İŞLETME YÖNETİMİNDE MODELLEME TEKNİĞİ: TAMSAYILI DOĞRUSAL PROGRAMLAMA MODELİYLE DAĞITIM MALİYETİNİN MİNİMİZE EDİLMESİ

Yıl 2009, Cilt: 11 Sayı: 22, 111 - 130, 01.10.2009

Ahmet Ergülen Zeki Doğan Abitter Özulucan

Öz

Firmanın dağıtım maliyetini minimize etmeyi sağlayacak model oluşturmayı hedefleyen bu çalışmada, öncelikle örnek olarak seçilen firmanın dağıtım stratejileri belirlenmiştir. Mevcut plan doğrultusunda firmanın toplam dağıtım maliyeti tespit edilip, aynı dağıtım sistemi ve firma değerleri esas alınarak model kurulmuştur. Bu çalışma, modelle yapılan dağıtım maliyetinin gerçekleşen dağıtım maliyeti ile karşılaştırıldığında, dağıtım maliyetinin minimize edildiğini göstermektedir. Dağıtım stratejileri her şeyden önce işletmelerin kendi iç bünyesine ait yetenekleri ile alakalı olup, ürün veya hizmet dağıtımı bu stratejiler çerçevesinde rakiplerine karşı net bir şekilde ortaya konulması gereken politikalardır. Daha sonra, dış çevreye ait varolan veya varolması düşünülen fırsat ve tehditleri bir liste halinde belirleyerek işletmenin rekabet edebilirliğini artırıcı politikalar geliştirmek gerekir. Dağıtım stratejilerinin oluşturulması bazında ulaşım altyapısındaki gelişmeler Türkiye’de son zamanlardaki yeni yol yapımları; demir, deniz ve hava yollarının daha cazip hale getirilmeye çalışılması gibi , alternatif yakıt fiyatlarındaki ve/veya vergilerindeki değişiklikler sonucu oluşabilecek yakıt bazındaki avantajlar/ dezavantajlar, oluşturulacak güzergahtaki güvenlik, bölgedeki ekonomik hareketlilik, siyasi hareketlilik, vb. gibi konular fırsat ve tehditleri oluşturabilecek dış çevre analizine ait yalnızca birkaç örnektir. Firma, rekabet üstünlüğü olan alanlarda varolan veya olası fırsatları değerlendirecek ve aynı zamanda zayıf olduğu alanlarda varolan veya olası tehdit ve saldırılardan kendisini koruyacak savunma stratejileri geliştirmelidir. Strateji belirlenmesine yönelik gerek iç ve gerekse dış çevre analizine yakından bakıldığında, doğru stratejilerin belirlenmesine esas teşkil edecek temel verilerden biri olan güzergah bazlı dağıtım maliyetlerinin sistematik, metodolojik, doğru ve güvenilir olarak temin edilebilmesi son derece önemlidir. Bu çalışmada işletmeler için rekabet üstünlüğü sağlamak, güzergah bazlı dağıtım maliyetlerini sistematik, doğru ve güvenilir olarak tayin etmek amacıyla Tamsayılı Doğrusal Programlama TDP modeliyle ürün dağıtım maliyetlerinin minimizes– yonu yapıldı. Uygulama sırasında, bir firmaya ait lojistik bölümünün dağıtım planında, firmaya tasarruf sağlayacak ve firmanın dağıtım maliyetlerine karşılık, ürünlere ait tablolar kullanılarak Türkiye genelinde Tamsayılı Doğrusal Programlama TDP modeli uygulanarak firmaya 32384.013YTL. tasarruf sağlandı.

Anahtar Kelimeler

Decision Making Theory, Linear-Integer Programming, Distribution Costs.

A MODELING TECHNIQUE IN BUSINESS MANAGEMENT: MINIMIZATION OF DISTRIBUTION COSTS WITH

Öz

distribution costs, first of all, the distribution strategies of the chosen firm as an example are determined. In line with the existing plan, the total distribution cost of the firm is determined, then the model is established on the basis of the same distribution system and the data set related to the firm. This study shows that the distribution cost is minimized once the distribution cost obtained from the model is compared with the actual distribution costs. The strategies of distribution, primarily, are concerned with the firm’s own talents belonging to its own structure; product or service distribution is needed to be determined within these strategies against the firm's rivals. After that, it is required to develop policies which increase the level of competiti– veness of the firm by determining a list of existing or possible opportunities and threats related to outer environment. Such issues like improvements in transportation infrastructure, which is the important element of making distribution strategies such as recently constructions of new roads, attempts to make rail roads, sea lines and airways more attractive in Turkey ; advantages and disadvantages provided in fuel by changing alternative fuel prices and/or taxes; security in the preferred route; economic activity in the region; political activity are some of the examples of opportunity and threats considered in outer environment analysis. Firm has to develop defense strategies to protect itself from existing or possible threat and attacks in the fields that it is weak and evaluate existing or possible opportunities in the fields that is strong. A closer look to inner and outer environment analysis employed in determining the In this study, which aims at building a model that helps to minimize the firm's distribution costs, first of all, the distribution strategies of the chosen firm as an example are determined. In line with the existing plan, the total distribution cost of the firm is determined, then the model is established on the basis of the same distribution system and the data set related to the firm. This study shows that the distribution cost is minimized once the distribution cost obtained from the model is compared with the actual distribution costs. strategies will indicate that it is important to obtain route based distribution costs, which is one of the fundamental data employed in determination of true strategies, systematically, correctly, as reliable as possible. In this study, the integer linear programming ILP model is employed in the minimization of the product distribution costs to determine route based distribution costs systematically, correctly and reliably and to provide competition advantages for firms. The results indicated that the integer linear programming model used in the empirical analysis provides the total of 32384.013 YTL savings for the firm compared to the distribution costs occurred when the firm sticks to the distribution plan prepared by its logistic department

Anahtar Kelimeler

Decision Making Theory, Linear-Integer Programming, Distribution Costs

Kaynakça

• Balakrishnan,A.,Natarajan,H.P. and Pangburn, M.S. (2000), Optimizing Delivery Fees
• For a Network of Distributors Bazaraa, M.S. (1990), linear programming and Network Flows, second edition, John
• Wıley and Sons, pp 1-11, Canada Briend, A. and Darmon, N., Pediatrics. (2000), Determining Limiting Nutrients By Linear Programming.’’ Vol.106,Issue. 5, pp 1288
• Busby, J.S. and Fan, I.S., (1993), The Extended Manufacturing Enterprise: Its Nature
• And Its Needs. International Journal of Technology Management 8 (4), 294–308. Byrne, A.J. (1993), The Virtual Corporation. Business Week 3304 (February), 98–103.
• Chen, M. and Wang, W. (1997), A Linear Programming Model for Integrated Steel
• Production and Distribution Planning, P.27 Durhan,A.C. and Sexton,J.R. (1996) American Journal of Agricultural Economics
• Spatial competition uniform pricing and transportation efficiency in the California processing Vol. 78, Issue.1,pp.115 Dorfman, R. (1958) Linear Programming and Economic Analysis, Mc Graw Hill
• Book Company, pp 9, London. Goldman, L.S. (1994), Co-Operating To Compete. CMA Magazine 68 (2),.13–17.
• Ergülen, A. (2005) , İşletmelerin Dağıtım Stratejilerinin Oluşturulması
• Modeli: Dağıtım Koşullarının Ağır Olduğu Türkiye deki Doğu ve Kuzey İlleri Üzerine Örnek Bir Uygulama, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Cilt 19, Sayı 1, Nisan, s.325-342
• Groebner, D. F.(1985).‘‘Business Statistic’’, Second Edition, A Bell and Howell Company, pp. 4,Ohio.
• Kalender, Y. (2003) ‘‘AGVs tasarım problemi için bütünleşik bir model’’uluslararası lojistik kongresi, no:53, İstanbul.
• Later Lawless, W.L. and Moore, R.A. (1989), Interorganizational Systems In Public
• Service Delivery: A New Application Of The Dynamic Network Framework. Human Relations 42 (12), 1167–1184.
• Lee, S.M. (1988), Introduction to Management Scıence, Saunders College Publishing
• Second Edition, pp.174, NewYork. Miles, R.E. and Snow, C.C. (1984), Fit, Failure, And Hall Of Fame. California
• Management Review 26 (3), 10–28. Özel, M. (2000), İki indisli düzlemsel dağıtım probleminin matris denklemleriyle incelenmesi, DEÜ Müh.Fak. Fen ve Müh.Dergisi s.141-145
• Özgüven, C. (2003), Doğrusal Programlama ve Uzantıları, Ankara: Detay Kitap ve Yayıncılık, 1. Baskı, s.193
• Pedroso, Pedro J. (2002), An Evolutionary Solver for Pure Integer Linear
• Programming, International Transactions in Operational Research, Res. 9, 337-352. Rigss, J.L. (1975), Introduction to Management Operation Research and Management
• Science, Mc Graw-Hill Book Company, pp.13, New York. Snow, C.C and Miles, R.E.(1992), Coleman, H.J., Managing 21st Century Network
• Organizations. Organizational Dynamics 20 (3), 5–20. Snow, C.C. and Thomas, J. (1992), Building networks: Broker roles and behaviors. In
• Lorange, P. et al. (Eds.), Strategic Processes: Designing for the 1990s. Basil Blackwell, Oxford.
• Stapleton, D.M., Hanna and J.B.,Markussen, D. (2003), Marketing Strategy
• Optimization: Using Linear Programming to Establish an Optimal Marketing Mixture, American Business, pp.54 Şafak, S. (2000), Dağıtım probleminin optimallik koşullarının incelenmesi, DEÜ
• Müh.Fak. Fen ve Müh.Dergisi s.107-112
• Talluri, S., Baker, R.C. and Sarkis, J.(2002), A Framework For Designing E.Cient
• Value Chain Networks. International Journal Of Production Economics 62 (1), 133– Trueman, R.E. (1981) Quantitative Methods For Decision Making in Business’’,The
• Drysden Press, pp.214, NewYork. Tunçbilek, M. (2003) ‘‘Verimli taşımacılık yolu; Demiryolu’’ uluslararası lojistik kongresi, no:35, İstanbul.
• Ulucan, A. ve Tarım, Ş.A. (1997) ‘‘Petrol ürünlerinin deniz yoluyla taşınmasında maliyet minimizasyonu’’, HÜ İİBF dergisi Appendix-1