Türk Toplumunun Sosyo-Politik Yapısının Gelişim Sürecinde ve Azerbaycan-Türkiye İlişkilerinde Sosyal Medyanın Rolü

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 58 - 69, 31.03.2023

Pervane Ibrahımova

https://doi.org/10.33712/mana.1243216

Öz

Sosyal ağlar, Türkiye'de gündemin belirlenmesinde, toplumsal ve siyasi kararların alınmasında, yönetişim sisteminde ve daha birçok sektörde değişiklik yapılmasında etkin rol oynamaktadır. 2013 yılında İstanbul Taksim Gezi Parkı'nda başlayan olayların tüm ülkeye yayılması için sosyal medya ana iletişim aracı olarak kullanıldı. Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan, 15 Haziran 2016'da bir toplumun kaderini değiştiren askeri darbe girişimini önlemek için vatandaşları sosyal medya üzerinden sokağa çıkmaya davet etti. Sosyal medya aynı zamanda ülkeler arası ilişkiler açısından da ön plana çıkıyor. Örneğin Azerbaycan ile Türkiye arasındaki tarihi dostluk ve kardeşlik ilişkilerinin yansımasını sosyal medya kullanıcılarının paylaşımlarında net bir şekilde görmek mümkün. Özellikle İkinci Karabağ Savaşı sırasında sıradan vatandaşların sosyal medya aracılığıyla gündemde olan devlet düzeyinde verdiği destek, bilgi savaşının, savaşı kazanmanın en önemli unsurlarından biri olarak görüldüğü bir dönemde özel bir önem kazanmıştır. Araştırma, sosyal medyanın yeni iletişim çerçevesindeki yerini netleştirmiş ve ardından Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinin gelişimine yönelik olasılıkları değerlendirmiştir. Son olarak Türk toplumunun oluşumunda ve Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinin gelişmesinde sosyal medyanın rolü örneklerle incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Kamuoyu, Azerbaycan - Türkiye, İkinci Karabağ Savaşı

Destekleyen Kurum

Bakü Devlet Üniversitesi

The Role of Social Media in the Process of Development of the Socio-Political Structure of Turkish Society and Azerbaijani-Turkish Relations

Öz

Social Networks play an effective role in setting the agenda, making social and political decisions, bringing about changes in the governance system and in many other sectors in Turkey. In 2013, social media was used as the main means of communication to spread the events that started in Taksim Gezi Park of Istanbul to the whole country. President Erdogan of Turkey, invited the citizens to go to the streets on social media to prevent a military coup attempt, that changed the fate of a society on June 15, 2016. Social media, at the same time, comes to the fore in terms of cross-country relations to the agenda of citizens. For example, it is possible to clearly see the reflection of historical friendship and fraternal relations between Azerbaijan and Turkey in the posts of social media users. In particular, the support provided at the state level during the Second Karabakh War by ordinary citizens on the agenda through social media has taken on special significance at a time when information warfare is seen as one of the most important elements of winning the war. The study clarifies the role of social media in communication, evaluates the prospects for the development of Turkish-Azerbaijani relations, and studies the role of social media in the formation of Turkish society and the development of Turkish-Azerbaijani relations using specific examples.

Anahtar Kelimeler

Social Media, Public Opinion, Azerbaijan-Turkey, Second Karabakh War

Kaynakça

• AKINCI VURAL, Beril ve BAT, Mikail (2010), “Yeni Bir İletişim Ortamı Olarak Sosyal Medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine Yönelik Bir Araştırma”, Journal of Yasar University, S.20 (5), ss.3348‐3382.
• ANADOLU AJANSI (2020), “Türkiye - Azerbaycan Ekonomik İlişkileri Stratejik Boyutlar Kazanıyor”, Anadolu Ajansı Kurumsal Web Sayfası (E-Haber), https://www.aa.com.tr/tr/analiz/turkiye-azerbaycan-ekonomik-iliskileri-stratejik-boyutlar-kazaniyor/1698615 (Erişim Tarihi: 01.02.2023).
• ARKLAN, Ümit ve TAŞDEMİR, Erdem (2008), “Bilgi Toplumu ve İletişim: Bilginin Yayılması Sürecinde Kitle İletişim Araçları ve İnternet”, Selcuk İletişim Dergisi, S.5(3), ss.67-80.
• AVŞAR, Abdülhamit (2007), Türkiyenin İstiklal Müharibesində Azerbaycan Türkleri, AzAtaM Neşriyyatı, Bakü (AZ).
• AYDIN, Ulviyye (2018), “Türkiye-Azerbaycan İlişkilerinin Son On Yılı (2006-2016): Kardeşlikten Stratejik İşbirliğine Uzanan Yol”, Avrasya Uluslarası Araştırmalar Dergisi, S.6(13), ss.38-62.
• BAGIRZADE, Elshan (2014), “Azerbaycan-Türkiye Ortak Ekonomik Projeleri ve Bölgesel Yansımaları”, EkoAvrasya Dergisi, S.7 (26), ss.9-17.
• BOSTANCI, Mustafa (2014), “Gençlik, Siyaset ve Sosyal Medya”, Kamu`da Sosyal Politika Dergisi, S.6(27), ss.30-35.
• CAFEROV, Nazim (2019), “Azerbaycan - Türkiye Askeri İlişkileri”, Türkiye Azerbaycan Kurumsal Web Sayfası (E-Makale), https://www.turkiyeazerbaycan.com/haber/azerbaycan-turkiye-askeri-iliskileri (Erişim Tarihi: 01.02.2023).
• CAHANGİRLİ, Cahangir (2006), Müasir Dövrde Azərbaycan-Türkiyə Münasibətləri, Araz Nəşriyyatı, Bakü (AZ).
• CNN TÜRK (2022), “Şuşa Beyannamesi Nedir, Ne Demek? Şuşa Beyannamesi Maddeleri!”, CNN Türk Kurumsal Web Sayfası (E-Haber), https://www.cnnturk.com/turkiye/susa-beyannamesi-nedir-ne-demek-turkiye-azerbaycan-arasinda-imzalanan-susa-beyannamesi-maddeleri (Erişim Tarihi: 01.02.2023).
• СТЕПАНОВ, Владимир (2020), Социальные Медиа, Белорусский Государственный Университет Публикации, Минск, 1. Издание.
• ÇALIŞKAN, Mustafa ve MENCİK, Yunus (2015), “Değişen Dünyanın Yeni Yüzü: Sosyal Medya”, Akademik Bakış Dergisi, S.20 (50), ss.254-277.
• DAVİS, Jenny (2016), “Social Media”, The International Encyclopedia of Political Communication, S.3, ss.2-8.
• DİLMEN, Necmi (2007), “Yeni Medya Kavramı Çerçevesinde İnternet Günlükleri-Bloglar ve Gazetecilikte Yansımaları”, Marmara İletişim Dergisi, S.12(12), ss.113-122.
• DÜNDAR, Lale (2018), “Yeni Medya ve Siyasal Katılım: 15 Temmuz Örneği”, Akademik Bakış Dergisi, S.11(22), ss.101-115.
• ERDOĞAN, Murat ve AKÇİÇEK, Arda (2019), “1989-1993 Dönemi Türk Dış Politikası”, Türk Dış Politikası II (Ed. Kemal Yakut, Mehmet Murat Erdoğan), Anadolu Üniversitesi AÖF Yayınları, Eskişehir, ss.26-52.
• ERKUL, Erdem (2009), “Sosyal Medya Araçlarının (Web 2.0) Kamu Hizmetleri ve Uygulamalarında Kullanılabilirliği”, Türkiye Bilişim Derneği Dergisi, S.116, ss.96-101.
• ERSÖZ, Selva (2005), “İnternet ve Demokrasinin Geleceği”, Selçuk İletişim Dergisi, S.3(4), ss.122-129.
• GÜRLER, Tolga (2015), “Azerbaycan-Türkiye İlişkileri (1991-2003): Siyasi, Askeri, Sosyo-Kültürel ve Ekonomik Açıdan”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacı Bektaşi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
• HASANOV, Behruz (2020), “Karabağ İçin Sosyal Medya Desteği”, Yeni Şafak Gazetesi, 9 Ekim 2020, https://www.yenisafak.com/dusunce-gunlugu/karabag-icin-sosyal-medya-destegi-3570222 (Erişim Tarihi: 05.01.2023).
• HATİPOĞLU, Emre, GÖKÇE, Osman Zeki, DİNÇER, Berkay ve SAYGIN, Yücel (2016), “Sosyal Medya ve Türk Dış Politikası: Kobani Tweetleri Üzerinden Türk Dış Politikası Algısı”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, S.13 (52), ss.175-197.
• HÜSEYNOVA, Fərqanə (2007), Müstəqillik Dövründə Azərbaycan – Türkiyə Əlaqələrinin Kulturoloji Aspektləri (Elm, Təhsil, Mədəniyyət), Nurlan Neşriyyat, Bakü.
• KARASLAN, Harun (2020), “Medyanın Türk Aile Yapısına Etkisi”, Sosyologer Kurumsal Web Sayfası (E-Makale), https://www.sosyologer.com/medyanin-turk-aile-yapisina-etkisi/ (Erişim Tarihi: 05.02.2023).
• NAGHİYEVA, Lala (2019), “Azerbaycan`Dan Türkiye`ye Göçün Sosyal Medya Üzerinden Organizasyonu: Ankara Örneği”, Kadim Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, S.3(1), ss.65-78.
• OĞUZ, Cem (2010), Türkiye-Azerbaycan İlişkileri ve Ermenistan Faktoru, YT Yayıncılık, Ankara.
• ÖNEN, Leyla (2021), “1990 Sonrası Türkiye İle Azerbaycan Arasındaki Sosyo Kültürel İlişkiler”, Ulakbilge Dergisi, S.61, ss.923–932.
• ÖZATA, Zeynep (2013), “Sosyal Medya ve Pazarlama”, Sosyal Medya (Ed. Zeynep Özata), Anadolu Üniversitesi AÖF Yayınları, Eskişehir, ss.26-52.
• ÖZÇAĞLAYAN, Mehmet (1998), Yeni İletişim Teknolojileri ve Değişim, Alfa Yayınları, İstanbul.
• ÖZEL, Nevzat (2016), “Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Etkisiyle Değişen Bilgi Kaynakları, Hizmetleri ve Öğrenme Ortamları”, Milli Eğitim Dergisi, S.45(209), ss.270-294.
• ÖZKOYUNCU, Fatih (2017), Sosyal Medya, İstanbul Üniversitesi AÖF Yayınları, İstanbul.
• SABAH GAZETESİ (2020), “Sanat Dünyasından Azerbaycan`a Destek Yağdı! Kardeşimize Dokunan Hesabını Verir”, Sabah Gazetesi, 29 Eylül 2020, https://www.sabah.com.tr/galeri/magazin/sanat-dunyasindan-azerbaycana-destek-yagdi-kardesimize-dokunan-hesabini-verir (Erişim Tarihi: 05.01.2023).
• SADİOĞLU, Mehmet (2018), “Sosyal Medya ve Dış Politika İlişkisi: CNN Etkisi’nin Ardından Aylan Bebek Örneği”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• SAM - AZERBAYCAN CUMHURBAŞKANLIĞINA BAĞLI STRATEJI ARAŞTIRMALAR MERKEZI (2011), Azerbaycan –Türkiye İlişkileriSon 20 Yılda: Uğurlar və İmkanlar (Makaleler Toplusu), Poliart Yayınları, Bakü (AZ).
• SAM - AZERBAYCAN CUMHURBAŞKANLIĞINA BAĞLI STRATEJI ARAŞTIRMALAR MERKEZI (2017), Azerbaycan Cumhuriyetinin Dış Siyasetinin Esas İstikametleri (1991-2016), Poliart Yayınları, Bakü (AZ).
• SUNGUR, Zerrin (2014), “Türkiye`de Kültür ve Kültürel Değişim”, Türkiyenin Toplumsal Yapısı (Ed. Zerrin Sungur), Anadolu Üniversitesi AÖF Yayınları, Eskişehir, ss.28-60.
• ŞENGÖZ, Ayhan (2015), “Örgütlerde Sosyal Medya Kullanımı: Sosyal Medya Algıları, Amaçları ve Kullanım Alışkanlıkları”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• ULUÇ, Güliz ve YARCI, Ayşegül (2017), “Sosyal Medya Kültürü”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.52, ss.88-102.
• YAPAR GÖNENÇ, Aslı (2004), “İletişim Teknolojilerinin Medya Üzerindeki Etkileri”, II. Uluslararası İletişim Sempozyumu Bildiriler Kitabı, İstanbul Üniversitesi Yayını, İstanbul, ss.437-448.
• YILMAZ, Reha (2010), “Türkiye - Azerbaycan İlişkilerinde Son Dönem”, Bilge Strateji Dergisi, S.2(2), ss.23-42.
• YOLCU, Özgü (Tarih Yok), Yeni İletişim Ortamları, İstanbul Üniversitesi AÖF Yayınları, İstanbul.