The Effect of Ethical and Altruistic Leadership Behaviors on Job Performance and Turnover Intention: The Case of a Public Hospital

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 4, 1123 - 1133, 08.01.2025

Fatih Denizli , Zühal Kınış

Öz

The study examines the effects of ethical and altruistic leadership behaviors on job performance and turnover intentions in a public hospital sample. The aim of this study was to examine the effect of ethical and altruistic leadership behaviors in healthcare institutions on the job performance and intention to leave of healthcare professionals. For this purpose, 346 healthcare workers participated in the study, which was carried out in Kayseri between January 1 and February 1, 2024, and the data were collected via a survey technique. The "ethical leadership", "altruistic leadership", "job performance" and "turnover intention" scales were used as the data collection tools. This research revealed that ethical and altruistic leadership behaviors have a positive effect on the job performance of healthcare workers and a negative effect on their turnover intentions. The findings obtained in the study will provide important contributions to the health services leadership literature and to the practice of health managers. It will also provide data for new studies to be conducted in this context.

Anahtar Kelimeler

Ethical Leadership, Altruistic Leadership, Job Performance, Turnover Intention, Healthcare Professionals

Etik Beyan

This paper complies with Research and Publication Ethics, has no conflict of interest to declare, and has received no financial support. The article has been checked for spelling and plagiarism/similarity. The article was evaluated by "at least two external referees" and "double blinding" method. For the scale used in the article, it is declared by the authors that permission was obtained from the original owner of the scale. The author(s) sent a signed "Copyright Transfer Form" to the journal. Regarding the conduct of this research, an “Ethics Permission Certificate” dated 10/11/2022 and numbered 42158 was obtained from the Ethics Committee of the University of Kayseri.

Destekleyen Kurum

No financial support was received for the conduct of the research.

Etik ve Alturistik Liderlik Davranışlarının İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Bir Kamu Hastanesi Örneği

Öz

Çalışma, bir kamu hastanesi örnekleminde etik ve alturstik liderlik davranışlarının iş performansı ve işten ayrılma niyetine etkisinin incelenmesidir. Bu çalışmanın amacı sağlık kurumlarında etik ve alturistik liderlik davranışlarının sağlık çalışanlarının iş performansı ve işten ayrılma niyetine etkisini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda 1 Ocak-1 Şubat 2024 tarihlerinde Kayseri ilinde gerçekleştirilen çalışmaya 346 sağlık çalışanı katılmış olup veriler anket tekniği ile toplanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Etik Liderlik”, “Alturistik Liderlik”, “İş Performansı” ve “İşten Ayrılma Niyeti” ölçekleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda etik ve alturistik liderlik davranışlarının sağlık çalışanlarının iş performansları üzerinde pozitif yönde, işten ayrılma niyetleri üzerinde ise negatif yönde etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada elde edilen bulguların sağlık hizmetleri liderlik alanyazınına ve sağlık yöneticilerine uygulamaya yönelik önemli katkılar sağlayacağı değerlendirilmektedir. Ayrıca bu kapsamda yapılacak yeni çalışmalar için de bir veri oluşturacaktır.

Anahtar Kelimeler

Etik Liderlik, Alturistik Liderlik, İş Performansı, İşten Ayrılma Niyeti, Sağlık Çalışanları

Etik Beyan

Bu makale Araştırma ve Yayın Etiğine uygundur. Beyan edilecek herhangi bir çıkar çatışması yoktur. Araştırmanın ortaya konulmasında herhangi bir mali destek alınmamıştır. Makale yazım ve intihal/benzerlik açısından kontrol edilmiştir. Makale, “en az iki dış hakem” ve “çift taraflı körleme” yöntemi ile değerlendirilmiştir. Makalede kullanılan ölçek için yazar(lar) tarafından ölçeğin orjinal sahibinden izin alındığı beyan edilmiştir. Yazar(lar), dergiye imzalı “Telif Devir Formu” belgesi göndermişlerdir. Bu araştırmanın yapılması ile ilgili olarak Kayseri Üniveritesi Etik Komisyonundan 10/11/2022 tarih ve 42158 sayılı “Etik İzni Belgesi” alınmıştır.

Destekleyen Kurum

Araştırmanın ortaya konulmasında herhangi bir mali destek alınmamıştır.

Kaynakça

• AKDOĞAN, Asuman and DEMİRTAŞ, Özgür (2014), “Etik Liderlik Davranışlarının Etik İklim Üzerindeki Etkisi: Örgütsel Politik Algıların Aracılık Rolü”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S.16(1), ss.107-124.
• ALGARAAWI, Mohammed Thabit and NAJI, Hüda Abdel Amir (2023), “Strategic Persuasion as a Mediating Variable Between Altruistic Leadership and High Performance of Employees: An Analytıcal Study”, Russian Law Journal, S.11(10), ss.467-490.
• ALPER AY, Ferda and KELEŞ, Koray (2017), “Etkileşimci ve Dönüşümcü Liderlik Tarzlarının İşten Ayrılma Niyeti ve İş Performansı Üzerine Etkisi”, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, S.6(4), ss.193-203.
• AVOLIO, J. Bruce and LOCKE, E. Edwin (2002), “Contrasting Different Philosophies of Leader Motivation: Altruism Versus Egoism”, The Leadership Quarterly, S.13(2), ss.169-191.
• BARLETT, Kenneth (1999), “The Relationship Between Training and Organizational Commitment: A Study in The Health Care Field”, Human Resource Development Quarterly, S.12(4), ss.335-352.
• BATSON, C. Daniel, BATSON, G. Judy, SLINGSBY, K. Jacueline, HARRELL, Kevin L., PEEKNA, M. Heli and TODD, R. Matthew (1991), “Empathic Joy and the Empathy-Altruism Hypothesis”, Journal of Personality and Social Psychology, S.61(3), ss.413-426.
• BIYIK, Yunus, ŞİMŞEK, Tuğçe and ERDEN, Pelin (2017), “Etik Liderliğin Çalışanların İş Performansı ve İş Tatmini Üzerindeki Etkisi”, Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, S.3(1), ss.59-70.
• BİNGÖL, Dursun (2013), İnsan Kaynakları Yönetimi, Beta Yayınları, İstanbul, 8. Baskı.
• BOZTOSUN, Derviş, KINIŞ, Zühal and DEMİRTAŞ, Özgür (2022), “Yalın Liderliğin İş - Aile Çatışması Üzerindeki Etkisinde Algılanan Örgütsel Desteğin Aracılık Rolü: Kayseri'de Bir Kamu Hastanesi Örneği”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.48, ss.383-39.
• BROWN, Michael E. and TVERINO, Linda K. (2006), “Ethical Leadership: A Review and Future Directions”, The Leadership Quarterly, S.17(6), ss.595-616.
• CEYLAN, Adnan (2011), Yönetimde İnsan ve Davranış, Kaan Yayınları, İstanbul.
• CHIN, Yuen C. (2011), Altruistic Leadership, Employee Engagement and Financial Performance, California State University Publisher, Sacramento – California (US).
• ÇIRAKLI, Ümit, UĞURLUOĞLU, Özgür, ŞANTAŞ, Fatih and ÇELİK, Yusuf (2014), “Etik Liderlik Davranışlarının Örgütsel Adalet Üzerindeki Etkisi: Bir Hastanede Uygulama”, İşletme Bilimleri Dergisi, S.2(2), ss.53-69.
• ÇÖL, Güner (2008), “Algılanan Güçlendirmenin İşgören Performansı Üzerine Etkileri”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, S.9(1), ss.35-46.
• DEMİRTAŞ, Özgür and AKDOĞAN, Asuman (2015), “The Effect of Ethical Leadership Behavior on Ethical Climate, Intention to Quit and Emotional Commitment”, Journal of Business Ethics, S.130(1), ss.59-67.
• DENİZLİ, Fatih (2022), “Medikal Turizm Kapsamında Sağlık Çalışanlarının Memnuniyet ve Örgütsel Bağlılık Düzeyleri: Kayseri Örneği”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.51, ss.165-186.
• DENİZLİ, Fatih, KINIŞ, Zühal and KAYA, Buket (2023), “Sağlık Kuruluşlarında İçsel Pazarlama Uygulamalarının İşletme Performansı Üzerindeki Etkisi: Pazar Yöneliminin Aracılık Rolü”, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, S.6(3), ss.943-953.
• DICKSON, Marcus W., HANGES, Paul J., MITCHELSON, Jacueline K. and RESICK, Christian J. (2006), “A Cross-Cultural Examination of the Endorsement of Ethical Leadership”, Journal of Business Ethics, S.63, ss.345-359.
• ELÇİ, Meral, ŞENER, İrge, AKSOY, Seval and ALPKAN, Lütfihak (2012), “The Impact of Ethical Leadership and Leadership Effectiveness on Employees Turnover Intention: The Mediating Role of Work Related Stress”, Procedia - Social and Behavioral Sciences, S.58, ss.289-297.
• ERDOĞAN ARACI, Ülker (2019), “Etik Liderlik ile İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide Yapıcı Seslilik Davranışının Aracılık Rolü”, Turizm Akademik Dergisi, S.6(1), ss.17-30.
• FERRIS, Gerald R. (1985), “Role of Leadership in the Employee Withdrawal Process: A Constructive Replication”, Journal of Applied Psychology, S.70(4), ss.777-781.
• FINDIKÇI, İlhami (2009), İnsan Kaynakları Yönetimi, Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul, 9. Baskı.
• GREEN, William Scott (2004), “Altruism and the Study of Religion: Preliminary Questions”, Paper Presented at the Conference: “Altruism in World Religions” at Bard College, 16 November 2004 – New York, Annandale-on-Hudson, New York (US).
• GUEST, David E. (2017), “Human Resource Management and Employee Well-Being: Towards A New Analytic Framework”, Human Resource Management Journal, S.27(1), ss.22-38.
• KONAN, Necdet and GEDİK, Aytaç (2019), “Özgeci Liderlik Ölçeğinin Eğitim Kurumları İçin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, E-International Journal of Educational Research, S.10(3), ss.76-92.
• KURT, Esra (2013), “Algılanan Sosyal Destek ve İş Performansı İlişkisinde İşe Bağlılığın Aracılık Etkisi: Turizm İşletmelerinde Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• MANSUR, Fatma and UYSAL, Dilek (2021), “Covid-19 Pandemi Sürecinde Hemşirelerin Etik ve Özgeci Liderlik Algısı”, Usaysad Dergisi, S.7(2), ss.329-344.
• MAYER, David M., AQUINO, Karl, GREENBAUM, Rebecca L. and KUENZI, Maribeth (2012), “Who Displays Ethical Leadership, and Why Does it Matter? An Examination of Antecedents and Consequences of Ethical Leadership”, Academy of Management Journal, S.55(1), ss.151-171.
• MILLER, Lisa (2003), “Qualitative Investigation of Intercollegiate Coaches' Perceptions of Altruistic Leadership”, Doctoral Thesis, The Ohio State University, Ohio (US).
• MILLER, Lisa, CARPENTER, Carol, FINK, Janet and BAKER, Robert (2008) “Benefits of Altruistic Leadership in Intercollegiate Athletics: An Examination of Coaches' Perspectives”, Journal for the Study of Sports and Athletes in Education, S.2(1), ss.51-68.
• MILLER, Lisa, FINK, Janet S., PASTORE, Donna, BAKER, Robert and MASON, George (2005), “Defining Altruistic Leadership in the Management of Intercollegiate Coaching”, The Smart Journal, S.2, ss.4-16.
• MOBLEY, William H., HORNER, Stanley and HOLLINGSWORTH, A. Thomas (1978), “An Evaluation of Precursors of Hospital Employee Turnover”, Journal of Applied Psychology, S.63, ss.408-414.
• ÖZBOZKURT, Başar Onur (2018), “Sağlık Çalışanlarının Rol Belirsizliği ve Rol Çatışmasının İş Performansına Etkisi, İş Tatmininin Aracılık Rolü: Mersin İli Özel Hastanelerinde Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Toros Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• ÖZÇELİKÇİ, Nazan and OCAK, Metin (2020), “Otantik Liderliğin Çalışanların İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyetleri Üzerindeki Etkisi: Ampirik Bir Araştırma”, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, S.9(4), ss.279-290.
• PALANSKI, Michael, AVEY, James and JIRAPORN, Napatsorn (2014), “The Effects of Ethical Leadership and Abusive Supervision on Job Search Behaviors in the Turnover Process”, Journal of Business Ethics, S.121(1), ss.135-146.
• ROSIN, Hazel and KORASIN, Karen (1991), “Workplace Variables, Affective Responses and Intention to Among Women Managers”, Journal of Occupational Psychology, S.64(4), s.317-330.
• ROTUNDO, Maria and SACKETT, Paul R. (2002), “The Relative Importance of Task, Citizenship and Counterproductive Performance to Global Ratings of Job Performance: A Policy-Capturing Approach”, Journal of Applied Psychology, S.87(1), s.66-80.
• RUSBULT, Caryl., FARRELL, Dan, ROGERS, Glen and MAINOUS, Arch G. (1988), “Impact of Exchange Variables on Exit, Voice, Loyalty and Neglect: An Integrative Model of Responses to Decline Job Satisfaction”, Academy of Management Journal, S.31(3), ss.599-627.
• SALAS‐VALLINA, Andreas, FERRER‐FRANCO, Anna and FERNÁNDEZ GUERRERO, Rafael (2018), “Altruistic Leadership and Affiliative Humor's Role on Service Innovation: Lessons from Spanish Public Hospitals”, The International Journal of Health Planning and Management, S.33(3), ss.861-872.
• SOSIK, J. John, JUNG, Dongil and DINGER, Sandi (2009), “Values in Authentic Action: Examining the Roots and Rewards of Altruistic Leadership”, Group & Organization Management, S.34(4), ss.395-431.
• SÖKMEN, Alev (2019), “Etik Liderlik, Örgütsel Güven, İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Bir Hastane İşletmesinde Araştırma”, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, S.54(2), ss.917-934.
• ŞAHIN, Faruk (2011), “Lider-Üye Etkileşimi ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisinde Cinsiyetin Etkisi”, Ege Akademik Bakış Dergisi, S.11(2), ss.277-288.
• ŞEKER ÖNER, Eşe and BÜYÜKYILMAZ, Ozan (2021), “KOBİ Yöneticilerinin Liderlik Özelliklerinin Çalışan Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi”, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S.13(4), ss.1-14.
• TANRIÖVER, Ubeydullah (2005), “Öğrenen Örgüt Iklimi ve Özyönetimli Öğrenmenin İş Tatmini, Duygusal Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkileri”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• TELLİ, Eda, ÜNSAR, Sinan and OĞUZHAN, Adil (2012), “Liderlik Davranış Tarzlarının Çalışanların Örgütsel Tükenmişlik ve İşten Ayrılma Eğilimleri Üzerindeki Etkisi: Konuyla İlgili Bir Uygulama”, Electronic Journal of Vocational Colleges, S.2(2), ss.135-150.
• TOPSES, Gürsen (2012), “Özgecilik ve Egoizm Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education (IJTASE), S.1(2), ss.60-71.
• TWEMLOW, Stuart (2001), “Modifying Violent Communities by Enhancing Altruism: A Vision of Possibilities”, Journal of Applied Psychoanalytic Studies, S.3(4), ss.431-462.
• UÇAR, Zeynep Merve, AKBOLAT, Mahmut and ÖZER, Aslıhan (2020), “Covid-19 Döneminde Sağlık Çalışanlarında Özgeci Liderlik ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, COVID-19 Pandemisinde İşletme Yönetiminin Dönüşümü (Ed. Mahmut Akbolat, Özgün Ünal), Gazi Kitabevi, Ankara, ss.1-12.
• ÜLBEĞİ, İlksun Didem, İPLİK, Esengül and YALÇIN, Azmi (2018), “Etik Liderliğin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde İşe Adanmışlığın Rolü”, Sayıştay Dergisi, S.111, ss.173-195.
• WEISS, Robert Frank., BOYER, Jenny L., LOMBARDO, John P. and STICH, Mark H. (1973), “Altruistic Drive and Altruistic Reinforcement”, Journal of Personality and Social Psychology, S.25(3), s.390-400.
• YELBOĞA, Atilla (2006), “Kişilik Özellikleri ve İş Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, S.8(2), ss.196-217.
• YILMAZ, Burcu and HALICI, Ali (2010), “İşgücü Devir Hızını Etkileyen Faktörler: Sekreterlik Mesleğinde Bir Araştırma”, International Journal of Economic and Administrative Studies, S.2(4), ss.93-108.
• ZHANG, Xiujuan, WALUMBWA, Fred O., ARYEE, Samuel and CHEN, Zhen Xiong (2013), “Ethical Leadership, Employee Citizenship and Work Withdrawal Behaviors: Examining Mediating and Moderating Processes”, The Leadership Quarterly, S.24, ss.284-297.
• ZHELTOUKHOVA, Ksenia (2016), “Developing and Validating a Scale of Altruistic Leadership”, Doctoral Thesis, Lancaster University, Lancaster (UK).
• ZHU, Weichun, MAY, Douglas R. and AVOLIO, Bruce J. (2004), “The Impact of Ethical Leadership Behavior on Employee Outcomes: The Roles of Psychological Empowerment and Authenticity”, Journal of Leadership & Organizational Studies, S.11(1), ss.16-26.