YARDIM ETKİNLİĞİ VE BUSAN İLKELERİNİN UYGULANMASI: AB VE TÜRKİYE'NİN ETİYOPYA, SOMALİ, NİJERYA VE NİJER'DE KARŞILAŞTIRMALI BİR ÇALIŞMASI

Yıl 2019, Cilt: 27 Sayı: 2, 323 - 346, 31.12.2019

Samiratou Dipama

https://doi.org/10.29228/mjes.18

Öz

Bu makale, Türkiye ve Avrupa Birliği’nin (AB) Busan Etkili Kalkınma İşbirliği’nin (BEDCP) dört ilkesinin, sahiplik, sonuç odaklılık, kapsayıcılık, şeffaflık ve hesap verilebilirlik ile bununla ilgili göstergelerinin (gösterge 5a, 9b, 10, 2, 1a, 4 ve 6) Etiyopya, Nijer, Nijerya ve Somali’de karşılıklı deneysel analizi ile Türkiye ve AB’nin bu dört Sahra Altı Afrika ülkesindeki BEDCP performanslarının nihai farklarının üç temel Uluslararası İlişkiler kuramının (Neorealizm, Konstrüktivizm ve Neoliberalizm) makul açıklayıcı faktörleriyle eleştirel olarak değerlendirmesine odaklanmaktadır. İlk temel bulgu Nijerya, Somali, Nijer ve Etiyopya’da gösterge 6 ve bir ölçüde gösterge 1a ve 9b( özellikle Somali ve Nijerya’da) dışında Türkiye’nin AB’ye göre daha kalan göstergelerde, gösterge 5a, 10, 2 ve 4, daha düşük bir performans sergilediğidir. İkinci olarak, tek bir açıklayıcı faktörü belirlemek mümkün olmasa da, araştırmamız Türkiye ve AB’nin içselleştirdiği değerler, normlar, kimlikler, fikirler ve ideolojiler gibi maddi olmayan unsurlarının Etiyopya, Nijer, Nijerya ve Somali’de Busan Etkili Kalkınma İşbirliği İlkeleri’ne ve onun ilgili göstergelerine yakınlık konusundaki tutumlarını şekillendirmede daha önemli olduğu hususunda baskın bir varsayım taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Avrupa Birliği, Sahra-Altı Afrika, kalkınma işbirliği, Busan Ortaklığı, yardım etkinliği, realizm, liberalizm, konstrüktivizim

AID EFFECTIVENESS AND THE IMPLEMENTATION OF THE BUSAN PRINCIPLES: A COMPARATIVE STUDY OF THE EU AND TURKEY IN ETHIOPIA, SOMALIA, NIGERIA AND NIGER

Öz

This paper focuses on a comparative empirical analysis of the degree of implementation of the four Busan Effective Development Cooperation Principles (BEDCPs), namely ownership, focus on results, inclusiveness, transparency and accountability and some of its related indicators by Turkey and the EU in Ethiopia, Niger, Nigeria, and Somalia, as well as on the critical assessment of the plausible explanatory factors drawn from three core IR theories (neorealism, constructivism, and neoliberalism) behind eventual differences in the performance by the EU and Turkey of the BEDCPs in the four sub-Saharan African countries. The first main finding is that in comparison to the EU and except Indicator 6 and to a certain extent Indicators 1a and 9b (especially in Somalia and Nigeria), Turkey has shown a lower performance against the remaining five indicators, namely Indicators 5a,10, 2, and 4, in Nigeria, Somalia, Niger, and Ethiopia. Second, regarding the explanatory factors behind unevenness in the implementation of BEDCPs by the EU and Turkey, the results of our investigation show that in most of the cases, it was a combination of self-interest with norms or the level of interdependency that explained the different behavior of Turkey and the EU vis-à-vis BEDCPs in our four country case studies, although identity-related factors prevail.

Anahtar Kelimeler

Turkey, European Union, Sub-Saharan Africa, development cooperation, Busan Partnership, aid effectiveness, realism, liberalism, constructivism

Kaynakça

• African Development Bank (2018) “African Economic Outlook 2018”, AfDB 2018, <https://www.afdb.org/fileadmin/uploads/afdb/Documents/ Publications/African_Economic_Outlook_2018_-_EN.pdf> , (8 June 2018).