Muhasebe Denetiminde İç Kontrol ve İç Denetimin Önemi: Antalya İlinde Faaliyet Gösteren Sanayi İşletmelerinde Bir Uygulama

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 31 - 58, 31.03.2021

Pınar Özbek Osman Akın

https://doi.org/10.31200/makuubd.856532

Cited By: 1

Öz

Son yıllarda teknoloji ve ekonomi alanlarındaki gelişmeler neticesinde işletmelerin faaliyet alanları ve etkinlikleri genişlemiştir. İşletmeler artan rekabet ortamlarında ekonomik problemlerle karşı karşıya olmalarına rağmen sürekli bir büyüme ve gelişme süreci içerisindedirler. Bu rekabet ortamlarında varlıklarını sürdürebilmeleri için işletme varlık ve kaynaklarından maksimum ölçüde faydalanmaları gerekmektedir. İşletme kaynaklarının etkili ve verimli kullanılması, faaliyetlerin yasal ve yönetsel düzenlemelere uygun olarak yürütülmesi, güvenilir mali raporlar hazırlanması amacı ile özel sektör işletmelerinde uygulanan işletme ve yönetim faaliyetlerinin iç kontrol ve iç denetim faaliyetleri ile denetlenerek değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu çalışma ile Antalya Organize Sanayi Bölgesinde faaliyette bulunan işletmelerde iç kontrol ve iç denetimin etkili bir biçimde uygulanıp uygulanmadığı anket çalışması yöntemi ile araştırılıp aktarılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre araştırmaya katılan 118 işletmenin büyük bir çoğunluğunun muhasebe denetiminde, iç kontrol ve iç denetimin işletme açısından ne kadar önemli olduğunu ve işletmelerin iç denetim ve iç kontrole daha fazla önem vermeleri gerektiğinin farkında oldukları görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

DENETİM, İÇ DENETİM, İÇ KONTROL

The Importance of Internal Control and Internal Audit in Accounting Audit: An application in Industrial Enterprises Operating in Antalya Province

Öz

In recent years, as a result of the developments in the fields of technology and economy, the activities and field of activity of the companies have expanded. Although they face economic problems in an increasing competitive environment, they are in a process of continuous growth and development. In order to survive in these competitive environments, they must make maximum use of their business assets and resources. Effective and efficient use of company resources, conducting activities in accordance with legal and managerial regulations, preparing reliable financial reports in order to determine whether the business and management activities applied in the private sector enterprises are effective and sufficient or not, control and internal audit activities. With this study, it has been investigated and conveyed by the method of questionnaire whether internal control and internal audit are effectively implemented in the accounting audit of the enterprises operating in the Antalya Organized Industrial Zone.

Anahtar Kelimeler

Accounting Audit, Internal Audit, Internal Control

Kaynakça

• • Acar, D. & Tetik., (2013). Genel muhasebe. Ankara: Detay Yayıncılık.
• • Akyel, R. (2010). Yönetimde iç kontrol, iç denetim ve dış denetim fonksiyonlarının birbirleri ile ilişkileri ve Türk kamu yönetiminde uygulanmalarının değerlendirilmesi Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(3), 1 – 22.
• • Bilge, S. & Kiracı, M. (2010). Kamu sektöründe iç denetim ve iç denetimin başarıyla uygulanmasında rol oynayan faktörler, Gazi Kitapevi, Ankara.
• • Bozkurt, N. (2006). Muhasebe denetimi. Alfa Basım Yayım Dağıtım: İstanbul.
• • Bozkurt, M. (2010). İyi mali yönetimin gerçekleştirilmesinde iç kontrol ve denetimi. Dış Denetim Dergisi, 2, 131 – 138.
• • Bulut, E., (2015). COSO 2013, ‘Bataklığı kurutmak mı? sinekleri öldürmek mi?’”. Erişim tarihi: 23.07.2017, http://www.tide.org.tr/uploads/TI%CC%87DE-COSO%20Sunumu%202013%20son.pdf
• • Bülbül, M. (2009). Kamu iç kontrol sistemi ve kamu iç kontrol standartlarına uyum, Ankara: İvme
• • Can, H. & Tuncer, D. & Ayhan, D. (1991). Genel işletmecilik bilgileri, Adım Yayıncılık.
• • Demirbaş, M. (2005). İç kontrol ve iç denetim faaliyetlerinin kapsamında meydana gelen değişimler, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 167 – 188.
• • Durmuş, C. N. – Uzel, M. N. – Hasanefendioğlu, B., (2016), “3’lü savunma hattının COSO iç kontrol sisteminin etkinliğinin arttırılmasında kaldıraç etkisi”, Mali Çözüm Dergisi, 136, 201- 214.
• • Genç, Z., (2013). Kamu sektörü muhasebe denetimi etkinliğinin, muhasebe çalışanları üzerine etkisi: uşak ilinde bir alan araştırması ( Basılmamış yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi, Uşak.
• • Gönen, S., (2009). İç kontrol sisteminin unsurlarından kontrol ortamının incelenmesine yönelik bir araştırma, World Of Accounting, 11(1), 189 – 217.
• • Güney, S. ve Sarı, S. S., (2015). Muhasebe denetiminin etkinliğini sağlamada iç kontrolün rolü. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler, 4, 1-19.
• • Gülen, F., (1998). Finansal Denetim İnceleme, Cumhuriyetin 75’inci Yıldönümü Dizisi: 6 T.C. Sayıştay Başkanlığı, Ankara.
• • Güredin, E., (1998). Muhasebe Denetimi ve Mali Analiz, AÖF Yayınları, Eskişehir.
• • Güredin, E., (2010). Denetim ve Güvence Hizmetleri (13. Baskı). Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• • Hasanefendioğlu, B. ve Uzel, M., (2017). COSO Alaaddin’in Sihirli Lambası Mı? ( Tüm Yönleriyle COSO Bazlı İç Kontrol Sistemi), Mali Çözüm Dergisi, 141, 209 – 226.
• • Holmes, A. ve Overmyer, W. S., (1975). Muhasebe Denetimi “Auditing” Standartlar ve Yöntemleri. (O. Göktürk, Çev.). Bilimsel Yayınlar Derneği.
• • Kepekçi, C., (2004). Bağımsız Denetim (5. Baskı). Avcıol Basım Yayın, İstanbul.
• • Klamm, B. K. ve Watson, M. W., (2009). SOX 404 Report Internal Control Weakness: A Test of COSO Framework Components and Information Technology, Journal of Information Systems, 23(2), 1 – 23.
• • Koçdemir, M., (2006). İç Denetim, Muhasebat Kontrolleri Derneği Yayınları Yayın No:11, Ankara.
• • Kurnaz, N. ve Çetinoğlu, T., (2010). İç Denetim Güncel Yaklaşımlar, Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
• • Memiş, A. Ü., (2007). Türkiye’deki İç Denetim Profilinin Belirlenmesine İlişkin Bir Araştırma, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 461 – 478.
• • Özeren, B., (2000). İç Denetim, Standartları ve Mesleğin Yeni Açılımları, Araştırma/İnceleme/Çeviri Dizisi: 8, T.C. Sayıştay Bakanlığı, Ankara.
• • Toroslu, M. V., (2012). Yeni Türk Kanunu Kapsamında Finansal Tablolar Denetimi, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• • Tuan, A. K. ve Sağlar, J., (2004). İç Denetçinin Örgüt İçindeki Yerinin Denetim Faaliyetleri Açısından Önemi, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 11, 1 – 16.
• • Tüm, K. ve Memiş, M. Ü., (2012). İç Kontrol Ulusal ve Uluslararası Düzenlemeler Çerçevesinde Bir Değerlendirme, Karahan Kitabevi, Adana.
• • Türedi, S., (2012). İç Kontrol Sistemi ve Toplam Kalite Yönetimi İlişkisi, Uluslar arası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(1), 27 – 37.
• • Usul, H., (2015). TMS ve TFRS Uygulamalı Türkiye Bağımsız Denetim Standartlarına Göre Bağımsız Denetim (2. Baskı). Detay Yayıncılık, Ankara.
• • Uyar, S., ( 2009 ),.İç Kontrol ve İç Denetim: 5018 Sayılı Kanun Açısından Değerlendirme, Gazi Kitabevi, Ankara.
• • Yeğinboy, E. Y., (2001). “Küreselleşen Dünya’da Türkiye’deki Muhasebe Denetimi Gerçeği”, Yirmibirinci Yüzyılda Türk Muhasebe Mesleğinin Vizyonu ( V. Türkiye Muhasebe Denetimi Sempozyumu), İstanbul.
• • Yereli, A. N. ve Özdoğan, B., (2009). Genel Kabul Görmüş Denetim Standartlarının Türkiye Açısından Değerlendirilmesi, Celal Bayar Üniversitesi Matbaası, Manisa.
• • Yurtsever, G., (2008). Bankacılığımızda İç Kontrol, Türkiye Bankalar Birliği, Yayın N:256, İstanbul. • IIA Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü, https://www.tide.org.tr/file/documents/pdf/IIA_Ic_Denetimin_Paydaslar_Icin_Degeri_Detay.pdf, • IIA Uluslararası İç Denetim Standartları, Türkiye İç Denetim Enstitüsü resmi web sayfası, http://www.tide.org.tr/uploads/Ic_denetim%20standartlari_2011_turkce.pdf, (12.08.2017).
• • İç Denetim Nedir?, T.C. Maliye Bakanlığı, https://www.sgb.gov.tr/Kontrol%20Brorleri/10.%20%C4%B0%C3%A7%20Denetim%20Nedir.pdf, (07.08.2010).
• • TDK,(2004), http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5970f409866570.87036223, (20.07.2017).