Ankara Metro Trenlerinde Katı ve Sıvı Yağlanmanın Tekerlek Aşınmasına Etkisinin Deneysel İncelenmesi

Yıl 2007, Cilt: 9 Sayı: 1, 18 - 29, 01.05.2007

Sedat Özal Can Çoğun

Öz

Metro
ve demiryolları işletmelerinde ray-tekerlek aşınmalarını azaltmak amacıyla
yağlama yapılmaktadır. Günümüzde tekerlek boden yağlama sistemleri ve yağları
için herhangi bir standart oluşturulmamış olup hangi yağlama sisteminin ve
yağların hangi işletmelerde daha verimli olacağını denemeler yapmaksızın tespit
etmek mümkün değildir. Bu çalışmada Ankara Metrosu trenlerinde tekerlek katı
yağlama ile yağlamasız ve sıvı yağlama ile katı yağlama sistemleri
karşılaştırılmış, tekerlek aşınmaları belirli bir süre gözlenmiştir. Yapılan
ilk deneyde sabo frenleme sistemine sahip Ankara Metrosunda sıvı yağlamanın
uygulanabilirliği testleri yapılmıştır. Deneyin ikinci aşamasında
tekerleklerine yağlama yapılmayan ve katı yağlama yapılan tren tekerlek
aşınmaları yeraltı tekerlek tornasında ölçülerek karşılaştırılmıştır. Deneyin
üçüncü aşamasında katı yağlama yapılan tren ile sıvı yağlama yapılan tren
tekerlek aşınmaları fotoğraflarla ve yeraltı tekerlek tornasında yapılan
ölçümlerle takip edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

katı yağlama, sıvı yağlama, boden yağlama, tekerlek aşınması

Kaynakça

• 1. Dearden, J., "The Wear of Steel Rails and Tyres in Railway Service", Wear, 3: 400-409 (1960).
• 2. Steele, R. K., "Observation of in Service Wear of Railroad Wheels and Rails Under Condition of Widely Varying Lubrication", ASLE Transactions, 25(3): 400-409 (1982).
• 3. McEwen, I. J., Harvey, R. F., "Full- scale Whell- on Rail Testing: Compasisons with Service Wear and Developing Theoretical Predictive Model", Lubrication Engineering, 41(2): 80-88 (1985).
• 4. Kumar, S., "Wheel- Rail Contact Wear Work and Lateral Force for Zero Angle of Attack — A Lobarotory Study", Journal of Dynamic Systems, Measurement and Control, Transaction of The ASME, 106: 319-326 (1984).
• 5. Beagley, T. M., "Severe Wear of Rolling/Siliding Contacts", Wear, 36: 317-335 (1976).
• 6. Bolton, P. J., Clayton, P., "Rolling- Sliding Wear Damage in Rail and Tyre Steels", Wear, 93: 145-165 (1984).
• 7. Krause, H., Poll, G., "Wear of Wheel-Rail Surfaces", Wear, 113: 103-122 (1986).
• 8. Garnham, J. E., Sayma, J. H., "Dry Rolling-Sliding Wear and Pearlitic Steels", Wear , 57: 81-109 (1992).
• 9. Telliskivi, T., Olofsson, U. "Contact Mechanics Analysis of Measured Wheel Rail Profiles Using the Finite Element Method", Proceding of the IMechE, Part F Journal of Rail and Rapid Transit, 215: 65-72 (2001).
• 10. Deters, L., Proksch, M., "Friction and wear of rail and wheel meterial", Proceeding of CAl2003, 6th International Conference on Contact Mechanics and Wear of Rail/Whee1 Systems, Göteburg, 1:175-181 (2003).
• 11. Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryollan, "Ray- Tekerlek A.şıtunalan Araştırma Raporu", TCDD raporu, Ankara , 2-10 (1999).
• 12. Kapoor, A., Fletcher, D.l., Sclunid, F., Sawley, Ishida, M., "Tribology of Rail Transport", Modern Tribology Handbook, ABD ,1271-1330 (2001).
• 13. Steele, R. K., Deyim, T. L, "Wear of rail/whell systems" in Proc. Int Symp. Contact Mechanics and Wear of Rail/Wheel Systems, Kanada, 293- 315 (1982).
• 14. Olofsson, U. and Telliskivi, T., "Wear, friction and plastic defomıation of two rail steels-full scale test and laboratory study", Wear, 254: 80- 93 (2002).
• 15. Nilsson, R., "Wheel Rail Wear and Surface Cracks", Licentiate 71resis, KTH, Stocicholm, 1- 10 (2003).
• 16. Waara, P., "Wear Reduction Perfonnance of Rail Flange Lubrication", Licentiate thesis LTU, Mechanical Engineering (2000).
• 17. Cantara, F., "Investigation of wheel fiange wear on the Santander FEVE rail — a case study" Wear, 162: 975-979 (1973).
• 18. Bombardier Inc. "Demiryolu Araçları" ART Sistemi Tasarun El Kitabı TR 250 1-C 001, Bonıbardier, Kanada, 5-6 (1993).
• 19. Bombardier Inc., "Geometrik Tasarım Kriterleri", ART Sistemi Tasarım El Kitabı, Bombardier, Kanada, 72 (1993).