BUILDING FALSE CONSCIOUSNESS ON SOCIAL MEDIA: THE DISINFORMATION DIMENSION OF THE ISRAELI ATTACKS ON GAZA

Yıl 2024, Sayı: 21, 28 - 47, 30.06.2024

Hülya Semiz Türkoğlu

https://doi.org/10.58793/marusad.1498542

Öz

Since wars are events that affect national and international security, it is of utmost importance that the news is accurate, impartial and reliable. For this purpose, our study aims to reveal the disinformation dimension of the news reports on the conflict following the attacks launched by the Israeli army and Hamas on October 7. In this qualitative study, 10 samples selected with the consecutive sampling technique were analyzed to examine the disinformation activities related to the attacks launched against Gaza. The accuracy of the news was determined by examining the Anadolu Agency (AA) Confirmation Line, the Center for Combating Disinformation of the Presidency of the Republic of Turkey and the news website teyit.org. In this sense, it was tried to reveal what kind of disinformation was used in the news and visuals and the method by which misinformation was served. It was determined that Israel resorted to a lot of disinformation in order to justify itself in the conflict despite the killing of women, babies and attacks on hospitals, mosques and churches in the media. It has been determined that Israel can manipulate societies very easily with quick and easy access through social media platforms. It was observed that fake news was the most common way of spreading during the conflict. It was also determined in the study that they tried to significantly affect the perceptions of the masses through disinformation in their news and claims about the conflict.

Anahtar Kelimeler

Disinformation, Social Media, Israeli-Palestinian Conflict

SOSYAL MEDYADA YANLIŞ BİLİNÇ İNŞASI: GAZZE’YE YÖNELİK İSRAİL SALDIRILARININ DEZENFORMASYON BOYUTU

Öz

Savaşlar, ulusal ve uluslararası güvenliği etkileyen olaylar olduğu için, haberlerin doğru, tarafsız ve güvenilir olması son derece önemlidir. Bu amaçla çalışmamızda, İsrail ordusunun, Hamas’ın 7 Ekim’de başlattığı saldırıların ardından çatışması ile ilgili yapılan haberlerin dezenformasyon boyutu ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Nitel yöntemin uygulandığı çalışmada, Gazze’ye yönelik başlatılan saldırılarla ilgili dezenformasyon faaliyetlerini incelemek için ardışık örnekleme tekniğiyle seçilen 10 örnek analiz edilmiştir. Haberlerin doğruluğu, Anadolu Ajansı (AA) Teyit Hattı, T.C. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi ve teyit.org haber sitesi üzerinden incelenerek tespit edilmiştir. Bu anlamda haberlerde ve görsellerde nasıl bir dezenformasyon yapıldığı ve yanlış bilginin hangi yöntemle servis edildiği ortaya koyulmaya çalışılmıştır. İsrail’in medyada yer alan kadınların, bebeklerin öldürülmesi hastanelere, camilere ve kiliselere yönelik saldırılarına karşın çatışmada kendisini haklı göstermek adına bir sürü dezenformasyona başvurduğu tespit edilmiştir. İsrail’in sosyal medya platformları üzerinden hızlı ve kolay erişimle, toplumları çok rahat manipüle edilebildiği belirlenmiştir. Çatışmada en çok yalan haberler yayıldığı gözlenmiştir. Ayrıca çalışmada, çatışma ilgili haberlerinde ve iddialarında gerçekleştirdikleri dezenformasyonla kitlelerin algılarını önemli şekilde etkilemeye çalıştığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dezenformasyon, Sosyal Medya, İsrail-Filistin Çatışması

Kaynakça

• Altun, F. 2023. Hakikatin İktidarı mı, Dezenformasyon ve Manipülasyonun Sultası mı? Toplumlar Arası İletişimde Yeni Dönem – Enformasyon Savaşından Dezenformasyon Savaşına. Editör: Fahrettin Altun, İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Anadolu Ajansı Teyit Hattı 2023. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/israil-filistin-catismasinda-gundem-olan-haberlerin-dezenformasyon-boyutu-dikkati-cekiyor/3015857, Son Erişim Tarihi: 09.04.2024.
• Anadolu Ajansı Teyit Hattı 2023. https://www.aa.com.tr/tr/teyithatti/blog/israil-ordusunun-kafasi-kesilmis-40-bebek-buldugu-iddiasi/1816693, Son Erişim Tarihi: 09.05.2024.
• Anadolu Ajansı Teyit Hattı 2023. https://www.aa.com.tr/tr/teyithatti/aktuel/israilin-1600-yillik-aziz-porphyrius-kilisesini-havaya-ucurdugu-iddiasi-/1816677, Son Erişim Tarihi: 09.04.2024.
• Broersma, M.&Eldridge, S. A. 2019. “Journal is mandsocialmedia: Red istribution of power?”, Media and Communication, 7(1), 193-197. https://doi.org/10.17645/mac.v7i1.2048.
• Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi. 2023. “Dezenformasyon Bülteni”. https://www.iletisim.gov.tr/images/uploads/dosyalar/Dezenformasyon_Bulteni_Sayi_102_-Filistin_Ozel.pdf, s.81, Son Erişim Tarihi: 09.04.2024.
• Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi. 2023. “Dezenformasyon Bülteni”. https://www.iletisim.gov.tr/images/uploads/dosyalar/ Dezenformasyon_Bulteni_Sayi_101-Filistin_Ozel.pdf, s. 55, Son Erişim Tarihi: 09.04.2024.
• Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi. 2023. “Dezenformasyon Bildirim Servisi”. https://dbs.iletisim.gov.tr/hakikat/686, Son Erişim Tarihi: 09.04.2024.
• Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi. 2023. “Dezenformasyon Bildirim Servisi”. https://dbs.iletisim.gov.tr/hakikat/733, Son Erişim Tarihi: 09.04.2024.
• Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi. 2023. “Dezenformasyon Bülteni”. https://www.dmm.gov.tr/wp-content/uploads/2024/05/ Dezenformasyon-Bulteni-Sayi-127.pdf, s. 9, Son Erişim Tarihi: 09.04.2024.
• Dame Adjin-Tettey, T. 2022. “Combating Fake News, Disinformation, and Misinformation: Experimental Evidence for Media Literacy Education”, Cogent Arts & Humanities, 9(1), 2037229, ss. 1-17.
• Holdeman, E. 2018. Blog: Disaster zone: How to counter fake news during a disaster. Chicago: TCA Regional News.
• Ilgın, H. Ö. 2021. “Sosyal Medyada Dezenformasyon ve Halkla İlişkiler İlişkisi”, İletişim Çalışmaları Dergisi, 7(2): 303-322.
• Lewis, S. C. & Molyneux, L. 2018. “A decadeof research on social media and journalism: Assumptions, blind spots, and a way forward”, Media and Communication, 6(4),11-23. https:// doi.org/10.17645/mac.v6i4.1562 Nield, D. 2024. “4 Tips to Spot Misinformation on the Web”, https.wired.com (Erişim Tarihi: 03.04.2024).
• Özmen, F., Aküzüm, C., Sünkür, M., & Baysal, N. 2012. “Sosyal ağ sitelerinin eğitsel ortamlardaki işlevselliği”, Education Sciences, 7(2), 496-506.
• Palen, L. & Hughes, A. L. 2018. “Social Media in Disaster Communication”, Handbook of Disaster Research, 497-518.
• Semiz Türkoğlu, H., & Doğan, B. 2018. “Sosyal medya üzerinden okurun değişimi ve bilgi güvenirliği”, Erciyes İletişim Dergisi, 5(4), 371-385. doi.org/10.17680/erciyesiletisim.422771.
• Türk Dil Kurumu. “Dezenformasyon”, Büyük Türkçe Sözlüğü, (Çevrimiçi), http://www.tdk.org.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5970df13426b16. 27952683, 05.11.2023.
• Teyit.org sitesi 2013. https://teyit.org/analiz/filistinlilerin-israil-bayragi-giydirilen-esegi-yaktigini-gosteren-fotograf-iddiasi, Son Erişim Tarihi: 09.04.2024.
• Teyit.org sitesi 2013. https://teyit.org/analiz/video-netanyahunun-turkiyeye-tesekkur-mesajini-mi-gosteriyor, Son Erişim Tarihi: 09.04.2024.
• Van Dijk, Teun A. 1989. Mediating Racism The role of the Media in production of Racism, Language, Power and Ideology: Studies in political discourse, Ed. Ruth Wodak, John Benjamins Publishing Company.
• Wardle, C. & Derakhshan, H. 2017. Information disorder: Toward an interdisciplinary framework for research and policymaking (Vol. 27, pp. 1-107). Strasbourg: Council of Europe.