Akademisyenlerin Örgüt Kavramına İlişkin Metaforik Algıları

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 92 - 107, 24.03.2022

Tuğba Erhan

https://doi.org/10.31200/makuubd.1072964

Cited By: 1

Öz

Çalışanların örgütte geçirdikleri zaman göz önünde bulundurulduğunda örgüte ilişkin algıları kolayca şekillenebilmektedir. Bu çalışmanın amacı akademisyenlerin “örgüt” kavramına ilişkin algılarını metaforlar aracılığıyla ortaya çıkartmaktır. Çalışma grubu 78 akademisyenden oluşmuştur. Araştırmada nitel araştırma yönteminin bir deseni olan olgubilim kullanılmıştır. Veriler çalışma grubunun “örgüt” ile ilgili algılarını ortaya çıkartmak için ürettikleri metaforları ve bu metaforların mantıksal dayanak ve gerekçelerini yazabilecekleri yarı yapılandırılmış formlar aracılığıyla toplanmıştır. Toplanan veriler içerik analizi ile analiz edilmiş ve Morgan (1986)’ın kategorileri referans alınarak, makine olarak örgüt, kültür olarak örgüt, organizma olarak örgüt, akış/dönüşüm olarak örgüt, sanal ortam olarak örgüt, politik sistem olarak örgüt, ruhsal hapishane olarak örgüt ve beyin olarak örgüt olmak üzere 8 kategori altında tanımlanmıştır. Çalışma grubu tarafından en fazla tekrarlanan metaforlar, aile ve ekip işi olmuştur. Üretilen metaforların büyük çoğunluğu örgüt ile ilgili olumlu çağrışım yapmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Örgüt, Akademisyenler, Metafor, Algılar

Metaphorical Perceptions of Academicians on the Concept of Organization

Öz

The employees’ perceptions towards the organization can be shaped easily when the time that they have been spending in the organization is considered. The study aims at revealing the perceptions of academicians about the concept of "organization" through metaphors. The working group consisted of 78 academicians. Phenomenology, which is a pattern of qualitative research method, was used in the research. The data were collected through semi-structured forms in which the working group could write the metaphors they produced to reveal their perceptions about the "organization" and the logical basis and justifications of these metaphors. The collected data were analyzed by content analysis and with reference to Morgan's (1986) categories which was defined under 8 categories, organization as a machine, organization as a culture, organization as an organism, organization as flux/transformation, organization as a virtual environment, organization as a political system, organization as a psychic prison, organization as the brain. The most repeated metaphors by the working group were family and teamwork. Most of the metaphors produced have positively associated with the organization.

Anahtar Kelimeler

Organization, Academicians, Metaphor, Perceptions

Kaynakça

• Ada, N. & Gürcan, N. (2021). Örgütler ve yönetime farklı perspektiflerden bakmak: metaforlar. Ada, N. (editör) Küresel dünyada sosyal bilimler: sanat, toplum devlet ve yönetişim içinde (s. 9-33). Literatürk Academia: İstanbul
• Alpaslan Danışman S. (2015). Metaforların örgüt ve yönetim araştırmalarındaki yeri: ontolojik, epistemolojik ve metodolojik kabuller ışığında bir değerlendirme. KAÜ İİBF Dergisi, 6(9), 45-64.
• Alvesson, M. (2002). Understanding Organizational Culture, SAGE Publications Ltd.
• Arastaman, G., Öztürk Fidan, İ. & Fidan, T. (2018). Nitel araştırmada geçerlik ve güvenirlik: kuramsal bir inceleme, YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi (YYU Journal of Education Faculty), 15(1), 37-75.
• Ayduğ, D., Himmetoğlu, B. & Bayrak, C. (2018). Okul müdürlerinin mizah tarzlarına ilişkin öğretmenlerin metaforik algıları, Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education, 6(2): 108-130. http://doi:10.14689/issn.2148- 2624.1.6c2 s6m
• Cobo, A., Rocha, R., Vanti, A. A., & Schneider, G. (2012). Fuzzy clustering: Application on organizational metaphors in Brazilian companies. Journal of Information Systems and Technology Management, 9 (2), 197-212. http://doi: 10.4301/s1807- 17752012000200001
• Ekici, G. (2016). Biyoloji öğretmeni adaylarının mikroskop kavramına ilişkin algılarının belirlenmesi: Bir metafor analizi çalışması, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 17 (1), 615-636.
• Encyclopædia Britannica. (2022). https://www.britannica.com/art/metaphor, Erişim 08.01.2022.
• Itkin, H. & Nagy, M. (2014). Theoretical and practical use of metaphors in organizational development and beyond. Pannon Management Review 3(4), 37-72. Kövecses, Z. (2010). Metaphor: A practical introduction, New York: Oxford University Press.
• Lawley, J. (2011). Metaphors of organization, Part I., Effective Consulting, 1(4) https://www.researchgate.net/publication/200047909_Metaphors_of_Organisation_-_Part_1. Erişim 06.01.2022
• Leblebici, D. N. (2008). Örgüt kuramında paradigmalar ve metaforlar. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 8 (15), 345-360. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/susead/issue/28424/302724.
• Moberg Torp, S. (2018). Metaphors in Organization, Heath, R.L. & Johansen, W. (Editörler), The International Encyclopedia of Strategic Communication içinde (s.1-5). Boston: Wiley-Blackwell, John Wiley & Sons, Inc. https://doi: 10.1002/9781119010722.iesc0110.
• Morgan, G. (2011). Reflections on images of organization and its implications for organization and environment. Organization & Environment, 24(4), 459–478. https://doi:10.1177/1086026611434274
• Morgan, G. (1986). Images of organization. Newbury Park, CA: Sage Publications Inc.
• Ölçer, N. & Koçer, S. (2015). Örgütsel iletişim: Kocaeli Üniversitesi akademik personeli üzerine bir inceleme, Global Media Journal TR Edition, 6(11), 339-383.
• Sığrı, Ü. (2018). Nitel araştırma yöntemleri, Beta Basım Yayın Dağıtım A.Ş., İstanbul
• Şener, E. & Erdem, R. (2011). Bir metafor: örgütsel patoloji. 5. Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi, 13-16 Ekim: Fethiye, 73-82.
• Tohidian, I. & Rahimian, H. (2019). Bringing Morgan’s metaphors in organization contexts: An essay review Cogent Business & Management (2019), 6 (1), 1-8. 1587808 https://doi.org/10.1080/23311975.2019.1587808
• Türk Dil Kurumu Sözlükleri. (2022). https://sozluk.gov.tr/. Erişim 08.01.2022
• Weaver, R. (2015). Metaphors impact daily decisions by managers and leaders. Global Journal of Business Research, 9(4), 1-16.
• Yıldız, K. & Ertürk, R. (2019). Yönetici ve lider kavramlarına ilişkin öğretmen görüşleri: bir metafor çalışması, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (4), 1190-1216. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2019.19.47159-574232
• Yılmaz, S. & Polat, S. (2012). Organizational metaphor perceptions of primary school administrators and teachers towards the ınstituon they work for. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 55, 669 – 678 https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.09.550