Beden Eğitimi Dersi Alan Öğrencilerin Duygusal Okuryazarlık ve Duygusal Zekâ Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 1, 133 - 149, 26.06.2024

Aynur Yılmaz , Ertuğrul Çinemre , Hasan Yilmaz , Zeynep Uzun

https://doi.org/10.5281/zenodo.12536012

Öz

Bu Araştırmada öğrencilerin duygusal okuryazarlık ve duygusal zekâ düzeyleri arasındaki ilişkiyi tespit etmek amaçlanmıştır. Araştırma 2023-2024 Eğitim-Öğretim yılında Trabzon’daki ortaokul ve liselerde öğrenim gören öğrenciler üzerinde gerçekleştirilmiştir. Veriler “Kişisel Bilgi Formu”, Alemdar ve Anılan (2020) tarafından gerçeklik ve güvenirlik çalışması yapılan “Duygusal okuryazarlık ölçeği” ve Denizer, Özer ve Işık (2013) tarafından Türkçe’ye uyarlaması yapılan “Duygusal zeka ölçeği-Kısa formu” kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel analizler, bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü varyans analizi ve Pearson korelasyon analizi yapılmıştır. Güvenirlik bağlamında Croanbach Alpha İç Tutarlık Katsayısı hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin duygusal okuryazarlık beceri düzeyleri ile duygusal zeka düzeylerinin orta düzeyin üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Empati kurmada kız öğrenciler yüksek puana sahipken, erkeklerin duygusal farkındalıklarının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Duygusal zekanın alt boyutu olan iyi oluşta erkeklerin kızlara göre daha yüksek puan elde ettikleri görülmüştür. Eğitim kademesine göre duygusal okuryazarlık ve duygusal zekânın farklılaştığı tespit edilmiştir. Akademik not ortalaması duygusal zeka ve duygusal okuryazarlık becerisi ile pozitif yönlü ilişkilidir. Ayrıca spor yapanların duygusal okuryazarlıklarının yapmayanlara göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Duygusal zeka duygusal okuryazarlık becerisini %83 oranında açıklamaktadır. Sonuç olarak öğrencilerin duygusal becerilerini geliştirmek için sportif faaliyetlere yönlendirilmesinin önemli olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Duygusal okuryazarlık, Duygusal zeka, Beden eğitimi dersi

Examination of Emotional Literacy and Emotional Intelligence Levels of Students Attending Physical Education Lessons

Öz

The aim of the research was to determine the relationship between students' emotional literacy and emotional intelligence levels. The research was conducted on students studying in secondary and high schools in Trabzon in the 2023-2024 academic year. The data were used: "Personal Information Form", "Emotional literacy scale", whose reality and reliability study was conducted by Alemdar and Anılır (2020), and "Emotional intelligence Scale-Short form", adapted to Turkish by Denizer, Özer and Işık (2013). Descriptive analyses, independent groups t-test, one-way analysis of variance and Pearson correlation analysis were used to analyze the data. In terms of reliability, Croanbach Alpha Internal Consistency Coefficient was calculated. As a result of the research, it was determined that the emotional literacy skill levels and emotional intelligence levels of the students were above the medium level. While female students had high scores in empathy, it was found that males had higher emotional awareness. It was observed that boys achieved higher scores than girls in well-being, which is the sub-dimension of emotional intelligence. It has been determined that emotional literacy and emotional intelligence differ according to education level. Academic GPA is positively related to emotional intelligence and emotional literacy skills. It was also determined that the emotional literacy of those who do sports is higher than those who do not. Emotional intelligence explains 83% of emotional literacy skills. As a result, it can be said that it is important to direct students to sports activities to improve their emotional skills.

Anahtar Kelimeler

Emotional Literacy, Emotional İntelligent, physical education lesson

Kaynakça

• Akbaş, O. (2004). Türk Milli Eğitim Sisteminin duyuşsal amaçlarının İlköğretim II. kademedeki gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Aktop, A. ve Erman, K. A., (2002). Takım ve Bireysel Sporcuların Başarı Motivasyonu, Benlik Saygısı ve Sürekli Kaygı Düzeylerinin Karşılaştırılması. 7.Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi (pp.153). Antalya, Turkey
• Alemdar, M. ve Anilan, H. (2020). The Development and Validation of the Emotional Literacy Skills Scale. International Journal of Contemporary Educational Research, 7(2), 258-270.
• Alemdar, M. (2014). Ortaöğretim Öğrencilerinin duygusal okuryazarlık beceri düzeylerinin belirlenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Alver, B. (2005). Psikolojik danışma ve rehberlik eğitimi alan öğrencilerin empatik beceri ve karar verme stratejilerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (14), 19-34.
• Atkinson, R, Atkinson, R. C. ve Hilgard, E. R. (1992). Psikolojiye giriş II. (Çev. Kemal Atakay vd.) İstanbul: Sosyal Yayınları.
• Baki, A. (2008). Kuramdan uygulamaya matematik eğitimi. Ankara: Harf yayınları
• Balta Özkan, A. (2019). İlkokul ve Ortaokul Öğrencilerinin Duygusal Okuryazarlık ve Akademik Stres Düzeyleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize.
• Binbaşıoğlu, C. (1982). Genel öğretim bilgisi. Ankara: Binbaşıoğlu Yayınevi.
• Birnie, H. H. (1978). Identifying affective goals in science education. The Science Teacher, 45(9), 29-33. Bocchino, R. (1999). Emotional literacy: To be a different kind of smart. Corwin Press.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara
• Çelik, H., Kocabıyık, E. ve Sönmezer, Ü. (2020). Kocaeli İl Milli Eğitim Müdürlüğü Ölçme ve Değerlendirme Merkezi tarafından hazırlanan 6. ve 7. Sınıf matematik dersi ortak yazılı sınav sorularının madde türlerine ve yenilenmiş Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Ege Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 3(1), 28-53.
• Çelik, G. (2016). Erkekler De Ağlar! Toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında erkeklik inşası ve şiddet döngüsü. Fe Dergi, 8(2), 1-12.
• Çubukçu, Z. ve Gültekin, M. (2006). İlköğretimde öğrencilere kazandırılması gereken sosyal beceriler. Bilig, (37), 155-174.
• Çöllü, E. F. ve Öztürk, Y. E. (2006). Örgütlerde inançlar-tutumlar tutumların ölçüm yöntemleri ve uygulama örnekleri bu yöntemlerin değerlendirilmesi. Journal of Selçuk University Social Sciences Vocational School, 9(1-2), 373-404.
• Demirel, Ö. (2011). Eğitim bilimlerine giriş. Ankara: Pegem Akademi.
• Deniz, M. E., Özer, E. ve Işık, E. (2013). Duygusal zekâ özelliği ölçeği–kısa formu: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 38(169).
• Erdoğdu, M. Y. ve Kenarlı, Ö. (2008). Duygusal zekâ ile akademik başarı arasındaki ilişki. Milli Eğitim, 37(178), 297-310.
• Ertürk, S. (1994). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Meteksan A.Ş.
• Fidan, N.ve Erden, M. (1992). Eğitime giriş. Ankara: Feryal Yayıncılık.
• Fraenkel, J., Wallen, N. ve Hyun, H. (1993). How to Design and Evaluate Research in Education 10th ed. McGraw-Hill Education.
• Kandemir, M. ve Dündar, H. (2013). Duygusal Okuryazarlık ve Duygusal Okuryazar Öğrenme Ortamları. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi(16), 83-90.
• Karakütük, O., Filiz, V. ve Üstün, M. (2022). Öğrencilerin Hazırbulunuşlukları Bağlamında 4. Sınıf Beden Eğitimi ve Oyun Dersi İle 5. Sınıf Beden Eğitimi Ve Spor Dersi Bilişsel Kazanımlarının Karşılaştırılarak Değerlendirilmesi. Uluslararası Beden Eğitimi Spor ve Teknolojileri Dergisi, 3(1), 24-37.
• Killick, S. (2006). Emotional literacy: at the heart of the school ethos. London: Paul Chapman.
• Koca, H. K. (2022). Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı’nda Bulunan Bilişsel Kazanımların Yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne Göre İncelenmesi. Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 22(1), 293-313.
• Maden, S. ve Arıca, Ş. (2022). Bloom Taksonomisinin Öğretim Sürecinde Kullanılmasıyla İlgili Lisansüstü Tezlerin Eğilimleri: Bir İçerik Analizi. Türkiye Eğitim Dergisi, 7(2), 413-426.
• McKenzie, E., Symonds, M. L., Fink, K. ve Tapps, T. (2017). Challenge activities for the physical education classroom: Affective learning outcomes. Strategies, 30(6), 39-44.
• Otluoğlu, R. (2002). İlköğretim okulu izlencesinde (programında) duyuşsal alan ve duygu eğitimi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 15(15), 163-172.
• Özden, M., Kana, F. ve Uzan, M. F. (2016). Öğretmen adaylarının duygusal okuryazarlık beceri düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of Language Academy, 6(1): 236-249.
• Park, J. (1999). Emotional literacy: Education for meaning. International Journal of Children's Spirituality, 4:1, 19-28. doi: 10.1080/1364436990040103
• Pearson, M. R. ve Wilson, H. (2008). Using expressive counselling tools to enhance emotional literacy, emotional wellbeing and resilience: Improving therapeutic outcomes with Expressive Therapies. Counselling, Psychotherapy, and Health, 4(1), 1-19.
• Shephard, K. (2008). Higher education for sustainability: Seeking affective learning outcomes. International Journal of Sustainability in Higher Education, 9(1), 87–98.
• Sönmez, H. (2020). 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda Duyuşsal Alana Uygun Kazanım Hazırlama. Türkiye Eğitim Dergisi, 5(1), 216-236.
• Suhaily, H.S.H. ve Riah, H. (2004). Emotional literacy among lower secondary studentshttp://202.160.7.82/cgibin/gw/chameleon?sessionid.html.
• Şenol, V., Pekşen Akça, R. ve Çümen, H. (2012). Lise öğrencilerinin duygudaşlık (empati) kurma düzeylerinin belirlenmesi. Akademik Bakış Dergisi, 31,1-11.
• Tarhan, N. (2020). Duyguların Psikolojisi ve Duygusal Zeka, (26. Baskı). İstanbul: Timaş Yayın Grubu.
• Şahin, F. T. (2015). Beden eğitimi ve spor yüksekokulunda öğrenim gören öğrencilerin öz düzenleme yeterliliklerinin incelenmesi. International Journal of Sport Culture and Science, 3(Special Issue 4), 425-438.
• Turp, H. H. ve Gençdoğan, B. (2022). İlkokulda Duygusal Okuryazarlık Ölçeği İçin Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 11(4), 1807-1820.
• Uğraş, S. ve Aral, H. (2018). Ortaokul Beden Eğitimi Ders Programindaki Kazanimlarin Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre Değerlendirilmesi. Journal of Global Sport and Education Research, 1(1), 33-46.
• Weare, K. (2004). Developing the emotionally literate school. London: Paul Chapman.