Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Yaşlanma ve Yaşlılığa Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 229 - 245, 20.09.2021

Azime Arısoy Özgür Önal

https://doi.org/10.31200/makuubd.919978

Öz

Bu çalışmanın amacı; meslek yüksekokulu öğrencilerinin yaşlanma ve yaşlılığa yönelik tutumlarının ve tutumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi, ayrıca; sosyal hizmet bölümü öğrencilerinin yaşlanma ve yaşlılığa yönelik tutumlarının, aynı meslek yüksekokulunun diğer bölümlerinde eğitim görmekte olan öğrencilerin yaşlanma ve yaşlılığa yönelik tutumlarından farklılık gösterip göstermediğini araştırmaktır. Tanımlayıcı ve kesitsel tipteki çalışmanın evrenini; Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Çavdır Meslek Yüksekokulunda eğitim görmekte olan 538 öğrenci oluşturmaktadır. Evrenin tamamına ulaşılmak istenmiş olup araştırmaya onay veren 272 öğrenciye (%50.6) anket uygulanmıştır. Anket formunda, Otrar (2016) tarafından geliştirilen “Yaşlılık ve Yaşlanmaya ilişkin Tutum Ölçeği” ayrıca araştırmacılar tarafından düzenlenen sosyo-demografik bilgilere yer verilmiştir. Öğrencilerin yaşlılık ve yaşlanmaya ilişkin olumsuz tutum toplam puan ortalaması ve standart sapması 131,92±26,80 (min-max:68-213) ve sırasıyla alt ölçek gruplarından “Yaşlılığı Kabullenme Zorluğu”, “Sosyal Yıpranma Algısı”, “Yaşamla Baş Etme Zorluğu”, “Olumsuz İmge” puan ortalama ve standart sapmaları; 33,44±9,49 (min-max:13-59), 42,42±9,14 (min-max:21-75), 32,56±7,22 (min-max:10-50), 23,50±4,98 (min-max:11-40) ’dir. “Yaşamla Baş Etme Zorluğu” alt boyutunu öğrencilerin eğitim gördükleri bölüm etkilemektedir (0,036). “Yaşamla Baş Etme Zorluğu” alt boyutunun puanı sosyal hizmetler bölümü öğrencilerinde iş sağlığı ve güvenliği (İSG) ve yaşlı bakım hizmetleri bölümü öğrencilerine göre daha yüksektir. “Yaşlılık ve Yaşlanmaya ilişkin Tutum Ölçeği” nin “Yaşlılığı Kabullenme Zorluğu”, “Sosyal Yıpranma Algısı” ve “Olumsuz İmge” alt boyutları puanlarının ise öğrencilerin eğitim gördükleri bölümlere göre farklılık göstermediği saptanmıştır. Bu çalışmanın amacı; meslek yüksekokulu öğrencilerinin yaşlanma ve yaşlılığa yönelik tutumlarının ve tutumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi, ayrıca; sosyal hizmet bölümü öğrencilerinin yaşlanma ve yaşlılığa yönelik tutumlarının, aynı meslek yüksekokulunun diğer bölümlerinde eğitim görmekte olan öğrencilerin yaşlanma ve yaşlılığa yönelik tutumlarından farklılık gösterip göstermediğini araştırmaktır. Tanımlayıcı ve kesitsel tipteki çalışmanın evrenini; Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Çavdır Meslek Yüksekokulunda eğitim görmekte olan 538 öğrenci oluşturmaktadır. Evrenin tamamına ulaşılmak istenmiş olup araştırmaya onay veren 272 öğrenciye (%50.6) anket uygulanmıştır. Anket formunda, Otrar (2016) tarafından geliştirilen “Yaşlılık ve Yaşlanmaya ilişkin Tutum Ölçeği” ayrıca araştırmacılar tarafından düzenlenen sosyo-demografik bilgilere yer verilmiştir. Öğrencilerin yaşlılık ve yaşlanmaya ilişkin olumsuz tutum toplam puan ortalaması ve standart sapması 131,92±26,80 (min-max:68-213) ve sırasıyla alt ölçek gruplarından “Yaşlılığı Kabullenme Zorluğu”, “Sosyal Yıpranma Algısı”, “Yaşamla Baş Etme Zorluğu”, “Olumsuz İmge” puan ortalama ve standart sapmaları; 33,44±9,49 (min-max:13-59), 42,42±9,14 (min-max:21-75), 32,56±7,22 (min-max:10-50), 23,50±4,98 (min-max:11-40) ’dir. “Yaşamla Baş Etme Zorluğu” alt boyutunu öğrencilerin eğitim gördükleri bölüm etkilemektedir (0,036). “Yaşamla Baş Etme Zorluğu” alt boyutunun puanı sosyal hizmetler bölümü öğrencilerinde iş sağlığı ve güvenliği (İSG) ve yaşlı bakım hizmetleri bölümü öğrencilerine göre daha yüksektir. “Yaşlılık ve Yaşlanmaya ilişkin Tutum Ölçeği” nin “Yaşlılığı Kabullenme Zorluğu”, “Sosyal Yıpranma Algısı” ve “Olumsuz İmge” alt boyutları puanlarının ise öğrencilerin eğitim gördükleri bölümlere göre farklılık göstermediği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık, Yaşlanma, Tutum, Üniversite Öğrencileri

Determination of Vocational School Students' Attitudes Towards Senility and Aging

Öz

The purpose of this study is to investigate the attitudes and the parameters affecting the attitudes of vocational school students towards aging and senility, also, to examine whether any difference in these attitudes between Welfare Service students and the students from other departments in the same vocational school. The universe of the descriptive and cross-sectional study consists of 538 students training at Mehmet Akif Ersoy University Çavdır Vocational School. It has been intended to reach the whole universe, however, the questionnaire has been able to apply to 272 students (50.6%) who approved the research. The survey form has included “An Attitude Scale toward Senility and Aging” developed by Otrar (2016), and also socio-demographic information organized by the researchers. The students' average score related to the negative attitude towards senility and aging is 131,92±26,80 (min-max:68-213), and also the average scores respectively for the difficulty accepting aging, perception of social attrition, difficulty coping with life, and negative image, are 33,44±9,49 (min-max:13-59), 42,42±9,14 (min-max:21-75), 32,56±7,22 (min-max:10-50), 23,50±4,98 (min-max:11-40). The departments where the students trained affect the perception of the difficulty of coping with life (0,036). The score of the students from the Welfare Service department for the difficulty in coping with life is higher than the students from Occupational Health and Safety and elderly care students. It was determined that the students' scores for "Attitude Scale Regarding Aging and Senility" like "Difficulty Accepting Aging", "Perception of Social attrition", and "Negative Image" had no difference according to the departments.

Anahtar Kelimeler

Old Age, Aging, Attitude, University Students

Kaynakça

• Ardahan, M., Arabacı, Z. ve Limoncu, G..(2015).Yaşlıların Sağlık Sorunları ile Başetme Yöntemleri. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 6, s.28 – 43.
• Emiroğlu, V.(1989). Yaşlılık ve Yaşlının Sosyal Uyumu. Başkent, Ankara.
• Erci B. Aile Sağlığı Hemşireliği.(2009). In: Erci B (ed). Halk Sağlığı Hemşireliği: Ankara, Fırat Matbaacılık, s. 41-51.
• Erdemir F, Kav S, Citak E.A., Hanoglu Z, Karahan A. A. ( 2011).Turkish Version of Kogan’s Attitude Toward Older People (KAOP) Scale: Reliability and Validity Assessment. Archives of Gerontology and Geriatrics; 52,s.e162– e165.
• Gorman M.(1999). Development and the rights of older people. In: Randel J, et al., Eds. The ageing and development report: poverty, independence and the world's older people. London, Earthscan Publications Ltd.,:s.3-21.
• Gökçek Karaca, N. (2019). “Uluslararası İlke ve Standartlar Bağlamında Yaşlı Hakları ve Sosyal Hizmet Uygulamaları”, 9(2), s.255-274.
• Güler, Ç.(1998). Yaşlılıkta Tanımlar ve Yaşlılık Üzerine Söylenenler. Editöre Mektup. Türk Geriatri Dergisi,1(2),s.105.
• Health Dialogue. 2002. Aprıl–June. Issue No.29.
• https://docplayer.biz.tr/109950273-Kronolojik-yas-nedir.html (E.T:30.11.2020).
• İslamoğlu, A. H. ve Alnıaçık, Ü. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Beta Basım Yayım. İstanbul.
• Kalaycı I., Özkul M.(2017). Geleneksel Kalabilsem Modern Olabilsem: Modernleşme Sürecinde Yaşlılık Deneyimleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi; 8(18), s.90-110. Kalaycı, I. , Özbek Yazıcı, S. , Özkul, M., Helvacı G. (2018).Sağlık Çalışanları ve Öğrencilerinin Yaşlılara Yönelik Tutumları: Sistematik Derleme, Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi; 2(1), s.21-30.
• Lena A., Ashok K., Padma M., Kamath V., Kamath A.(2019).Health and Social Problems of the Elderly: A Cross-Sectional Study in Udupi Taluk, Karnataka, Indian Journal of Community Medicine; April 2009, 34(2), s.131–134.
• Maniar, A. ve Mehta,S.(2017). A Study on Silver Workers Residing in Vadodara City,Anchor Academic Publishing, Hamburg,Germany.
• Müftülera H.G.(2018). İstanbul’da Yaşlılık ve Yaşlılığın Yapısal Değişimi, Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi; 2(1),s.58-80.
• Otrar, M. (2016).Yaşlılık ve Yaşlanmaya İlişkin Tutum Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Sosyoloji Dergisi; Aralık 2016,36(2),s.527-550.
• Özbek Yazıcı S. , Kalaycı I. , Kaya E.. , Tekin A. (2015). Yaşlı Bakım Programı Öğrencilerinin Yaşlı Ayrımcılığına İlişkin Tutumları, Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi;8(2),s.77-87.
• Özbek Yazıcı S. , Kalaycı I. , Kaya E. , Tekin A. (2016). Sağlıkla İlgili Bölümlerde Okuyan Öğrencilerin Yaşlılara Yönelik Tutumları, Gaziantep University Journal of Social Sciences;15(2),s.601-614.
• Özdemir Ö, Bilgili N. (2014).Sağlık Hizmetlerinde Yaşlı Ayrımcılığı. Gülhane Tıp Dergisi, 56:s.128-131.
• Öztek Z. ve Kubilay G. (2008) Toplum Sağlığı Hemşireliği. 3. Baskı, Ankara, Palme Yayıncılık: s. 70-107.
• Şahin,H. ve Demirel B.(2018).Sosyal Hizmet Bölümü öğrencilerinin Yaşlılık ve Yaşlanmaya İlişkin Tutumlarının Belirlenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi; Ekim 2018, 11(59),s.1114-1120.
• T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. (2011). Türkiye’de Yaşlılık Dönemine İlişkin Beklentiler, Ankara.
• Tezcan, M. (1982). “Toplumsal Değişme ve Yaşlılık”, Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 169-177.
• Topgül,S.(2016). Çalışma Yaşamında Yaşlı Ayrımcılığı mı Yaş Ayrımcılığı mı? Sosyoloji Dergisi. Aralık 2016, 36(2),373-391.
• TÜİK(2019).İstatistiklerleYaşlılar,2018 https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kronik-hastaliklar-engelli db/hastaliklar/Yasli_Sagligi/raporlar_istatistikler/TUIK_Yasli_Istatistik_2018.pdf(E.T:03.12.2020).
• TÜİK(2020). İstatistiklerle Yaşlılar, 2019. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2019-33712 (E.T: :03.12.2020).
• United Nations- Department of Economic and Social Affairs Population Division (2019) World Population Ageing 2019 Highlights, United Nations, New York.
• Ünalan D., Soyuer F., Elmalı F.(2012). Geriatri Merkezi Çalışanlarında Yaşlı Tutumunun Değerlendirilmesi. Kafkas Tıp Bilimleri Dergisi; 2(3),s.115-120.
• Wallace R.B. (2008), Wallace/Maxcy-Rosenau-Last, Public Health & Preventive Medicine, Editor: Robert B. Wallace, MD, MSc, The McGraw-Hill Companies, pp:39-48.
• World Health Organization. https://www.who.int/news-room (E.T: 01.06.2020).