ERGONOMİK ÇALIŞMA ORTAMI VE VERİMLİLİK İLİŞKİSİ: KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK PERSONELİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA - THE RELATIONSHIP BETWEEN ERGONOMIC WORKPLACE AND PRODUCTIVITY: A RESEARCH ON ACADEMIC STAFF OF KARADENİZ TECHNICAL UNIVERSITY

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 1, 93 - 117, 23.03.2020

Yaşar Bayraktar Asiye Tütüncü Ayşenur Gönülaçan

https://doi.org/10.30798/makuiibf.590907

Cited By: 4

Öz

Bu araştırmanın amacı; Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) akademik personeline tahsis edilen çalışma ortamının, ergonomiklik açısından mevcut durumunu ortaya koymak ve söz konusu personelin ergonomik çalışma ortamı ve verimlilik konusundaki tutumlarını değerlendirmektir. Analizler sonucunda fakültelerin ergonomiklik düzeylerinin farklı olduğu ve katılımcıların cinsiyet, yaş, unvan ve mesleki deneyimleri açısından verimlilik tutumları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıkların bulunduğu tespit edilmiştir. Ayrıca işe bağlı olduğunu düşündükleri kas-iskelet ve/veya göz hastalığı olup olmama durumu ile verimlilik tutumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur

Anahtar Kelimeler

Ergonomi, Verimlilik, Üniversite

THE RELATIONSHIP BETWEEN ERGONOMIC WORKPLACE AND PRODUCTIVITY: A RESEARCH ON ACADEMIC STAFF OF KARADENİZ TECHNICAL UNIVERSITY - ERGONOMİK ÇALIŞMA ORTAMI VE VERİMLİLİK İLİŞKİSİ: KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK PERSONELİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

The purpose of this research is to determine the present situation of the workplace allocated to the academic staff of Karadeniz Technical University (KTU) in terms of ergonomics and to evaluate the attitudes of these staff about ergonomic workplace and productivity. As a result of the analysis, it was determined that the ergonomics levels of the faculties were different and there were statistically significant differences between the productivity attitudes of the participants in terms of gender, age, title and tenure. In addition, there was a statistically significant relationship between work-related musculoskeletal and/or eye disease status and productivity attitudes.

Anahtar Kelimeler

Ergonomics, Productivity, University

Kaynakça

• AKPINAR, T., ÇAKMAKKAYA, B.Y., BATUR, N. (2018), Ofis Çalışanlarının Sağlığının Korunmasında Çözüm Önerisi Olarak Ergonomi Bilimi, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 76-98.
• AYTAÇ, S., ÖZOK, A. F., YAMANKARADENİZ, N., GÖKÇE, A., AKALP, G., ÇANKAYA, O., TÜFEKÇİ, U. (2018), Metal Sanayiinde Çalışan Kadınların Ergonomik Risk Algısı: Bir Araştırma, Ergonomics, 1(1), 29-38.
• BRANDT, L. P. A., ANDERSEN, J. H., LASSEN, C. F., KRYGER, A., OVERGAARD, E., VILSTRUP, I., MIKKELSEN, S. (2004), Neck and Shoulder Symptoms and Disorders among Danish Computer Workers, Scandinavian Journal of Work, Environment & Health, 30(5), 399-409.
• ÇAKIREL, Y., ÖZDEMİR KARACA, P., AYDINER ÇAKIREL, Ö., ÇAKIR, İ. (2013), Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Staj Yaptıkları Büroların Ergonomi-Verimlilik İlişkisi Açısından Değerlendirilmesi Üzerine Bir Çalışma, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 23-40.
• ÇELEBİ, E. S. (2018), Ergonomik İyileştirmenin Çalışan Psikolojisi ve Verimliliğe Etkisi: Elektrikli Ev Aletleri Üreticisinde Bir Araştırma, Journal of Life Economics, 5(1), 83-94.
• ÇELENK KAYA, E., ÖZAYDIN, M. M., ÖLMEZOĞLU, N. İ. (2015), Ergonomical Analysis of Work Environments of Customer Representatives Working in Call Centers, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), 82-106.
• ÇETİNKAYA, F., BAYKENT, G. (2017), İşyeri Çalışma Ortamı Koşullarının Ergonomik Yönden İncelenmesi (Örnek: Şekerleme Firması), Uşak Üniversitesi Fen ve Doğa Bilimleri Dergisi, 15-31.
• ÇETİNKAYA, F. Ö., DÜĞER, M. (2013), Bürolarda Ergonomik Koşulların Çalışma Yaşamı Kalitesine Etkisi: Kırşehir Örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 45-60.
• DÜŞÜNGÜLÜ, F. (2014), Çalışma Ortamlarının Ergonomik Tasarımının Akademik Personel Üzerindeki Verimliliğine Etkisi (Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• DÜŞÜNGÜLÜ, F., TENGİLİMOĞLU, D., ÖZTÜRK, Z. (2014), Çalışma Ortamlarının Ergonomik Tasarımının Akademik Personel Üzerindeki Verimliliğine Etkisi Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Örneği, Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges), 4(4), 93-102.
• EREN, E. (1998), Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• ERYILMAZ, H. (2015), Biyomimikri ve Ergonomi: Tasarımda Doğadan Yenilikçi İlham, Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 3(3), 469-474.
• FERNANDEZ, J. E. (1995), Ergonomics in the Workplace, Facilities, 13(4), 20-27.
• GARCIA-LALLANA, A., VITERI-RAMIREZ, G., SAIZ-MENDIGUREN, R., BRONCANO, J., AQUERRETA, J. D. (2011), Ergonomics of the Workplace in Radiology, Radiología, 53(6), 507-515.
• GEDİK, T., BATU, C., ÖZÇELİK, G. (2015), Ofis ve Bilgisayarla Çalışma Koşullarının Ergonomik Analizi (Düzce Üniversitesi Akademik Personel Örneği), 12 Şubat 2019 tarihinde http://acikerisim.selcuk.edu.tr:8080/xmlui/handle/123456789/11016 adresinden alındı.
• GOGGINS, R. W., SPIELHOLZ, P., NOTHSTEIN, G. L. (2008), Estimating the Effectiveness of Ergonomics Interventions through Case Studies: Implications for Predictive Cost-Benefit Analysis, Journal of Safety Research, 39, 339-344.
• GÖRAL, R. (2001), Büro Ortamındaki İşlevsel ve Fiziksel Etmenler, Bu Etmenlerin Çalışanlar Üzerindeki Etkileri ve Bir Araştırma, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 4, 1-39.
• GUSTAFSSON, E., HAGBERG, M. (2003), Computer Mouse Use in Two Different Hand Positions: Exposure, Comfort, Exertion and Productivity, Applied Ergonomics, 34, 107–113.
• GÜNEY, Ş. (2005), Bürolardaki Mekan-Mobilya Organizasyonundaki Ergonomi Faktörü ve Verimliliğe Etkisi: Bir Banka Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• HALES, T. R., SAUTER, S. L., PETERSON, M. R., FINE, L. J., PUTZ-ANDERSON, V., SCHLEIFER, L. R., OCHS, T. T., BERNARD, B. P. (1994), Musculoskeletal Disorders among Visual Display Terminal Users in a Telecommunications Company, Ergonomics, 37(10), 1603-1621.
• HAYTA, B. A. (2007), Çalışma Ortamı Koşullarının İşletme Verimliliği Üzerine Etkisi, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 21-41.
• HEALTH AND SAFETY EXECUTIVE (2004), Health and Safety in the Office Guide, 1-24.
• İLÇE, A., DRAMALI, A. (2010), Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 1, 53-63.
• JUSOH, F., NAFIS, M., ZAHID, O. (2018), Ergonomics Risk Assessment among Support Staff in University Malaysia Pahang, IOP Conf. Series: Materials Science and Engineering, 319, 1-7.
• KALINKARA, V. (2018), El Dokuması Halı Üretiminin Ergonomik Değerlendirmesi: Çalışan Sağlığının Korunması, Ergonomi, 1(1), 1-13.
• KALINKARA, V., ÖKTEM, Ş. (2002), Otel İşletmelerinde Mutfak Donanımının Çalışanlara Uygunluğunun Ergonomik Olarak Değerlendirilmesi, Akdeniz Ülkeleri Turizm Kongresi, Antalya, 1-10.
• KAVOUSSI, N. (1976), Ergonomics in Traditional Iranian Industries, J. Human Ergol., 5, 145-147.
• KAYNAK, K. Ö., ULUĞTEKİN, N. M. (2017), Çalışma Ortamındaki Fiziksel Faktörlerin Ergonomik Analizi: Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Örneği, Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 6, 319-325.
• KIRAÇ, Y. (2005), Büro Yönetiminde Ergonomi ve Ergonominin Verimliliğe Etkisi: Ankara Emniyet Müdürlüğü’nde Bir Uygulama, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• KOÇER, S., YAZICI, T., EKİNCİ, D. K. (2016), Büro Ortamlarının Çalışana Etkisi Üzerine Bir Araştırma: Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Örneği, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 4(2), 554-586.
• KRUGMAN, P. (1994), The Age of Diminishing Expectations: U.S. Economic Policy in the 1990s, MIT Press.
• KURTOĞLU, D., KISTIR, M. R. (2018), Akademik Ofislerin Verimlilik Üzerine Değerlendirilmesi: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Örneği, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(2), 109-118.
• MORKOÇ, D. K., OKCU, O (2017), Çalışma Mekânlarının ve Büro Mobilyalarının Ergonomik Açıdan Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Örneği, İleri Teknoloji Bilimleri Dergisi, 6(3), 422-434.
• MUSTAFA, S. A., KAMARUDDIN, S., OTHMAN, Z., MOKHTAR, M. (2009), Ergonomics Awareness and Identifying Frequently Used Ergonomics Programs in Manufacturing Industries Using Quality Function Deployment, American Journal of Scientific Research, 3, 51-66.
• NIU, S. (2010), Ergonomics and Occupational Safety and Health: An ILO Perspective, Applied Ergonomics, 41, 744-753.
• ÖRÜCÜ, E., PALAZ, S., YUMUŞAK, S. (2004), İşgören Verimliliğini Etkileyen Faktör Olarak Ergonomi ve Bir Araştırma, 7(84), 12 Haziran 2019 tarihinde www.mevzuatdergisi.com/2004/12a/03.htm adresinden alındı.
• ÖZCAN, E., ESMAEİLZADEH, S., BAŞAT, H. (2011), Bilgisayar Kullanıcılarında Üst Ekstremite İşe Bağlı Kas İskelet Hastalıkları ve Ergonomi Girişiminin Etkinliği, Türk Fiziksel ve Tıp Rehabilitasyon Bilimleri Dergisi, 236-241.
• ÖZKAN, N. F., KAHYA, E. (2017), Bir Üniversitenin İdari Ofislerindeki Ergonomik Risklerin Değerlendirilmesi, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 32(1), 141-150.
• ROELOFSEN, P. (2002), The Impact of Office Environments on Employee Performance: The Design of the Workplace as a Strategy for Productivity Enhancement, Journal of Facilities Management, 1(3), 247-264.
• ROWAN, M. P., WRIGHT, C. P. (1994), Ergonomics is Good for Business, Work Study, 43(8),7-12.
• SAĞOCAK, M. D. (2005), Ergonomik Tasarımda Renk, Trakya Üniversitesi Dergisi, 6(1), 77-83.
• SHIKDAR, A. A., SAWAQED, N. M. (2003), Worker Productivity and Occupational Health and Safety Issues in Selected Industries, Computers & Industrial Engineering, 45, 563-572.
• SMITH, M. J., BAYEH, A. D. (2003), Do Ergonomics Improvements Increase Computer Workers' Productivity?: An Intervention Study in a Call Centre, Ergonomics, 46(1-3), 3-18.
• SONNE, M., VILLALTA, D. L., ANDREWS, D. M. (2012), Development and Evaluation of an Office Ergonomic Risk Checklist: ROSA - Rapid Office Strain Assessment, Applied Ergonomics, 43, 98-108.
• SÖKMEN, Ö. Ç., YILMAZ, M. (2019), İş Zorlanma İndeksi ile Ergonomik Risk Değerlendirme ve Bir Uygulama, Ergonomics, 2(1), 25-31.
• SWANSON, N. G., GALINSKY, T. L., COLE, L. L., PAN, C. S., SAUTER, S. L. (1997), The Impact of Keyboard Design on Comfort and Productivity in a Text-Entry Task, Applied Ergonomics, 28(1), 9-16.
• TİFTİK, E. (2016), Kastamonu Üniversitesi Bürolarında Mekân ve Mobilyaların Ergonomik Kriterler Açısından Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu.
• TUTAL, O. (2018), Erişilebilir Bürolar ve Ergonomi, Editörün A. E. ÖZKUL içinde, Büro Teknolojileri (s. 164-191), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi-Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• UMUT, S. S. (2018), Kamu Kurumlarında Ergonomi Sorunları, Stres ve İş Motivasyonu: Şırnak Üniversitesi Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Esenyurt Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• UZUN, M., MÜNGEN, U. (2011), Çalışma Ortamında Ergonomik Koşulların İşçi Sağlığı ve İş Kazaları Açısından Önemi, 3. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu, 21-23 Ekim 2011, Çanakkale.
• YAKUT, H. (2013), Çalışanların Büro Malzemelerini Kullanımındaki Ergonomik Farkındalıkları ve Kullanım Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 85-96.
• YAPICI, F., BAŞ, H. (2015), Verimlilikte Ergonomik Faktörler, Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 3(3), 591-595.