Beklemeli Hareket Yapan Uzaysal Mekanizmaların Tasarımı

Yıl 2006, Cilt: 8 Sayı: 2, 67 - 75, 01.11.2006

Volkan Parlaktaş Eres Söylemez

Öz

Dokuma tezgahları gibi çeşitli
uygulamalarda uzun süreli beklemeli mekanizmalara gereksinim duyulmaktadır.
Çıkış uzvunun tamamen sabit kalmasının istendiği durumlarda kam, malta haçı
gibi yüksek mertebeli kinematik çiftler içeren mekanizmalar kullanılır. Çıkış
uzvunun yaklaşık olarak sabit kalmasının yeterli olduğu durumlarda ise
genellikle düşük mertebeli kinematik çiftler içeren mekanizmalar yada dişli
çarkların kullanımıyla sikloid hareket yapan mekanizmalar kullanılır. Bu
durumda mekanizmaların çalışma hızının artırılabilmesi mümkün olmaktadır
Literatürde kamların yerine düzlemsel 6-çubuk mekanizmalarının kullanıldığı
örnekler mevcuttur. Ancak geniş bir salınım açısının ve/veya uzun bir bekleme
süresinin istendiği durumlarda bu tip mekanizmalar uygun çözümler
sağlamamaktadır. Bu çalışmada uzaysal ve düzlemsel dört çubuk mekanizmaları
seri bağlanarak uzun süreli beklemeli mekanizmalar elde edilmiştir. Bu
çalışmada elde edilen mekanizmaların tasarımı sırasında modüler tasarım yöntemi
kullanılmış, mekanizma düzlemsel dört çubuk, RSSR uzaysal dört çubuk
mekanizmaları (dik açılı, simetrik çarpık) gibi alt gruplara ayrılarak bu alt
gruplar için ayrı ayrı modüler tasarım kriterleri geliştirilmiş ve bu modüller
kullanılarak sezgisel bir optimizasyon yöntemi ile tüm mekanizmanın istenilen
sınır şartlar ve kriterlere göre tasarımı yapılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Beklemeli Mekanizmalar, Uzaysal 4-Çubuk Mekanizması Tasarımı

Kaynakça

• 1. Lee, T. W., and Shereshevsky, Y., "Kinematic Synthesis of Planar Two Gear Drives with Prescribed Dwell Characteristics" ASME J. of Mechanical Design, Vol. 104, No.4, Oct. 1982, pp•687-97.
• 2. Spotts, M. F., "Kinematic Properties of Three-Gear Drive", J. Franklin Institute, 286, 6, Dec. 1959, pp.464-73.
• 3. Lee, T. W., and Akbil, E., "Kinematic Synthesis of Spherical Two-Gear Drives with Prescribed Entire- Motion Characteristics", Journal of Mechanisms, Transmissions, and Automation in Design, Dec. 1983, Yol. 105, pp.663-71.
• 4. Chironis, N. P. " Mechanisms, Linkages and Mechanical Controls" McGraw-Hill, New York, 1965
• 5. Hain, K., "Applied Kinematics", D. P. Adams and T. P. Goodman, eds. McGraw-Hill, New York, 1967
• 6. Artobolcvsky, I. 1., "Mechanisms in Modem Engineering Design-, Vol. 2, Mır Publishers, Moscow, 1976.
• 7. Tinis, F., Söylemez, E., Tamer, S. T., "Optimum Design of Rigid Rapid Drive Mcchaninn" Proc. Of the 6th World Congress on Them• of Machinm and Mechanisms, 1983.
• 8. Enhıma A. G., and Sandor, G. N., "Advanced Mechanism Design-Analysis and Synthesis", Vo1.2, Prentice-Hall, Englc Wood CWTs, Ni, 1984.
• 9. Kota, S., Erduran, A. G., and Riley, 1). R., "Development of KnowlmIge Bam for Designing Linkage-Type DwcII Mechanisms: Pan 1-Thcot• and Pan. 2-Application-. Journal of Mechanisms, Tmrısmissions, and Automation in °astımı. Sept 1987, No.3, Vol.109, pp.308-2 I.
• 10. Kota, S., " Generic Models of Designing Düell Mechanisms: A Novel Kinematic Design of Stirling Engines as an Example." Jounıal of Mechanical Design, Vol. 1113, Dee. 1991, pp.446-50.
• 11. Lichıenheldt W., "Mekanizınalann Konstrokstwonu" Çeviren Dr. Fuat Pasin ITV Mült -Mim. Fakültesi Sayı:103, 1975.
• 12. Dizioğlu, B. 'Betriebelehre" Mabıstimmımg Band 2, Viewcg.1976.
• 13. Parlaktas, V., Söylemez, E., "Uzaysal Dört Çubuk Mekanizmalan Kullanılarak Beklemeli Mekanizma Tasanmı", UMTS10,155-165, 2001.
• 14. Söylemez , E.. Parlaktas, V., "Us° of Spatial Four-Bar Mechanism for the Synthcsis of Mechanisms üith Large Dwell", Proceedings of the the World Congrem in Meehanimı and Machine Science,August 2003. Tianiin. China.
• 15. Söylemez, E., "Transmission Optimization of Right-Angled Four-I3ar Mechanisms." Mechanism and Machine Theory, Vol. 28. No.4. 1993, 539-552.
• 16. Söylemez, E., Freudenstein, F., -fmnsnüssion Optimization of Spatial 4Link Meclıanisms." Mechanism and Machine Theory, yol. 17, No. 4, 1982, 263-283.
• 17. Söylemez, E.. "Mechanisms", METU Publications, Ankara, 2000.
• 18. VDI-Richtlinen "Ebene Kurbelgetriebe" VDI2130, VDI-AWF Handbuch Getriebetechnik, August 1959.
• 19. Parlaktas. V.. Söylemez . E," Osim= Synthmis of Lama Dwell Mechanisms" M.S Thcsis, METU, 2001.
• 20. Lce, T.W. "Kinematic Synthesis of Mechanisms with Prescribed Engine Motion Characteristics", Ph.D. Thesis. Columbia University. New York, 1975.