Yerinden Yönetim ve Merkezileşmiş Büyükşehir Sisteminde Yetkilerin Dağıtılması

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 34, 04.04.2018

Erbay Arıkboğa

https://doi.org/10.14782/marusbd.412624

Cited By: 13

Öz

Makale iki ana bölümden oluşmaktadır. Makalenin ilk bölümünde yerinden yönetim kavramı ve
türleri incelenmektedir. Bu inceleme yapılırken öncelikle Türkiye’de yerinden yönetimle ilgili hakim
tasnifin sorunlarından söz edilmekte, ardından uluslararası literatüre uygun biçimde yerinden yönetim
türleri ele alınmakta ve temel nitelikleri açıklanmaktadır. Makalenin ikinci bölümünde merkezileşmiş
büyükşehir sistemi ve bu sistemde yerinden yönetim meselesi ele alınmaktadır. Bu bağlamda makalede
şu üç soruya cevap aranmaktadır: (i) BŞB’de temerküz etmiş olan yetkiler nasıl dağıtılabilir? (ii)
Büyükşehir ile ilçe belediyeleri arasındaki hizmet bölüşümü tek tipçi olmaktan nasıl çıkarılabilir? (iii)
Kırsal mahallelerin hem belediyelerle entegrasyonunu devam ettirecekleri, hem de bir ölçüde kendi
mevcudiyetini koruyabilecekleri yeni ve farklı bir statü nasıl kurulabilir? Makalede yetki genişliği
(dekonsantrasyon), yetki aktarımı (delegasyon) ve yetki paylaşımı (devolüsyon) kavramları büyükşehir
sistemine uyarlanmakta ve söz konusu sorunların bu yolla nasıl çözülebileceği tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

üyükşehir Sistemi, Yetki Genişliği, Yetki Aktarımı, Yetki Paylaşımı, Merkez ve Çevre İlçeler, Kırsal Mahalleler

Kaynakça

• Aksu Ç, Ç. (2016). Yerinden Yönetim ve Kentsel Siyaset: Avrupa Yerel Yönetim Sistemine Karşılaştırmalı Bir Bakış. Pınar U. Semerci (Der). Yerel Demokrasi Sorunsalı: Büyükşehir Belediye Meclisleri Yapısı ve İşleyişi içinde (ss. 15-47). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Arıkboğa, E. (2012). Büyükşehir Belediye Modeli ve Reform. Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi. Sayı 2, Haziran, ss. 1-32.
• Arıkboğa (2013). Geçmişten Geleceğe Büyükşehir Belediye Modeli. Yerel Politikalar, Yıl 1, Sayı 3, Ocak- Haziran, ss. 48-96.
• Arıkboğa (2015a). Büyükşehir Yönetim Sistemi: Büyükşehir ve İlçe Belediyeleri. Kemal Görmez (Der.). Yerel Yönetimler içinde (ss. 187-223). Ankara: Orion Yayınları.
• Arıkboğa (2015b). Özerklik, Yerel Yönetimler ve Türkiye. İstanbul: MBB Yayınları.
• Arıkboğa Ü. (2015). Türkiye’de Büyükşehir Belediyesi Transfer Sistemi ve 6360 Sayılı Kanunun Etkileri. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C. 37, S. 2, ss. 1-29.
• Ayman G, B. (2000). Yerel Yönetimleri Güçlendirmek mi, Ademi Merkeziyetçilik mi? Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt 9, Sayı 2, ss. 14-29.
• Benedikter, T. (2014). Modern Özerklik Sistemleri: Dünya Özerklik Örnekleri. Ankara: Nika Yayınları.
• Cohen, M. J. and S B. Peterson (1996). Methodological Issues in the Analysis of Decentralization. Cambridge:
• Harvard Institute for International Development, Development Discussion Paper No. 555.
• Çelikyay, H. (2017). Türkiye’de İl Ölçeğinde Büyükşehir Uygulamasının Analizi: Bursa Örneği. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dinçer, Ö. (2015). Türkiye’de Değişim Yapmak Neden Bu Kadar Zor? İstanbul: Alfa yayınları.
• Elazar, D. J. (1995). Federalism: An Oveview. Pretoria: HSRC Publisier.
• Ertabak, Ü. (1997). İl Özel İdarelerinin Mali Yapısı ve İstanbul İl Özel İdaresi Örneği. Marmara Üniversitesi, SBE, Yüksek Lisans Tezi.
• Eryılmaz, B. (2015). Kamu Yönetimi. İstanbul: Umuttepe Yayınları.
• Faust, J. and I. Harbersy (2011). On the Local Politics of Administrative Decentralization: Applying for Policy Responsibilities in Ecuador. The Journal of Federalism, Volume 42, Number1, pp. 52-77.
• Gözübüyük, Ş. (2008). Türkiye’nin Yönetim Yapısı. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Gözler, K. ve G. Kaplan (2013). İdare Hukukuna Giriş. Bursa: Ekin yayınları.
• Gül, H., H. M. Kiriş, N. Negiz ve İ. Gökdayı (2014). Türkiye’de Yerel Yönetimler ve Yerel Siyaset. Ankara: Detay Yayınları.
• https://www.antalya.bel.tr/birimler/
• http://www.balikesir.bel.tr/documents/file/bb_CouncilDecisions/1-KES.KAR.ÖZT.AGUSTOS-2ee35edc- 2727-4976-b9db-38b4f94b8b72.pdf
• https://www.burulas.com.tr/Hakkimizda.aspx
• https://www.ibb.istanbul/CorporateUnit/Detail/155
• https://www.merriam-webster.com/dictionary/decentralization
• http://www.tekirdag.bel.tr/meclis_donemleri/meclis_karar_ozetleri/261
• http://www.usgovernmentspending.com
• Keleş, R. (2016). Yerinden Yönetim ve Siyaset. İstanbul: Cem Yayınları.
• Litvack, J. and J. Seddon (Eds.). 1999. Decentralization Briefing Notes. Washington: World Bank.
• Mookherjee, D. (2015). Political Decentralization. Annual Review of Economics, Vol. 7, pp. 231-249.
• Mutlu, A. (2006). Eğitim ve Sağlık Hizmetlerinin Desantralizasyonu. Ayşe Güner, Serdar Mutlu (Der.).
• Mali Yerelleşme: Teori ve Uygulama Üzerine Yazılar içinde (ss. 30-58). İstanbul: Güncel Akademi Yayınları.
• Nadaroğlu, H. (1998). Mahalli İdareler. İstanbul: Beta Yayınları.
• Ömürgönülşen, U. ve U. Sadioğlu (Der.). (2016). 6360 Sayılı Kanunun Getirdiği Yeni Büyükşehir Modeli ve Uygulama Sonuçları. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Basımevi.
• Rondinelli, D. A. (1981). Government Decentralization in Comparative Perspective: Theory and Practice in Developing Countries. International Review of Administrative Sciences, Vol. 47, No: 133, pp. 133- 145.
• Rondinelli, D. A, J. R. Nellis and G. S. Cheema (1983). Decentralization in Developing Countries: A Review of Recent Experience. Washington: The World Bank.
• Schneider, A. (2003). Decentralization: Conceptualization and Measurement. Studies in Comparative International Development, Vol. 38, No. 3, pp. 32-56.
• Smith, L. D. (2001). Reform and Decentralization of Agricultural Services: A Policy Framework. Rome: FAO. Erişim adresi: http://www.fao.org/docrep/005/Y2006E/y2006e00.htm
• Şengül, R. (2015). Yerel Yönetimler. Kocaeli: Umuttepe yayınları.
• Uygun, O. (2007). Federal Devlet. İstanbul: XII Levha yayınları.
• Yıldız, A. ve F. Bakırcı (2011). İspanya Anayasası ve Kongre İçtüzüğü (çeviri). Ankara: Yasama Derneği yayınları. Erişim adresi: http://www.yasader.org/web/Ispanya-Anayasasi-ve-Kongre-Ictuzugu/ Ispanya-Anayasasi-ve-Kongre-Ictuzugu.pdf