Televizyonun arabesk müziğin soylulaşmasındaki rolü

Yıl 2015, Sayı: 23 - ÜNSAL OSKAY, 61 - 73, 03.03.2016

Ersoy Soydan

Öz

Televizyonun bu denli gündelik hayatımıza girmediği dönemde alt kültür grupları ana akıma karışmadan kendi alanlarında varlığını sürdürmekteydi. 1990’lara kadar devletin radyo ve televizyonlarında yasaklı olduğu için kendine yer bulamayan arabesk müzik özel radyo ve televizyonların ortaya çıkışıyla birlikte melez bir kimliğe bürünerek merkezileşmiştir. Özel televizyonlar sayesinde arabesk müzik sanatçıları geniş kitleler tarafından dinlenilmeye başlanmış ve popüler kültürün ikonları durumuna gelmiştir. Daha çok kent plancılarının kent içinde sosyolojik olarak yoksul ve güçsüz insanların yaşadığı semtlere orta ve üst sınıf üyelerinin taşınmasıyla, sahipliğinin yer değiştirmesi olarak kullandığı ve mutenalaştırma olarak da tanımlanabilecek soylulaştırma kavramı bu çalışmada arabesk müziğin merkezle bütünleşmesini anlatmak için kullanılmaktadır. Çalışmanın amacı özel televizyonların arabesk müziğin soylulaşmasındaki rolünü ortaya koymaktır. Kapsamı özel televizyonlarla sınırlıdır. Çalışmada literatür taraması yöntemi kullanılmış, popüler kültür ve arabesk müzik ilişkisi, arabesk müziğin tarihsel gelişimi ve televizyonun arabesk müziğin soylulaşmasındaki rolü Dilber Ay örneği üzerinden anlatılmaya çalışılmıştır. Popüler kültürün ve arabesk müziğin tüm karakteristik özelliklerini taşıyan Kadere Mâhkumlar programının yapısı ve işlevinde de söz edilmektedir. Arabesk müzik dünyasında kırk yıldır ünlü olan Dilber Ay’ın 2012 yılında ana akım televizyonlara konuk olmaya başladıktan sonra hızla popüler kültür ikonuna dönüşmesi televizyonun arabesk müziğin soylulaşmasındaki rolünün en yeni ve görünür sonucu olarak görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Arabesk Müzik, Popüler Kültür, Soylulaşma, Televizyon, Dilber Ay

Kaynakça

• Çakır, Mukadder (2014). Görsel Kültür ve Küresel Kitle Kültürü, Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Çiçekoğlu, Feride (der.) (1985). Caz Hüznün Müziği, İstanbul: Kalem Yayıncılık.
• Güngör, Nazife (1993). Arabesk Sosyokültürel Açıdan Arabesk Müzik, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Gürbilek, Nurdan (2001). Vitrinde Yaşamak 1980’lerin Kültürel İklimi, İstanbul: Metis Yayınları.
• Hall, Stuart (1997). “Popüler Olanın Yapıbozumu Üzerine”, Çev:Vahide Pekel, Mürekkep Dergisi, 8 (15-22).
• Hasan Bülent Kahraman, (2007). Kitle Kültürü Kitlelerin Afyonu, İstanbul:Agora Kitaplığı.
• Konyar, Hürriyet (2010). Popüler Kültürde Hegemonik Anlamların Üretilmesinde Gençlik Altkültürlerinin Önemi, Ankara: İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi.
• Konyar, Hürriyet (2011). Yeni Müzik Kültüründe Hakim Küresel Kültür ile “Öteki” Kültürler Arasında Kurulan Yeni İlişkilerle Türkiye’deki Yeni Pop Müzik Kültürünün Değiştirilmesi, Cilt 2, Ankara: 38. ICANAS Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi Bildirileri.
• Oktay, Ahmet (1995). Türkiye›de Popüler Kültür, İstanbul: YKY.
• Oskay, Ünsal (1998).Yıkanmak İstemeyen Çocuklar Olalım, İstanbul:YKY.
• Oskay, Ünsal (1995). Müzik ve Yabancılaşma, İstanbul: Der Yayınları.
• Özbek, Meral (2012). Popüler Kültür ve Orhan Gencebay Arabeski, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Smith, Neil- Peter Williams (2015) Kentin Mutenalaştırılması, Çev: Melike Uzun, İstanbul: Yordam Kitap.
• Stokes, Martin (1998). Türkiye’de Arabesk Olayı, Çev: Hale Eryılmaz, İstanbul:İletişim Yayınları.
• Tekelioğlu, Orhan (2006). Pop Yazılar: Varoştan Merkeze Yürüyen “Halk Zevki”, İstanbul: Telos Yayıncılık.
• Türkoğlu, Nurçay (2012) .Seyircilik Cümbüşler, İstanbul: Parşömen Yayınları.
• Elektronik Kaynaklar
• Arna, Sibel (2015) “Pişire Pişire Yeryüzünde Tavuk Mavuk Kalmadı”
• http://www.hurriyet.com.tr/kelebek/hayat/28089872.asp (20.09.2015)
• Beyaz Gazete (2014). http://www.beyazgazete.com/video/webtv/spor4/beyaz-futbol-a-katilan-dilberaytavuklari-pisirmisem-sarkisini-soyledi-425463.html (15.09.2015)
• Hür, Ayşe (2010) “Yine, Yeni, Yeniden Arabesk” http://arsiv.taraf.com.tr/yazilar/ayse-hur/yine-yeniyeniden-arabesk/12722/ (26.08.2015)
• Hürriyet (2015). http://www.hurriyet.com.tr/dilber-aydan-yillar-sonragelen-itiraf-30261718 (08.10.2015)
• Şaylıman, Ferhan (2013) «Müslüm›ün Sessiz Devrimi» http://www.gazetecileronline.com/writer/9391-/GazetecilerOnline/muslumun-sessiz-devrimi (21.08.2015)
• Tekelioğlu, Orhan (2010) “Arabesk Dönmüyor, “Soylulaşıyor”” http://www.radikal.com.tr/radikal2/arabesk_donmuyor_soylulasiyor-1007342 (30.8.2015)
• Tekelioğlu, Orhan (2011) “Mahsus Mahalde Flash TV” http://www.radikal.com.tr/radikal2/mahsus_mahalde_flash_tv-1070223 (28.08.2015)
• http://www.flashtv.com.tr (23.09.2015)
• https://www.youtube.com/watch?v=EAY1O17hveI (29.08.2015)
• http://www.youtube.com/watch?v=gig7w_13-Zo (29.08.2015)