Ergitmeli Kaynak Yöntemlerinde Açığa Çıkan Gaz ve Dumanın Çalışan Sağlığına Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 29 Sayı: 4, 144 - 150, 31.12.2017

Yahya Bozkurt , Deniz Keleş

https://doi.org/10.7240/marufbd.372945

Cited By: 2

Öz

Kaynak işlemi iki metalin ergitilmesi ile
yapılmaktadır. Bu ergime esnasında kaynak elektrotunda bulunan bazı maddeler
kaynakçı sağlığı açısından zararlı olan gaz ve
dumana dönüşebilmektedir. Eğer maruziyet süresi, çalışma ortamı ve kullanılan
koruyucu malzeme açısından çeşitli sıkıntılar yaşanırsa bu zararlı gaz ve duman
kısa ve uzun vadeli hasarların yanında birçok hastalığı da beraberinde
getirmektedir.

Kaynak sırasında açığa çıkan duman içerisinde bulunan demir, alüminyum,
berilyum, kurşun, mangan ve nikel tozları gibi metaller zehirlenmelere, solunum
yolları tahrişine, solunum yolları hastalıklarına ve kanser oluşumuna sebebiyet
verirken kısa süreli olarak da öksürük, solunum daralması, bronşit, göz
irritasyonu, iştah kaybı, kramp ve bulantı ya da kusma şeklinde belirtiler
gösterebilir. Kaynak sırasında açığa çıkan gaz ise kullanılan yönteme göre
değişiklik gösterebilir. Bu gazlar gözle görülemez kokulu veya kokusuz şekilde
olabilirler. Bu gazlar içinde karbondioksit ve argon gazına aşırı derecede
maruz kalınmadıkça, relatif olarak zararsızdır. Ancak ozon, karbonmonoksit ve
nitrojen oksit gibi gazlar son derece toksiktir.

Yukarıda bahsedilen gazlardan ve dumandan
korunmanın en etkili yolu lokal aspirasyondur. Gaz ve duman bu yöntem ile kaynakçının solunum seviyesi
altından alınarak koruma sağlanabilmektedir. Bu tip aspirasyona uygun olmayan
kaynak yöntemlerinde (gazaltı vb.) ise gaz ve dumanın solunmasını engelleyecek,
yüzeyinin alev almayacak şekilde üretilmiş TS EN 149 standartına sahip FFP2
kaynak maskesi kullanılmalıdır. Seri imalatın söz konusu olduğu durumlarda
diğer çalışanların da korunması için kaynak kabinlerinin kullanılması
gereklidir.

Anahtar Kelimeler

Kaynak Yöntemleri, İş Güvenliği, İşçi Sağlığı, Kaynak Dumanı

Effect on Worker Health of Emerging Gas and Fume in Fusion Welding Methods

Öz

A welding process is that two different or same metals are melted down, and during welding treatment, there are produced harmful wastes
such as some gases or reek which are danger for the health of the welder arising from the welding electrode. If some problems are occurred
by exposure duration time, field of study and protective materials, the generated of gases and reeks will cause to be damage in short and
long time. In addition to these, many disease come into existence because of these detrimental matters.
The welding operation product is the reek which include dust of iron, aluminum, beryllium, lead, mangan and nickel will give rise to poisoning, respiratory
irritation and tract diseases, cancer in long period of time, and coughing, bronchitis, dyspnoea, eye irritation, diminishing appetite, cramping,
nausea and vomiting are transiently occurred by dust of metals in reek. In additionally, gases that is generated during the welding operation
show an alteration with respect to different methods, and these gases will be invisible and fragrant or unscented. If there are not extremely exposed
to carbon dioxide and argon gases in product of welding gases by welders, these gases are relatively innocuous. However, due to the fact that some
very harmful gases such as ozone, carbon monoxide, and nitrogen dioxide are extremely toxicity effect, these gases are very detrimental matters.
In the light of all of the facts mentioned above, the most effective protection mechanism is the local aspiration from the gases and reek, and
protection of the welder’s inspiration level provide with using local aspiration because in this method, the gases and reek are absorbed that
is no arriving to the welder in welding operation. However, when the other methods which are not unappropriate to the same as local aspiration
such as inert gas methods, FFP2 mask which both produce as nonflammable and barrier to the gases and reek have standard of TS
EN 149 have to be used. In serial production operation, welding cabin should be used for protecting of the other employees.

Anahtar Kelimeler

Welding Methods, Work Safety, Worker Health, Welding Smoke

Kaynakça

• [1] “Kaynak (İmalat)”. https://tr.wikipedia.org/wiki/Kaynak_(imalat) (Erişim Tarihi: 2017)
• [2] Karadeniz, S., Kahraman, F. ve Sever, K. (2003). Kaynaklı İmalatta İnsan Sağlığ II. İsg Kongresi Bildiriler Kitabı, 186-204
• [3] Müezzinoğlu, A. (2013). Kaynak Alanında Tehlike Değerlendirmesi. Kaynak Kongresi IX. Ulusal Kongre ve Sergisi Bildiriler Kitabı, 405-410.
• [4] Avşaroğlı, A. (2011) Boru Hatlarındaki Kaynaklı İmalat Çalışmalarında İş Güvenliği Risk Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Türkiye, s. 17-41
• [5] Yurtsever, E. ve Özdemir, G. (2009). Kaynak Tekniği Uygulamalarında İş Güveliği. V. İsg Kongresi Bildiriler Kitabı, 518-530
• [6] Çevik, B., Apay., S. ve Akıncıoğlu, S. (2011). Kaynak Personelinin Sağlığı ve İş Güvenliği. VI. İsg Kongresi Bildiriler Kitabı, 105-109
• [7] Müezzinoğlu, A., Ocaktan M.C. ve Ocaktan, M.E. (2011). Kaynak Çalışanları İçin Sağlık Gözetim Programı Önerisi.
• [8] “Mesleki Solunum Sistemi Hastalıkları". https://issuu.com/tepakademi/docs/namee499e4 (Erişim Tarihi: 2017)
• [9] Tan, O. (2008). Kaynak İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği
• [10] “Kaynak Dumanına Karşı Alınacak Önlemler”. http://www.isgforum.net/threads/kaynak-dumanina-kar%C5%9Fi-alinacak-%C3%B6nlemler.7500/ (Erişim Tarihi: 2017)
• [11] Eğri, N., İmancı C. Ve Akpolat, M.S. Endüstriyel Havaladırmaya Giriş T.C Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü İş Sağlığı ve Güvenliği Merkezi Müdürlüğü (2011)
• [12] Kaymaz, Ö. (2014) Kaynak İşlerinde İş Kazası ve İşe Bağlı Sağlık Problemlerine Neden Olan Faktörler ve Kkd Kullanımının Bu Faktörlere Etkileri Üzerine Çevresel ve Teknik Araştırma. Uzmanlık Tezi/Araştırma, T.C Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü s. 7-13
• [13] Eraslan, S. (2012) Kaynak İşlerinde Sağlık Gözetimi
• [14] “Kaynak İşlerinde Kullanılan Kişisel Koruyucu Donanımlar”. http://www.egevizyonakademi.com.tr/haber/26/kaynak-islerinde-kullanilan-kisisel-koruyucu-donanimlar/ (Erişim Tarihi: 2017)
• [15] http://www.cerciller.com/GenelHavalandirmaSistemleri.aspx (Erişim Tarihi: 2017)
• [16] http://www.kipdasmuhendislik.com/sektorlere-gore-ortam-olcumleri/31-metal-sektoru-ses-toz-i%C5%9Fyeri-ortam-%C3%B6l%C3%A7%C3%BCmleri.html (Erişim Tarihi: 2017)