Lignoselülozik Atıkların Lentinus sajor-caju (Fr.) Fr.’nin Kültüründe Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 1, 12 - 18, 27.04.2020

İsmail Oruk Mehmet Akyüz

Öz

Bu çalışmada; lignoselülozik atıkların Lentinus sajor-caju’nun kültüründe değerlendirilebilme olanakları araştırılmıştır. Ana kültürün çoğaltılmasında patates dekstroz agar, tohumluk misel (spawn) üretiminde ise arpa taneleri kullanılmıştır. Bazidiokarp eldesi için ise kompost ortamı olarak üçgül samanı (Trifolium repens L.) (ÜS), buğday samanı (BS) ve kağıt atıkları (KA) kullanılmıştır. Bu amaçla; kompost ortamı ÜS, ÜS-BS (1:1) ve ÜS-KA (1:1) olarak hazırlanmıştır. Misel gelişim süresi 8.6-11.4 gün, primordium oluşum süresi 19.0-23.4 gün, ilk hasat süresi 23.4-27.2 gün, toplam hasat süresi 59.8-64.8 gün ve toplam verim miktarı ise 33.8-41.8 g/100 g olarak elde edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; 4 hasat sonunda elde edilen en yüksek verim % 41.8 ile ÜS-BS (1:1) ortamında gözlenmiştir. Sonuç olarak; L. sajor-caju yetiştirciliği için en fazla 2 aylık bir kültür periyodunun yeterli olduğu, bu sürelerde 4 hasat evresinin uygun görüldüğü ve yetiştirme koşullarının (sıcaklık, gece-gündüz periyodu, havalandırma, sulama vb.) homojen tutulması ile üreticiler kısa sürede bol kazançlar elde edebileceklerdir.

Anahtar Kelimeler

Lignoselülozik atıklar, P. sajor-caju, kültür mantarı, T. repens, buğday sapı, kağıt atıkları

Evaluation of Lignocellulosic Wastes for the Cultivation of Lentinus sajor-caju (Fr.) Fr.

Öz

In this study; the possibility of using lignocellulosic wastes in the culture of Lentinus sajor-caju was investigated. Potato dextrose agar was used for the propagation of the main culture and barley grains were used for spawn production. For the production of bazidiocarp, Trifolium repens L. (TR), wheat straw (WS) and paper wastes (PW) were used as compost medium. Three types of compost were prepared: a mixture of TR-WS (1:1), TR-PW (1:1) and TR. The mycelium growing period was 8.6-11.4 d, primordia initiation days was 19.0-23.4 d, first harvest days was 23.4-27.2 d, total harvest period was 59.8-64.8 d and total yield was 33.8-41.8 g per 100 g of material (70% moisture). Based on the results obtained, it was observed that the average yield of 41.8% was obtained by using 1:1 ratio of mixture of TR-WS. As a result, it was determined that a culture period of maximum two months was sufficient for the cultivation of L. sajor-caju, and 4 harvest stages were considered reasonable during these periods. Provided that the cultivation conditions (temperature, day-night period, ventilation, irrigation, etc.) are kept homogeneous in the incubation room, producers will be able to gain abundant gains in a short time.

Anahtar Kelimeler

lignocellulosic wastes, P. sajor-caju, mushroom cultivation, T. repens, wheat straw, paper waste

Kaynakça

• Acay, H., Yıldız, A. (2019). Pleurotus sajor-caju (Fr) Singer’in Yetiştiriciliği ve Verimi Üzerine Araştırmalar. Iğdır Üniv. Fen Bil. Enst. Derg. 9(2) 717-725.
• Alkan, S., Özparlak, H., Zengin, G., Kaşik, G. (2017). Kültüre alınmış Lentinula edodes’ in metanol ekstraktının antioksidan ve in vitro bazı enzim inhibitör aktiviteleri. Mantar Derg, 8(2) 90-98.
• Atila, F. (2017a). Cultivation of Pleurotus spp., as an Alternative Solution to Dispose Olive Waste. J. Agric. Ecol. Res. Inter. 12(4) 1-10.
• Atila, F. (2017b). Evaluation of Suitability of Various Agro-wastes for Productivity of Pleurotus djamor, Pleurotus citrinopileatus and Pleurotus eryngii mushrooms. J. Exper. Agric. Inter. 17(5) 1-11.
• Corrêa, R.C.G., Brugnari, T., Bracht, A., Peralta, R.M., Ferreira, I.C. (2016). Biotechnological, Nutritional and Therapeutic Uses of Pleurotus spp.(Oyster mushroom) Related with Its Chemical Composition: A review on the Past Decade Findings. Trends Food Sci.Tech. 50 103-117.
• Delmas, J., Mamuon, M., (1983). Le Pleurote en Corne d’Abondance un Champignon Aujord’hui Cultivable en France. P.H.M. Revue Horticole 3,39-46.
• Dündar, A., Yildiz, A. (2009). A Comparative Study on Pleurotus ostreatus (jacq.) P. kumm. Cultivated on Different Agricultural Lignocellulosic Wastes. Turkish J. Biol. 33(2) 171-179.
• Grujic, B.D., Potocnik, I., Duduk, B., Vujcic, Z. (2015). Spent Mushroom Compost as Substrate for the Production Of Industrially Important Hydrolytic Enzymes by Fungi Trichoderma spp. and Aspergillus niger in Solid State Fermentation. Inter. Biodeter. Biodeg. 104 290-298.
• Kamarudzaman, A.N., Chay, T.C., Amir, A., Talib, S.A. (2015). Biosorption of Mn(II) Ions from Aqueous Solution by Pleurotus Spent Mushroom Compost in a Fixedbed Column. Procedia 195, 2709-2716.
• Kırbağ, S., Korkmaz, V. (2013). Sellülozik Atıkların Pleurotus spp.’nin Gelişim Periyodu ve Verimi Üzerine Etkileri. Artvin Çoruh Üniv. Orman Fak. Derg. 14(2), 239-244.
• Kibar, B. (2016). Farklı Yetiştirme Ortamlarının Pleurotus eryngii Mantarının Gelişimi ve Verimi Üzerine Etkileri. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bil. Derg. 2(1) 1-9.
• Kirbag, S., Akyuz, M. (2008). Effect of Various Agro-Residues on Growing Periods, Yield and Biological Efficiency of Pleurotus eryngii. J. Food Agric. Environ. 6 402-405.
• Metin, İ., Güngör, H., Çolak, Ö.F. (2013). Ülkemizdeki bazı mantar ve mantar ürünlerinin dış ticareti üzerine bir araştırma ve küresel pazarlanmasına yönelik öneriler. Mantar Derg 4(2) 1-9.
• Olivier, J. (1990). Les Besions des Pleurotus Cultives. Bull. Fnsacc. 45, 35-51.
• Tune, B.Y., Yeşil, Ö.F., Yıldız, A (2018). Bazı Tarımsal Atıkların, Kültür Ortamında Yetiştirilen Pleurotus florida ve Pleurotus sajor-caju’nun Ürün Verme Süresi, Miktarı ve Protein İçeriğine Etkisi. Inter. J. Pure Appl. Sci. 4(2), 133-138.
• Valverde, M.E., Hernández-Pérez, T., Paredes-López, O. (2015). Edible Mushrooms: Improving Human Health And Promoting Quality Life. Inter. J. Microbiol. 2015, 1-14.
• Zadrazil, F. (1978). Cultivation of Pleurotus, In the Biology and Cultivation of Edible Mushrooms (S. T. Chang and W. A.Hayes eds.), Academic Pres, New York, 521-557.