Tasarımda Geometrik Ölçülendirme ve Toleranslama

Yıl 2001, Cilt: 4 Sayı: 1, 20 - 32, 01.05.2001

Macit Karabay

Öz

Mekanik parçaların beklenilen
tamlıkta, çok sayıda ve ekonomik olarak üretiminde tasarımın önemi ve etkisi
yadsınamaz. Geometrik ölçülendirme ve toleranslama (GD&T), bu konudaki
etkinliği nedeni ile daha da yaygınlaşarak tasarım, üretim ve ölçme-kontrol
aşamalarındaki yerini almaktadır. ANSI (ABD. Ulusal Standartlar Enstitüsü) ve
ISO (Uluslararası Standartlar Organizasyonu) bu konuda ortak çalışmalar içine
girerek kısaca GD&T diye anılan bu uygulamaya, tüm ulusları içine alan bir
nitelik kazandırma çabası içindedir. Son söz söylenmiş değildir. Yeni
yöntemler, simgeler, kavramlar üzerinde çalışmalar sürmektedir. Her ne kadar
ülkemizde mekanik parçalar tasarımı sınırlı ise de, ümit edilir ki bu konuda da
beklenilen aşamalara erişilecek, GD & T li tasarımlarla üretim ve doğrulama
yöntemleri geliştirilecektir. 

Anahtar Kelimeler

Geometrik Ölçülendirme ve Toleranslama, Tasarım, Doğrulama

Kaynakça

• 1. ANSI-ASME Y. 14.5. Dimensioning and Tolerancing (1994).
• 2. Karabay, M, Kaftanoğlu, B., Geometrik Toleransların Ölçümlemelerinde Oluşabilecek Yarulgılar, IIL Ulusal Olombilim Kongresi, MMO Eskişehir Şubesi, Ekim 1999.
• 3. Karabay. M, Daha İyi Kalite Oluşum Gereği, Geometrik ololendirme ve Toleranslama, Bir araştırma, Mühendis Makina, Cilt 40 Sayı 478, s. 26-31, Kasım 1999.
• 4. Karabay, M., Kaftanoğlu, B., Geometrik Ölçülendirme ve Toleranslama Tasarımında Yanılgıları Önlemeye Yönelik Bir Araştırma, IX.Uluslararası Makina Tasarım ve imalat Kongresi Bildiri Kitabı, s.25-47, ODTÜ, 2000.