COĞRAFYA ÖĞRETİMİNDE COĞRAFİ SORGULAMA BECERİSİNİN GELİŞTİRİLMESİ VE KULLANIMI

Yıl 2006, Sayı: 14, 61 - 80, 26.09.2013

Ali Demirci

Öz

İlk ve ortaöğretim coğrafya derslerinin en önemli amaçlarından birisi
beceri geliştirmedir. Son yıllarda Türkiye’nin de içinde bulunduğu pek çok ülkenin
programında da görülebileceği üzere, coğrafyanın diğer bilimlerden ayrı, kendine
özgü olarak öğrencilerde geliştirmek istediği bir takım beceriler vardır. Bunlar
içinde en önemlilerinden biri “Coğrafi Sorgulama Becerisi”dir. Bu beceri kısaca,
yeryüzündeki olay ve nesnelerin coğrafya biliminin bakış açısına göre ele alınması
şeklinde tarif edilebilir. Öğrencilerin kısaca merak duygusunu ön plana çıkararak,
etraflarındaki coğrafi olay ve nesneler ile ilgilenmeleri ve bunlar hakkında coğrafi
soru sormaları ve bu soruların cevaplarını sistemli olarak araştırmalarını konu
edinen coğrafi sorgulamanın bir alışkanlık haline getirilmesi, öğrencilere sadece
ilk ve ortaöğretimde değil, üniversite eğitim süreci ve sonrasında da büyük faydalar
sağlayacaktır. Bu alışkanlığın sağlanması sırasında öğrenciler, bir yandan çeşitli
problemlere kalıcı çözüm yolları geliştirirken diğer yandan da bilgi kaynaklarına
ulaşma, veri toplama ve analiz etmede gerekli araç-gereç ve teknolojileri kullanma,
bireysel ve toplu çalışma, fikir yürütme, yeni bilgiler üretme ve sonuç çıkarma gibi
becerilerini de geliştirmiş olurlar. Bu çalışmada öncelikle bir sistem dahilinde
coğrafi sorgulama ve aşamaları, sonrasında da bunun coğrafya derslerinde
uygulanışı ile ilgili örnekler üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Coğrafya Öğretimi, Coğrafi Sorgulama Becerisi, Orta öğretim

Kaynakça

• BIDDLE, D. (1999), Geography in Schools, Australian Geographer, Vol. 30, No. 1, pp. 75-92
• CONOLLY, G.K.,(1996), Learning about society and environment: the role of geographical education in New South Wales’, Geographical Education 9, pp. 18-25.
• DAHLGREN, M., and OBERG, G., (2001), Questioning to learn and learning to question: structure and function of problem-based learning scenarios in environmental science education, Higher Education, 41(3), pp. 263–282.
• DEMİRCİ, A., (2004), "İlk ve Ortaöğretim Coğrafya Eğitimi ve Coğrafi Bilgi Sistemleri: Fiziki Coğrafya (Deprem ve Volkanlar) Konusu ile İlgili CBS Tabanlı Örnek Bir Ders Uygulaması", 3. Coğrafi Bilgi Sistemleri Bilişim Günleri Bildiriler Kitabı, s. 171-182 İstanbul, Türkiye,
• DEMİRCİ, A., (2006), "Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Türkiye’deki Yeni Coğrafya Dersi Öğretim Programına Göre Coğrafya Derslerinde Uygulanabilirliği”, 4. CBS Bilişim Günleri Bildiriler Kitabı, s. 241- 248 İstanbul, Türkiye.
• DOĞANAY, H., (1993). Coğrafya’ya Giriş; Metotlar, İlkeler ve Terminoloji, Gazi Büro Kitabevi, Ankara.
• GEOGRAPHY EDUCATION STANDARDS PROJECT (GESP), (1994), Geography for life: National Geography Standards 1994, National Geographic Research and Exploration, Washington, DC.
• GERSMEHL, P., (2005), Teaching Geography, The Guilford Press, New York.
• HAGGETT, P., (1990), The Geographer's Art, Elasil Blackwell Ltd.,
• HERON, R. L., HATHAWAY, J. T., (2000), An International Perspective on Developing Skills through Geography Programmes for Employability and Life: Narratives from New Zealand and the United States, Journal of Geography in Higher Education, Vol. 24, No. 2, 2000, pp. 271–276.
• JONES, S. (2000), Is it looking or seeing? The use of visual resources in geography teaching, Geography, 85(3), pp. 252–261. KING, H., (2001), Editorial: Case studies in problem-based learning from geography, earth and environmental sciences, Planet, Special Issue 2, pp. 3–4.
• KLEIN, P.A. (1995), Using inquiry to enhance the learning and appreciation of geography, Journal of Geography 94 (2), 358–67.
• MALONE, L., PALMER, A. M., VOIGT, C. L., (2003), Mapping Our World; GIS lessons for Educators, ESRI Press, USA.
• MEB, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (TTKB), (2005), Coğrafya Dersi Öğretim Programı, Ankara.
• NAKAYAMA, S., WADA, F. and THE HIROSHIMA GEOGRAPHIC ALLIANCE, (1992), Geographic education in Japan: a new perspective for the 21st century, in Hill, A.D. (ed.) International perspectives on geographic education, Center for Geographic Education, Department of Geography, University of Colorado, pp. 83± 7.
• NATIONAL CURRICULUM ONLINE, (2006), http://www.nc.uk.net/webdav/harmonise?Page/@id=6004&Subject/ @id=3449, 11 Ekim 2006.
• ROSE, G., (2000), Practising photography: an archive, a study, some photographs and a researcher, Journal of Historical Geography, 26(4), pp. 555–571.
• SCHWARTZ, J.M., (1996),. The geography lesson: photographs and the construction of imaginative geographies, Journal of Historical Geography, 22, pp. 16–45.
• STOLTMAN, J. & WARDLEY, S., (1997), Geographic education in the United States: a decade of change, Geographical Education 10, pp. 15± 21.