Konya İlinde Kültür Mantarcılığı ve Üretiminde Karşılaşılan Sorunlar

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: Özel Sayı, 37 - 48, 30.12.2024

Sinan Alkan , Yusuf Akdemir

https://doi.org/10.30708/mantar.1579739

Öz

Konya’da mantar üretiminin geçmişi yaklaşık olarak 50 yıl öncesine dayanmaktadır. Bu geçen süre içerisinde irili ufaklı pek çok üretim tesisi ve modern mantar işletmeleri kurulmuştur. Dünya genelinde mantar üretiminde Türkiye % 0,14 ‘lük bir kapasiteye sahiptir. Konya ilindeki üretim miktarı 3288 ton ile ülkemizin % 5’lik üretim ihtiyacını karşılamaktadır. Konya İli merkez ilçeler dahil olmak üzere 31 ilçeden oluşmaktadır. İl genelinde kültür mantarcılığı 21 ilçede kayıtlı olarak devam etmektedir. İlçelerdeki kayıtlı üretici sayısı yaklaşık olarak 139’dur ve 253 üretim odası bulunmaktadır. Kompost fiyatındaki artış, enerji giderleri, artan işçilik maliyeti, mantar satış fiyatı değişkenliğinin etkisiyle özellikle 1-2 üretim odasına sahip üreticilerimizin % 30’u üretimi bırakmıştır. Ekonomik sıkıntıların yanında, kompost ve örtü toprağının standart olmaması, kalifiye işçi bulunmaması, kaliteli mantar üretememek, hasat sonrası depolama şartlarının uygun olmaması, yeni bilinçsiz üreticilerin desteklenmesi, hastalık ve zararlılar ile başa çıkamama, bilinçsiz ve ruhsatsız ilaç kullanımı sonucu ilaç kalıntıları ve son olarak üreticinin doğrudan tüketiciye ulaşamaması gibi güncel sorunlar nedeni ile de üreticiler mantar üretimini bırakmak zorunda kalmışlardır. Bu çalışmada amacımız Konya ili sınırları içerisinde üretim yapan üreticilerimizin daha sağlıklı, bilinçli ve kaliteli üretim yaparak gelir seviyelerini arttırmayı sağlamaktır.

Anahtar Kelimeler

Kültür mantarcılığı, Konya’da mantarcılık, Mantar hastalıkları, Mantarcılık sorunları

Mushroom Production in Konya Province and the Challenges Encountered in Its Cultivation

Öz

The history of mushroom production in Konya dates back approximately 50 years. During this period, many large and small manufacturing facilities and modern mushroom enterprises have been established. Turkey has a capacity of 0.14% in mushroom production worldwide. The production amount in Konya province meets 5% of our country's production needs with 3288 tons. Konya Province consists of 31 districts including the central districts. Mushroom cultivation continues to be registered in 21 districts throughout the province. The number of registered producers in the districts is approximately 139 producers and there are 253 production rooms. Due to the increase in compost prices, energy costs, increased labor costs, and the volatility of mushroom sales prices, 30% of our producers, especially those with 1-2 production rooms, have stopped production. In addition to economic difficulties, producers have had to abandon mushroom production due to current problems such as non-standard compost and cover soil, lack of qualified workers, inability to produce quality mushrooms, inadequate post-harvest storage conditions, support for new, unconscious producers, inability to cope with diseases and pests, drug residues as a result of unconscious and unlicensed drug use, and finally, the inability of producers to reach consumers directly. Our aim in this study is to increase the income levels of our producers within the borders of Konya province by producing healthier, more conscious and higher quality products.

Anahtar Kelimeler

Mushroom cultivation, Mushroom cultivation in Konya, Fungal diseases, Mushroom cultivation problems

Kaynakça

• Albayrak, Ü., Gölcük, A., & Aktaş, S. (2024). Agaricus bisporus’ta Görüntü Tabanlı Hastalık Sınıflandırması için Kapsamlı Veri Seti, Mantar Dergisi, 15(1), 29-42.
• Aktepe, B.P., Aysan, Y. (2024). Türkiye’de yetiştirilen kültür mantarlarından (Agaricus bisporus) yumuşak çürüklük hastalığı etmeninin izolasyonu ve tanısı. Kadirli Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2): 374-385.
• Anonim, (2011). Bitkisel üretim istatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?tb_id=45&ust_id=13.
• Demir, E., ve Uzun, A. (1998). Karadeniz bölgesi kültür mantarı (Agaricus bisporus) yetiştiriciliğinin mevcut durumu, sorunları ve üretim tesislerinin iyileştirilmesine yönelik öneriler. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 22(3): 273-280.
• Deniz, M.U., Tütüncü, Ş., Eren, E. (2016). The Problems Detected in Mushroom Cultivation in Ankara. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 4(3): 182-188.
• Eren, E., Öztekin, G.B., Tüzel, Y. (2016). Evaluation of Medium and Large-Scale Mushroom Companies in Turkey. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 4(3): 230-238.
• Eren, E. Pekşen, A. (2016). Türkiye’de Kültür Mantarı Sektörünün Durumu ve Geleceğine Bakış, Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4(3): 189-196.
• FAO, (2022). Food and Agriculture Organization of the United Nations, Website https://www.fao.org/faostat/en/#rankings/countries_by_commodity (erişim tarihi:05.11.2024).
• Işık, S.E., Aksu, Ş., Damgacı, E., Erkal, S. Ve Ergun, C., (2004). Mantar yetiştiriciliği (genişletilmiş 2. Baskı), Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü. Yayınları No: 75, Yalova, 92s.
• Kurt, R., Can, A., Sivrikaya, H. (2018). Bartın İlinde Kültür Mantarı Yetiştiriciliğinin Mevcut Durumu, Sorunları ve Bazı Çözüm Önerileri, Bartın Orman Fakultesi Dergisi, 20 (2): 176-183.
• Kutluer, F. (2024). Formaldehit’in Agaricus bisporus’ daki Etkilerinin İncelenmesi, Uluslararası Mühendislik Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 16(1), 216-220.
• Öztürk C., Kaşık G. (2000). Kültür Mantarı (Agaricus bisporus) Yetiştiriciliği. Mağrifet Matbaa Ve Kağıtçılık, 108 sf., Konya.
• Öztürk, N., Basım, E., Basım, H. (2017). Yemeklik Kültür Mantarında (Agaricus bisporus (J. Lge) Imbach) Yaygın Görülen Mikrobiyal Hastalıklar, Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 21(1): 112-125.
• Pekşen A. (2014). Türkiye’de kültür mantarı yetiştiriciliği. Yemeklik Kültür Mantarı Çalıştayı (12-13 Mayıs 2014), 19-23, Antalya.
• Sesli, E., Asan, A., Selçuk, F., (eds.) Abacı Günyar, Ö., Akata, I., Akgül, H., Aktaş, S., Alkan, S., Allı, H., Aydoğdu, H., Berikten, D., Demirel, K., Demirel, R., Doğan, H.H., Erdoğdu, M., Ergül, C,, Eroğlu, G., Giray, G., Halikî Uztan, A., Kabaktepe, Ş., Kadaifçiler, D., Kalyoncu, F., Karaltı, İ., Kaşık, G., Kaya, A., Keleş, A., Kırbağ, S., Kıvanç, M., Ocak, İ., Ökten, S., Özkale, E., Öztürk, C., Sevindik, M., Şen, B., Şen, İ., Türkekul, İ., Ulukapı, M., Uzun, Ya., Uzun, Yu. ve Yoltaş, A. (2020). Türkiye mantarları listesi (The checklist of fungi of Turkey). Ali Nihat Gökyiğit Vakfı Yayını. İstanbul. Tan, A.N., Ökten, M.E. (2008). Kültür mantarında zararlı nematodlar ve savaşım yöntemleri. Journal of Agricultural Faculty of Uludağ Uviversity. Volume: 22: 9-16.
• TÜİK, (2023). https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?locale=tr (erişim tarihi:05.11.2024).
• Wang, F., Zheng, J., Tian, X., Wang, J., Niu, L., ve Feng, W. (2018). An automatic sorting system for fresh white button mushrooms based on image processing. Computers and Electronics in Agriculture, 151, 416-425. https://doi.org/10.1016/J.COMPAG.2018.06.022
• Yılmaz, A., Yıldız, S., Yıldırım, İ., Aydın, A. (2016). Trabzon’da Mantar Tüketimi ve Tüketim Alışkanlıklarının Belirlenmesi. Mantar Dergisi, 7(2): 135-142.
• Zhang Y, Geng W, Shen Y, Wang Y, Dai Yc. (2014). Edible mushroom cultivation for food security and rural development in China: bio-innovation, technological dissemination and marketing. Sustainability, 6: 2961-2973.