Mantardan Deri Görünümlü Sürdürülebilir Yenilikçi Yüzey Oluşturma; “Fomes fomentarius”

Yıl 2024, , 132 - 146, 14.10.2024

Yasemin Koparan , Sinan Alkan , Hatice Harmankaya

https://doi.org/10.30708/mantar.1550291

Öz

Dericilik; ilk insanlık zamanından günümüze kadar hala en gözde sanatlardan biridir. Buna rağmen derinin işlenme sırasında hızla gelişen teknoloji ve endüstrileşme ile çevreye verdiği zarar gün geçtikçe artmaktadır. Bununla birlikte ekolojik sorunlar ve insan sağlığını tehdit eden kirlilik ortaya çıkmaktadır. Çevre kirliliğine bağlı sorunların artması nedeniyle son yıllarda çevreye duyarlılık artmış, sürdürülebilir ve biyolojik olarak parçalanabilen malzemeler önem kazanmıştır. 21. yüzyılda sıfır atık bir yaşam felsefesi olarak benimsenmiş, yenilenebilir ve sürdürülebilir yenilikçi malzemelerin önemini arttırmıştır. Mantarlar, biyomateryal olarak en umut verici kaynaklar arasında yer almakta ve son zamanlarda ürün tasarımında kullanılmaktadır. Bu araştırma kapsamında; Fomes fomentarius türünden tekstil, hazır giyim ve deri sektörü için sağlıklı, ekonomik, doğada kolay çözünebilen, çevreye duyarlı yenilikçi yüzey malzemesi üretilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada deneysel çalışma yöntemi kullanılmıştır. F. fomentarius türünün temini için arazi çalışması yapılmış ve toplanan örnekler laboratuvara getirilerek teşhis işlemi gerçekleştirilmiştir. Tür tayini yapılan örnekler için dört ana çerçeve üzerinde sekiz farklı deney düzeneği hazırlanarak yenilikçi yüzey oluşturma yöntemleri denenmiştir. Denemeler sonucunda tekstil, hazır giyim ve deri sektöründe kullanılabilir şekilde yenilikçi yüzey elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fomes fomentarius, Mantar, Sürdürülebilirlik, Biyomateryal

Creating A Sustainable Innovative Surface With A Leather Look From Fungi: “Fomes fomentarius”

Öz

From the beginning of human history to the present, one of the most widely practiced arts is still leather processing. Despite this, the damage that leather gives to the environment is increasing day by day with the rapidly developing technology and industrialization during processing. Along with this, ecological problems and pollution that threaten human health are emerging. Due to the increase in environmental pollution-related problems, environmental awareness has increased in recent years, sustainable and biodegradable materials have gained importance. In the 21st century, zero waste has been adopted as a life philosophy, increasing the importance of renewable and sustainable innovative materials. Fungi are among the most promising sources as biomaterials and have recently been used in product design. The goal of this research is to create healthy, economical, easily biodegradable, environmentally friendly innovative surfacee materials from Fomes fomentarius for the leather, textile, and ready-to-wear industries. In the investigation, the experimental study approach was applied. To gather F. fomentarius, fieldwork was conducted. Samples were brought to the laboratory and the identification process was carried out. Eight distinct experimental settings were established on four major frames for the examples, whose species was determined, and novel surface generation techniques were tested. As a result of the experiments, an innovative surface was obtained that can be used in the textile, ready-made clothing and leather sectors.

Anahtar Kelimeler

Fomes fomentarius, Fungi, Sustainability, Biomaterial

Kaynakça

• Bernicchia A., (2005). Fungi Europaei Vol: 10 Polyporaceae. Via Ottone Primo 90. Italia.
• Breitenbach, J. ve Kranzlin, F. (2000). Fungi of Swıtzerland, Vol:2. Verlag Mykologia CH-6000 Lucerne 9. Switzerland.
• Chen, S. C., ve Hung, C. W. (2016). Elucidating The Factors Influencing The Acceptance of Green Products: An Extension of Theory of Planned Behavior. Technological Forecasting And Social Change, 112, 155-163.
• Çabuk, S., Nakiboğlu, B. ve Keleş, C. (2008). Tüketicilerin Yeşil (Ürün) Satın Alma Davranışlarının Sosyo-Demografik Değişkenler Açısından İncelemesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (1). 85- 102.
• Durgun, G. ve Sarıbay, B. (2022). Sürdürülebilir Bir Dünya İçin Ürün Pazarlama Stratejileri: Moda Sektöründen Örnekler, Journal of Social and Humanities Sciences Research, 9(81), 397-406.
• Giddings, B., Hopwood, B., ve O'brien, G. (2002). Environment, Economy and Society: Fitting Them Together into Sustainable Development. Sustainable Development, 10(4), 187-196.
• Jones, M., Gandia, A., John, S., ve Bismarck A. (2021). Leather-Like Material Biofabrication Using Fungi, Nature Sustainability, 4, 9–16
• Kaptan, S. (1973). Bilimsel Araştırma Teknikleri, Rehber Yayınevi, Ankara.
• Kuzgun, Ş., ve Gözükara, E. (2023). Örgütsel Dayanıklılık Kapasitesi, Yeşil Yenilik, Algılanan Yeşil Örgütsel Davranış ve Sürdürülebilirlik Performansı Arasındaki İlişkiler: İso 500 Uygulaması. Yönetim Bilimleri Dergisi, 21(49), 399-432.
• Leng, C., Wei, S. Y., Al-Abyadh, M. H. A., Halteh, K., Bauetdinov, M., Le, L. T., ve Alzoubi, H. M. (2024). An Empirical Assessment of the Effect of Natural Resources and Financial Technologies on Sustainable Development in Resource Abundant Developing Countries: Evidence Using MMQR Estimation. Resources Policy, 89.
• Metlioğlu, H. H., ve Yakın, V. (2021). Tekstilde Sürdürülebilirlik: Hızlı Moda Markalarının Sürdürülebilirlik Stratejileri, OPUS International Journal of Society Researches, 18 (Yönetim ve Organizasyon Özel Sayısı), 1883-1908.
• Moktadir, M. A., Rahman, T., Rahman, M. H., Ali, S. M., ve Paul, S. K. (2018). Drivers To Sustainable Manufacturing Practices And Circular Economy: A Perspective of Leather Industries in Bangladesh. Journal of Cleaner Production, 174, 1366-1380.
• Mori, K. ve Christodoulou, A. (2012). Review of Sustainability Indices and Indicators: Towards a New City Sustainability Index (CSI). Environmental Impact Assessment Review, 32 (1), 94-106.
• Ocakoğlu, N. (2019). Giysi Tasarımına Yenilikçi Yaklaşımlar. The Journal Of Academic Social Science, 83(83), 539-551.
• Özcan, H., ve Özgül, B. (2019). Yeşil Pazarlama ve Tüketicilerin Yeşil Ürün Tercihlerini Etkileyen Faktörler. Türkiye Mesleki ve Sosyal Bilimler Dergisi, (1), 1-18.
• Özdemir, M. (2023). El Sanatlarında Sürdürülebilirlik ve Geri Dönüşüm Örnekleri. The Journal Of Academıc Socıal Scıence Studıes, (141), 17-33.
• Sathish, M. vd. (2016). Alternative Carrier Medium for Sustainable Leather Manufacturing–a Review and Perspective. Journal of Cleaner Production, 112, 49-58.
• Sesli, E., Asan, A., Selçuk, F., Abacı Günyar, Ö., Akata, I., Akgül, H., Aktaş, S., Alkan, S., Allı, H., Aydoğdu, H., Berikten, D., Demirel, K., Demirel, R., Doğan, H.H., Erdoğdu, M., Ergül, C.C., Eroğlu, G., Giray, G., Halikî Uztan, A., Kabaktepe, Ş., Kadaifçiler, D., Kalyoncu, F., Karaltı, İ., Kaşık, G., Kaya, A., Keleş, A., Kırbağ, S., Kıvanç, M., Ocak, İ., Ökten, S., Özkale, E., Öztürk, C., Sevindik, M., Şen, B., Şen, İ., Türkekul, İ., Ulukapı, M., Uzun, Ya., Uzun, Yu., ve Yoltaş, A. (2020). Türkiye Mantarları Listesi. İstanbul: Ali Nihat Gökyiğit Vakfı Yayını.
• Shah, W., Zhu, N., Hao, G., Yan, H. ve Yasmeen, R. (2024). Energy Efficiency Evaluation, Technology Gap Ratio, and Determinants of Energy Productivity Change in Developed and Developing G20 Economies: DEA Super-SBM and MLI Approaches. Gondwana Research, 125, 70-81.
• Stancheva, Y., Bencheva, S., Pavlidis, T., ve Illieva, M. (2009). Atlas of Wood Decaying Fungi. Pensoft Publisher. Sofya- Bulgaria.
• Şahin, Y., ve Odabaşi, S. (2018). Sürdürülebilir Kalkınmada Moda Tasarımcısının Rolü ’ne Yönelik Alanyazın İncelemesi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 14(2), 413-425.
• Şeker, A. (2023). Türk Kültüründe Ekoeleştirel Bakışın Temel Kaynakları ve Yaşar Kemal, STAD Sanal Türkoloji Araştırmaları Dergisi – Cilt 8, Sayı 2, s.51-54.
• Ulucak, R. (2016). Doğal Kaynak Laneti: Avrasya Bölgesi İçin Bir Uygulama, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(4) s.85-94.
• URL-1: www.indexfungorum.org/names/NamesRecord.asp?RecordID=194860 (Erişim: 28.09.2023).
• URL-2: https://paulkirtley.co.uk/2011/easy-way-to-use-fomes-fomentarius-as-tinder/ (Erişim: 28.09.2023).
• Yasmeen, R., Zhang, X., Sharif, A., Shah, W. U. H., ve Dincă, M. S. (2023). The Role of Wind Energy Towards Sustainable Development in Top-16 Wind Energy Consumer Countries: Evidence from STIRPAT Model. Gondwana Research, 121, 56-71.
• Yıldız, B., ve Kütahyalı, D. N. (2021). Yeşil Ürün Tutumunun Yeşil Satın Alma Niyeti, Geri Dönüşüm ve Yalın Tüketim Üzerindeki Etkisi. Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 365-398.