Söylemden İdeolojiye Erbakan ve Milli Görüş

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 16 - 37, 01.07.2020

İşıl Arpacı

Öz

Milli Görüş, 1970’lerin başından itibaren varlık kazanan, İslami bir dünya görüşünü siyasal sisteme entegre eden, kendisinin üç kez iktidarda yer bulmasını sağlayacak olan seçmen kitlesini arkasına alan, bugün de halen etkilerini sürdürmekte olan ve siyasal yaşamda önemli rol oynayan ideolojilerden biridir. Bu ideolojinin kurucusu, kuramcısı ve lideri olarak Necmettin Erbakan, siyasal alanda varlık kazandığı 1969 yılından itibaren söylemleri ve uygulamaları ile Milli Görüş’ün oluşumunda ve gelişiminde ana aktör olarak rol oynamıştır. Buradan yola çıkarak bu çalışmada, Necmettin Erbakan’ın siyasal yaşamı dört dönem içinde incelenerek, her döneme ilişkin söylemleri ele alınmış, aradaki farklar/benzerlikler ortaya konularak bir siyasal hareketin, söylemden ideolojiye dönüşümü ve gelişimi incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Necmettin Erbakan, Milli Görüş, İdeoloji

From Discourse to Ideology Erbakan and Milli Gorush

Öz

Milli Gorush, emerged in early 1970s, is still one of the influential ideology which integrated Islamic vision to the political life and played an important role within the Turkish politis. The movement gained support of mass voters in short time and participated to the coalition governments three times. Necmettin Erbakan, the founder of the movement, with his practices and ideas, played crucial role on the process of formation of the Milli Gorush. In this research, Erbakan’s political life will be divided into four period and will be examined accordingly. The similarities and difrences of every period will be compared and analyzed in order to give an outlook of the movement that how the movement have been transformed from ideas to an ideology.

Anahtar Kelimeler

Necmettin Erbakan, Milli Görüş, Ideology

Kaynakça

• AKIN, Kenan, Olay Adam Erbakan, İstanbul: Birey Yayınları, 2000.
• AKKİRAZ İsmail Hakkı, (2011), “Milli Görüş”, Milli Gazete, 04.07.2011, http://www.milligazete.com.tr/makale/milli-gorus-208234.htm, [04.07.2011].
• ARPACI Işıl, (2012), Türk Siyasal Yaşamına Etkileri Bakımından İslamcılık ve Necmettin Erbakan, İnönü Üniversitesi SBE, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• BALCI Şükrü, (2007), “Negatif Siyasal Reklamlarda İkna Edici Mesaj Stratejisi Olarak Korku Çekiciliği Kullanımı”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.17, ss. 73-106.
• BERBER Uğur, (2012), “Erbakan Ne Demişti, Medya Nasıl Vermişti?”, http://haber.rotahaber.com/erbakan-ne-demisti-medya-nasil-vermisti-1_249276.html, [23.02.2012].
• CAN Burhanettin (2011), “İnsanlığı İfsad Hareketi Siyonizm 4”, Milli Gazete, 14.10.2011,
• http://www.milligazete.com.tr/makale/insanligi-ifsad-hareketi-siyonizm--4-218373.htm [14.10.2011].
• ÇALIŞLAR Oral, Tolga Çelik, İslamcılığın Üç Kolu, İstanbul: Güncel Yayıncılık, 2006.
• ÇOBAN Barış, (2003), “Söylem, İdeoloji ve Eylem: İktidar ve Muhalefet Arasındaki Mücadeleyi Çözümleme Denemesi”, Söylem ve İdeoloji (haz. Barış Çoban, Zeynep Özarslan), İstanbul: Su Yayınevi. DIJK Teun Van, (2003), “Söylem ve İdeoloji: Çok Alanlı Bir Yaklaşım”, (çev. N. Ateş), Söylem ve İdeoloji, (2003), (haz. Barış Çoban, Zeynep Özarslan), İstanbul: Su Yayınevi.
• DURSUN Çiler, (1998), “Dil, Söylem ve Siyaset”, Teori ve Politika Dergisi (Güz, 1998), Sayı.12.,
• ERBAKAN Necmettin, (1969a), Yılmaz Çetiner ile Röportaj, Milliyet Gazetesi, 25.09.1969, s.11.
• ERBAKAN Necmettin, Mukaddesatçı Türk’e Beyanname, Tan Matbaası, 1969b.
• ERBAKAN Necmettin, İslam ve İlim, İstanbul: MNP Kadıköy İlçe Gençlik Teşkilatı, 1970.
• ERBAKAN Necmettin, Türkiye ve Ortak Pazar, Ankara: Furkan Yayınları, 1971.
• ERBAKAN Necmettin, Milli Görüş ve 3. Beş Yıllık Plan, Ankara: Furkan Yayınları, 1973.
• ERBAKAN, Necmettin, Milli Görüş, İstanbul: Dergah Yayınları, 1975.
• ERBAKAN Necmettin, (1992), TBMM Tutanak Dergisi, 23.09.1992, s. 294-311
• ERBAKAN Necmettin, (1993), RP 4. Büyük Kongre Konuşması, 10.10.1993, Ankara.
• ERBAKAN Necmettin, (2010), Saadet Partisi İl Başkanları ve İl Müfettişleri Toplantısı, Ankara, 27.11.2010.
• ERBAKAN Necmettin, (2010), Milli Görüş Üçüncü Şahlanış Mitingi, İstanbul, 26.11.2010.
• ERDEM Hüsameddin, (1991), “Sağcılık” Şamil İslam Ansiklopedisi.
• FAIRCLOUGH Norman, Phil Graham, (2003), “Eleştirel Söylem Çözümlemecisi Olarak Marx: Eleştirel Yöntemin Yaratılışı ve Küresel Sermayenin Eleştirisi ile Bağlantısı”, (çev. Z. Özarslan, B. Çoban), Söylem ve İdeoloji (haz. Barış Çoban, Zeynep Özarslan), İstanbul: Su Yayınevi.
• GÖNÜLTAŞ Nuh, (2008), “Erbakan'ın söyledikleri, söylemedikleri...” Bugün Gazetesi, 26.01.2008,
• http://www.bugun.com.tr/kose-yazisi/13165-erbakan-in-soyledikleri-soylemedikleri-makalesi.aspx, [26.01.2008].
• HEYWOOD, Andrew, Siyaset, (çev. Atilla Yayla, Bekir Berat Özipek, vd.), Ankara: Adres Yayınları, 2007.
• ILGIN Leyla, (2003), “Söylem ve İdeoloji”, Söylem ve İdeoloji, (haz. Barış Çoban, Zeynep Özarslan), İstanbul: Su Yayınevi.
• MARDİN Şerif, İdeoloji, İstanbul: İletişim Yayınları, 2006.
• MARGULIES, Ronnie, Ergin Yıldızoğlu, (1988), “The Political Uses of Islam in Turkey”, Middle East Report, No. 153, Islam and the State, (Jul-Aug., 1988), p.12-17.
• MERT Nuray, (2005), “Türkiye İslamcılığına Tarihsel Bakış”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: İslamcılık, İstanbul: İletişim Yayınları.
• MCLELLAN David, İdeoloji, (çev. Barış Yıldırım), İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2005.
• Milli Nizam Partisi, Program ve Tüzük, Ankara, 1970.
• Milliyet, (1969a), “Erbakan, 163. Maddeyi değiştireceğiz dedi”, Milliyet Gazetesi, 06.06.1969, s.4.
• Milliyet, (1969b), “Sol Sağdan Daha Çok Açıkgözlülük Yaptı” Milliyet Gazetesi, 24.11.1969, s.11
• Milliyet, (1969c), “Erbakan: Özel Sektör Desteklenmeli” Milliyet Gazetesi, 25.07.1969, s.11.
• Milliyet, (1970), “Yabancı Sermaye Konusunda Solla Anlaşıyoruz” Milliyet Gazetesi, 07.02.1970, s.11.
• MILLS Sara, “Söylem ve İdeoloji”, (çev. Z. Özarslan), Söylem ve İdeoloji (haz. Barış Çoban, Zeynep Özarslan), İstanbul: Su Yayınevi, 2003.
• SARIBAY, Ali Yaşar, Türkiye’de Modernleşme Din ve Parti Politikası MSP Örneği, İstanbul: Alan Yayıncılık, 1985.
• Star Gazetesi, (2010), “Kıbrıs Harekatını Aydınlatan Belgeler”, http://www.stargazete.com/pazar/kibris-harekati-ni-aydinlatan-belgeler-haber-245647.htm, [21.02.2010].
• TUNAYA Tarık Zafer, İslamcılık Akımı, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2007.
• YILDIZ Funda, V. Doğan Günay, (2011), “Yazınsal Söylemin İdeolojik Boyutu”, Synergies Turquie (2011), N.4, pp.153-167.
• YÜCEKÖK Ahmet, Türkiye’de Din ve Siyaset, İstanbul: Gerçek Yayınevi, 1976.
• www.timeturk.com, (2010), “Numan Kurtulmuş Newsweek'e Konuştu”, http://www. timeturk.com/tr/2010/12/28/numan-kurtulmus-newsweek-e-konustu.html, [28.12.2010].