. It is
emphasized by explaining the causes that there are relationships in positive
direction between the value-loss of domestic currency and exportation, and also
between exportation and logistics. An application is presented in the last
section of the study. USD exchange rate has been used as a representative of
exchange rate, and the data of transportation income on the balance of
international payments has been used as a representative of transportation income.
The relevant data have beengathered for the period of 1992-2015. Then, a regression
model has been developed in which the dependent variable is the international
shipping income and the independent variable is USD exchange rate. As a
conclusion, it has been observed that each unit increase in USD exchange rate
provides 55 units increase in the international transportation income.

Anahtar Kelimeler

Regression, Transportation, Dollar Exchange Rate

Kaynakça

• Ateş, İsmet – Işık, Erhan, (2010), “Türkiye’de Lojistik Hizmetlerinin Gelişiminin İhracattaki Büyümeye Etkileri”, Ekonomi Bilimleri Dergisi, Cilt 2, Sayı 1,(99-106).
• Bayraktutan, Yusuf - Tüylüoğlu, Şevket - Özbilgin, Mehmet. (2012), “Lojistik Sektöründe Yoğunlaşma Analizi ve Lojistik Gelişmişlik Endeksi: Kocaeli Örneği”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt:4, Sayı:3, (61-71).
• DSİ, KKTC Su Temin Projesi, http://www.dsi.gov.tr/projeler/kktc-su-temin-projesi, (09.11.2015)
• Guriş Selahattin – Çağlayan, Ebru – Guriş, Burak, (2011), Eviews ile Temel Ekonometri, D&R Yayınları, İstanbul.
• Gümüş, Sefer, (2013), “Lojistik Sektörünün Türk Ekonomisine Katkıları Ve Bir Araştırma”, Uluslararası İşletme ve Yönetim Dergisi, Cilt:1, Sayı:3,( 302-324).
• Gümüş, Yusuf, (2009), “Lojistik Faaliyetlerin Rekabet Stratejileri ve İşletme Kârı İle Olan İlişkisi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:41,(97-113).
• Kaya, Sait, (2008), “Türkiye’de Ulaştırma Sektörünün Genel Görünümü ve Sorunları”, İzmir Ticaret Borsası, Ar&Ge Bülten, Şubat, (31-38).
• Leslie Hansen Harps, Global Logistics: Bridging the Cultural Divide, http://www.inboundlogistics.com/cms/article/global-logistics-bridging-the-cultural-divide/,(28.10.2015.)
• LODER, http://www.loder.org.tr/announces.php?id=278, (28.10.2015).
• Öztürk, Nurettin – Fitöz, Esra, (2009), “Türkiye’de Konut piyasasının Belirleyicileri: Ampirik Bir Uygulama”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 5, Sayı 10,(21-46).
• Qingyuan Du, Shang-Jin Wei, Peichu Xie, (2013), Roads And The Real Exchange Rate, Natıonal Bureau Of Economıc Research, Working Paper 19291, http://www.nber.org/papers/w19291, (10.11.2015).
• Seyidoğlu, Halil, (2003), Uluslararası Finans, Güzem Can Yayınları, İstanbul.
• Stock, James R – Lambert, Douglas M, (1999), Strategic Logistic Manegement, Irwin/Mcgrawhill, Boston 3.Baskı.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı (2014), Onuncu Kalkınma Planı(2014-2018), Lojistik Hizmetlerinin Geliştirilmesi Özel İhtisaas Komisyon Raporu, Ankara.
• Temel, Fehminaz – Özcebe, Hilal (2006), “Türkiye’de Karayollarında Trafik Kazaları”, Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, Cilt 15, Sayı 11, (192-198).
• Wood Donald – Barone, Anthony - Murphy, Paul - Wardlow, Daniel L. International Logistics, Kluver Academic Publisher, London, 2001.
• Worldbank, Trade Logistics in The Global Economy, http://unohrlls.org/customcontent/uploads/2013/09/Connecting-to-Compete-2014-Trade-Logistics-in-the-GlobalEconomy.pdf. (15.11.2015).
• Yarmalı, Özgür, Hasan – Baykara, Murat – Şen, Serhat, Yasin, (2013), “Lojistik Sektör Raporu 2013”, Müsiad Araştırma Raporları:87, Mavi Ofset, İstanbul.
• Zuzang Liu, Anna Nagurney, (2011) Supply Chain Outsourcing Under Exchange Rate Risk And Competition, Elsevier, Omega, Volume 39, Issue 5, October, (539–549).