12-14 Yaş Basketbolcularda Sportif Mental Dayanıklılık Düzeyi ile Basketbol Teknik Becerisi Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 1, 122 - 132, 26.06.2024

Mehmet Tokgöz

https://doi.org/10.5281/zenodo.12528249

Öz

Bu araştırma, 12-14 yaş aralığındaki basketbolcularda sportif mental dayanıklılık düzeyi ile basketbol teknik becerileri arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamıştır. Araştırma evrenini Antalya bölgegi U-14 Anadolu ligi basketbolcularından oluşturulmuş olup örneklem grubu ise anadolu ligine katılan 2 farklı takımdan toplam 45 erkek basketbolcudan oluşmaktadır. Araştırma grubunu oluşturan basketbolcular 2022-2023 sezonu Antalya bölge U-14 Anadolu ligi müsabakalarına hazırlanan basketbolculardan meydana gelmekte olup, araştırma grubunu meydana getiren basketbolcuların belirlenmesinde tesadüfü örneklem seçim yönteminden yararlanılmıştır. Basketbolcuların zihinsel dayanılılık seviyelerinin belirlenmesinde Sporda Zihinsel Dayanıklılık Envanteri kullanılmıştır. Genç basketbolcuların teknik kapasiteleri (Çembere havadan atış, dripling, Duvara hızlı pas) tespit etmek için ise Basketbol Yetenek Test Bataryasi envanteri kullanılmıştır. Araştırma kapsamında toplanan verilerin analizinde SPSS 25.0 programı kullanılmıştır. Verilerin normallik testi Kolmogorov Smirnov ile yapılmıştır. Zihinsel dayanıklılık envanterine ilişkin Cronbach’s Alpha değerleri ,65 ile ,77 arasında bulunmuştur. Zihinsel dayanıklılık ile beceri ölçümleri arasındaki ilişkinin incelenmesinde Pearson Korelasyon analizi kullanılmıştır. Zihinsel dayanıklılığın beceri ölçümleri üzerindeki etkisinin incelenmesinde ise Çoklu Doğrusal Regresyon analizi kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre Zihinsel dayanıklılığın dripling üzerindeki etkisi ise %15,8’dir ve bu etki istatistiksel olarak anlamlıdır (r2=,158; p<0,05). Sonuç olarak; antrenman programlarında sportif mental dayanıklılığın geliştirilmesinin, basketbolculardaki teknik becerilerin artırılmasında etkili bir strateji olabileceği düşünülmektedir. Bu sonuçlar, egzersiz psikolojisi alanında çalışan uzmanlara ve antrenörlere, oyuncuların hem fiziksel hem de zihinsel yeteneklerini optimize etmeye yönelik bireyselleştirilmiş yaklaşımlar geliştirme konusunda yol gösterici olabilir.

Anahtar Kelimeler

mental dayanıklılık, beceri gelişimi, basketbol

Investigation of the Relationship between Sportive Mental Endurance Level and Basketball Technical Skills in 12-14 Age Basketball Players

Öz

This study aimed to examine the relationship between the level of sportive mental endurance and basketball technical skills in basketball players aged 12-14 years. The basketball players who make up the research group consist of basketball players who are preparing for the Antalya region U-14 Anatolian league competitions in the 2022-2023 season, and the random sample selection method was used to determine the basketball players who make up the research group. Mental Endurance Inventory in Sports was used to determine the mental endurance levels of basketball players. Basketball Ability Test Battery Inventory was used to determine the technical capacities of young basketball players (aerial shot to the hoop, dribbling, fast pass to the wall). SPSS 25.0 program was used to analyze the data collected within the scope of the research. The normality test of the data was performed with Kolmogorov Smirnov. Cronbach's Alpha values for the mental toughness inventory were found between .65 and .77. Pearson Correlation analysis was used to examine the relationship between mental resilience and skill measurements. Multiple Linear Regression analysis was used to examine the effect of mental resilience on skill measurements. According to the findings, the effect of mental endurance on dribbling is 15.8% and this effect is statistically significant (r2=,158; p<0.05). As a result, it is thought that the development of sportive mental endurance in training programs can be an effective strategy to increase the technical skills of basketball players. These results may provide guidance to experts and coaches working in the field of exercise psychology to develop individualized approaches to optimize both physical and mental abilities of players.

Anahtar Kelimeler

Mental Toughness, Skill Development, Basketball

Kaynakça

• Altıntaş, A. ve Koruç, P. B. (2016). Sporda zihinsel dayanıklılık envanteri’nin psikometrik özelliklerinin incelenmesi (SZDE). Spor Bilimleri Dergisi, 27(4), 163-171.
• Büchel, B. ve Probst, G. (2008). From organizational learning to knowledge management, < http://hec.info.unige.ch/recherches_publications/cahiers/2000/2000.11.pdf> (2008, Aralık 10).
• Clark, J. E. (2007). On the problem of motor skill development. Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 78(5), 39-44.
• Crust, L. (2007). Mental toughness in sport: A review. International Journal of Sport and Exercise Psychology, 5(3), 270-290.
• Çimen, E. (2022). Sporda beceri öğrenimi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimi. İstanbul: Efe Akademi Yayınları.
• Earvolino‐Ramirez, M. (2007). Resilience: A concept analysis. ın Nursing forum (Vol. 42, No. 2, pp. 73-82). Malden, USA: Blackwell Publishing Inc.
• Elçi, G., Ağbuğa, B., Işık, U., ve Öztop, E. (2013). İmgeleme çalışmasının 9-13 yaş yüzme sporcularında beceri gelişimine etkisinin incelenmesi. Pamukkale Journal of Sport Sciences, 4(3).
• Fletcher, D. ve Sarkar, M. (2012). Olimpiyat şampiyonlarında temellendirilmiş bir psikolojik dayanıklılık teorisi. Spor ve egzersiz psikolojisi, 13 (5), 669-678.
• Goldberg, A. S. (1998). Sports slump busting: 10 steps to mental toughness and their development in Olymic champions. Journal of Applied Sports Psychology, 14(3), 172-204.
• Guszkowska, M. ve Wojcik, K. (2021). Effect of mental toughness on sporting performance: Review of studies. Baltic Journal of Health and Physical Activity, 13(7), 1.
• Günar, B. B. (2022). Sporda beceri öğrenimi. Sporda Güncel Yaklaşımlar. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Hannibalsson, K. Á. (2018). Psychological skills, mental toughness, anxiety and performance in young basketball players (Doctoral dissertation) 21.
• Jacelon, C. S. (1997). The trait and process of resilience. Journal of Advanced Nursing, 25, 123-129. Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Konter, E. (2006). Spor psikolojisi el kitabı. 1. Baskı, Ankara, Nobel Akademik Yayıncılık.
• Lochbaum, M. ve Gottardy, J. (2015). A meta-analytic review of the approach-avoidance achievement goals and performance relationships in the sport psychology. Journal of Sport and Health Science, 4, 164-173.
• Luthans, F. (2002). Positive organizational behavior: Developing and managing psychological strengths. Academy of Management Executive. 16(1), 57-72.
• Mazaulan, M. ve Abdul Rahim, M. R. (2014). Relationship between mental toughness and sport performance among contact and non-contact sport athletes. In Proceedings of the International Colloquium on Sports Science, Exercise, Engineering and Technology, 411-419. Springer Singapore.
• Mülazımoğlu, O., Ayan, V. ve Mülazımoğlu, E. D. (2009). Basketbol yetenek test bataryası geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-12.
• Nicholson, B., Dinsdale, A., Jones, B. ve Till, K. (2021). The training of short distance sprint performance in football code athletes: a systematic review and meta-analysis. Sports Medicine, 51(6), 1179-1207.
• Ölçücü, B., Canikli, A., Ağaoğlu, Y. S., & Erzurumluoğlu, A. (2011). 10-14 yaş çocuklarda tenis becerisinin gelişimine etki eden faktörlerin değerlendirilmesi/Evaluation of factors affected on improvements of the tennis skills in children 10-14 years old. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 12(2).
• Sheard, M., Golby, J. ve Van Wersch, A. (2009). Sporda Zihinsel Dayanıklılık Anketinin (SMTQ) yapısal olarak doğrulanmasına yönelik ilerleme. Avrupa Psikolojik Değerlendirme Dergisi , 25 (3), 186-193.
• Slimani M., Miarka, B., Briki, W. ve Cheour, F. (2016). Commparison of mental toughness and power test performance in high-level kickboxers by competitive success. Asian Journal of Sports Medicine. 7, 1-5.
• Tekin, M. (2018). Okçuların imgeleme becerileri ile dikkat ve performans düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Master's thesis). Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Yılmaz, M. (2009). Öğrenme ve bilgi ilişkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 173-190.