Etik İlkeler ve Yayın Politikası
Dergi Etik Politikası - Journal Ethics Policy
Dergimize gönderilen bilimsel yazılarda (COPE) editör ve yazarlar için uluslar arası standartlar dikkate alınmaktadır.
International standards for editors and authors are taken into account in scientific articles (COPE) sent to our journal.
Baş Editör ve Alan Editörlerinin Görevleri
Tarafsızlık
Mesleki Bilimler Dergisi baş editörü ve tüm editörleri, dergide yayın yapmak isteyen yazarların göndermiş olduğu makalelerin yayına uygunluk kararını vermekle sorumludur. Yayın kabul sürecinde yazarların yazıları, ırk, etnik köken, cinsiyet, din ya da vatandaşlıklarına göre herhangi bir ayrım gözetilmeden değerlendirmeye alınır ve değerlendirme kriterleri derginin yayın kuralları, etik ilkeler ve bilimsel yeterliliktir. Bir makale editörlerimiz tarafından kabul edilirken, makalenin derginin yayın alanlarına uygunluğu, derginin yazım kurallarına ve dil yeterliliklerine göre yazılması, etik kurallara bağlılık ve bilimsel yeterlilik açısından değerlendirmesi yapılır.
Gizlilik
Dergimiz baş editörü ve bölüm editörleri, kendilerine ulaşan her makale için gizlilik ve üçüncü kişilerle bilgi paylaşmama kurallarına uyarlar. Bilgi paylaşmama ve yazışmaların içeriğinin yayın süreci boyunca doğal yayın süreci (editör-hakem-yazar) dışında “tarafların bilgisi dışında bilgi paylaşılmaması ilkesi” dergimiz editörleri dışında tüm hakem, yazar, dergi yayın süreci görevlileri ve sürece müdahil olabilen doğal paydaşları kapsar. Yazarların tüm paylaşımları dergi kurallarına bağlı olarak hakem ve süreç paydaşları ile paylaşılabilir ve bu süreçte editörler tarafından ilgisiz kişilerle bilgi paylaşımı gerçekleştirilmez.
Çıkar Çatışması ve Açıklama
Yayınlanması amacıyla dergimize ulaşan bir makalede açıklanan yayınlanmamış her türlü içerik, yazarın yazılı izni olmadan hiçbir editör ya da hakem tarafından kullanılamaz, kullanan kişiler her türlü yasal sorumluluğu almış, etik kurallara uymamış, akademik ilkelerden uzaklaşmış sayılır ve bu durumun tespiti durumunda derhal ihlali yapan kişinin bağlı olduğu kurum ve kuruluşlar bilgilendirilir. Hakem süreçlerinde ortaya çıkan bilgi ve/veya hakem görüşleri yukarda belirtilen etik ilkeler ve gizlilik kuralları çerçevesinde değerlendirilir. Yazarlar tarafından, makale gönderim sürecinde çıkar çatışması ön bilgisi verilmesi durumunda, editörler bu bilgiyi dikkate alarak çıkar çatışmasının önlenmesi amacıyla hakem atama süreçlerinde bu bilgiyi değerlendirir.
Akran İnceleme Süreci
Tüm editörlerimiz, dergiye gönderilen akademik çalışmalar ile ilgili “çift kör hakemli değerlendirme” sürecini etkin bir şekilde uygular.
Etik Olmayan Davranışların Yönetimi
Makale kabul, değerlendirme, yayın ve yayın sorası süreçlerde etik ihlal şikayetleri editörlerimiz tarafından incelenerek gerekli önlem ve uygulamalar gerçekleştirilir.
Etik Kurul Onayı
Makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen gösterilir, makalenin katılımcılarının açık onayının belgelendirilmesi önemsenir. Makalenin katılımcılarına ilişkin etik kurul onayı ya da deneysel araştırmalarda izinleri olmadığında makale reddedilir.
Yazar(lar)ın Görevleri
Makalenin Yazarı
Dergimize gelen makalenin oluşturulma sürecinde makalenin oluşturulmasında etkin şekilde akademik olarak dâhil olanlar yazar olarak değerlendirilmekte olup, yazarların bu kişilerden oluşması beklenir. Bu yazarlar ortak yazarlardır ve yazar sıralamasının yazarların ortak iradesiyle ve katkı oran ve türlerine göre düzenlenmesi beklenir.
Özgünlük ve İntihal
Mesleki Bilimler Dergisinde yayınlanması istenen her akademik çalışmanın bilimsel verilerinin doğruluğundan, etik ilkelere uygunluğundan, içeriğinden, kullanılan dilden ve özgünlüğünden çalışmanın yazarları sorumludur. Yazarlar, orijinal eserlerini tamamen oluşturduğunu ve yazarlar çalışmayı ve / veya diğer yazarların sözlerini kullanmışlarsa, bunun uygun bir şekilde alıntılandığını veya alıntı yapıldığını temin etmelidir ve makalenin dergimizde yayınlanmak üzere gönderilmesi ile bu durumun uygun şekilde yapıldığını beyan etmiş sayılır. İntihal, akademik dünyada kabul edilmiş genel kurallara göre tanımlanmış evrensel bir ifade olup, bu kurallara uyulmaması durumunda her türlü alıntı, yazı, aktarım ve ifade ya da veri paylaşımı intihal olarak değerlendirilir ve durumdan ilgili çalışmanın tüm yazarları müteselsil sorumludur. Editörlerimize ve yazarlarımıza gerek dergimize çalışma göndermeden önce gerekse hakemlere ilgili çalışma gönderilmeden önce, intihal araştırması için iThenticate aracılığıyla benzerlik açısından kontrol etmesi tavsiye edilir.
Fon Kaynaklarının Tanınması
Çalışmanın oluşturulmasında kullanılan her türlü finansal kaynak ile altyapı kullandırım desteği çalışmanın referanslar kısmından önce verilmesi gereken ayrıntılarla birlikte ifade edilmelidir.
İfşa ve Çıkar Çatışmaları
Tüm yazarlar, potansiyel çıkar çatışmalarını açıklamakla sorumludur ve yayını etkileyebilecek her türlü çıkar çatışması ayrı olacak şekilde ve detaylıca yayın gönderim aşamasında ya da mümkün olan en erken aşamada editörlerimiz ya da ilgili birimlerimize bildirilmelidir. Zamanında bildirim sorumluluğu yazarda olmakla birlikte, yapılmayan ya da geç yapılan bildirimler dolayısıyla her türlü hak kaybından/ihlalinden çalışmanın tüm yazarları sorumludur.
Raporlama Standartları
Çalışmanın gerçekçi bir yaklaşımla sunulması yazarların sorumluluğunda olup, her türlü veri, metinde doğru ve yanlış yoruma olanak vermeyecek şekilde sunulmalıdır. Bilimsel bir çalışmadan beklenen, çalışmanın diğer araştırmacılar tarafından tekrar edilerek tekrar deneyimlenebilen nitelikleri taşımasıdır. Verilerin yanlış yorumlanması ve/veya deneyin tekrarının bilinçli olarak mümkün olmamasının sağlanması akademik etik ilkeleri ihlal kapsamında değerlendirilir.
Veri Erişimi ve Saklama
Yazarlardan gönderdikleri makalelerinin yayın süreci içerisinde incelenmesi amacıyla, ham verileri paylaşması istenebilir ve bu veriler gizlilik ilkeleri çerçevesinde yayın süreci boyunca yayından sonra belirli bir süre ile saklanabilir.
Çoklu, Gereksiz veya Eşzamanlı Yayın
Mesleki Bilimler Dergisi’ne gönderilen makaleler aynı anda başka bir dergiye gönderilmemiş olmalıdır. Daha önce başka herhangi bir dergiye gönderilmiş ve reddedilmiş ve aynı içerikle dergimize gönderilmiş bir makalenin hangi dergiye gönderildiği ve hangi gerekçe ile reddedildiğinin editörlerimize bildirilmesi beklenir. Yazarlar ayrıca makalenin daha önce başka bir yerde yayınlanmadığı konusunda taahhütte bulunurlar, burada aynı makaleden kasıt aynı verilerin aynı sonucu sunan bir çalışma ile farklılaştırılmış ifadelerle yeniden sunumunu da kapsamaktadır. Daha önce yayını yapılmış kısıtlı verinin yayın sonucunu tamamen farklılaştıracak ek verilerle yeniden düzenlenerek sunulması halinde önceki yayın/sunum hakkında çalışmanın dergimize ilk gönderilmesi aşamasında açık bildirim yükümlülüğü çalışmanın yazarlarına aittir, yazarlar bildirmemekten kaynaklı her türlü maddi ve akademik sorumluluğu kabul etmiş sayılırlar.
Yayınlanmış Çalışmalarda Ana Hatalar
Bir yazar yayınlanmış eserinde önemli bir hata veya yanlışlıkla karşılaştığında, dergi editörünü veya yayıncısına bu durumu derhal bildirmek ve makaleyi geri çekmek veya düzeltmek için editörle işbirliği yapmak yükümlülüğündedir. Burada yanlışlığın tespiti ve geri dönüş süresi yayının yayınlanması takiben en kısa süre olup, çalışmanın yaygınlaşmasının önlenmesinin ilk amaç olduğu göz önüne alınmalıdır. Yayın tarihini takip eden süreçte çalışma yaygınlaşmış ve/veya geri çekilmesi mümkün olamayan durumlardan kaynaklanabilecek süreçlerde sorumluluk yayın isteğinde bulunan, süreci dikkatlice takip etmesi gereken ve çalışmanın içeriğinden sorumlu olan yazarlara aittir.
Etik Kurul Onayı
Etik kurul kararı gerektiren deney, anket, ölçek, görüşme, gözlem, odak grup çalışması gibi nicel ya da nitel yöntemlerle veri toplamayı gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı alındığı; etik kurul adı, karar tarihi ve sayısı aday makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtmeli, etik kurul kararını gösteren belge makalenin başvurusuyla birlikte sisteme yüklenmelidir. Ayrıca olgu sunumlarında aydınlatılmış olur/onam formunun alındığına ilişkin bilgiye makalede yer verilmelidir.
Hakemlerin Görevleri
Hakemler, makale le ilgili bilimsel değerlendirmelerini kendilerine verilen süre içerisinde tamamlayarak değerlendirmelerini editöre bildirirler. Hakemlerin çalışma alanlarına girmeyen değerlendiremeyecekleri çalışmalar hakkında en kısa sürede bilgi vermesi süreçlerin etkin şekilde yürütülmesi için önem arz etmektedir.
Katkı
Hakemlerin değerlendirme yapmak yanında yazarlara çalışmanın değerlendirilmesi ve akademik içeriğin doğru aktarılması konusunda da yol gösterici olması beklenmektedir.
Gizlilik
Tüm çalışmalar ve süreç içinde ayrıca inceleme amaçlı istenen belgeler/veriler gizli belgeler olarak değerlendirilir. Editörün yetkilendirdiği kişiler dışında üçüncü kişilerle bilgi paylaşımı yapılamaz.
Nesnellik Standartları
Hakemler tüm yorumlarında objektif, açıklayıcı ve görüşlerini destekleyici şekilde fikirlerini ortaya koymalı, bilimsel çerçeveler içinde doğru yönlendirmeler yapmalıdır.
Kaynakların Tanınması
Hakemler çalışmada yer verilen her türlü alıntının derginin belirtiği alıntılanma kurallarına ve akademik yayınların taşıması gereken atıf özelliklerine uygunluğu dikkatlice değerlendirmelidir. Kaynağın hatalı ve eksik verilmesi, atıfın hatalı, yanlış ve eksik verilmesi ya da verilmemesi çalışmanın yayınlanmasını direkt olarak engelleyici nitelik taşıdığından bu noktalarda en büyük özenin gösterilmesi beklenmektedir.
İfşa ve Çıkar Çatışması
Hakemler, potansiyel çıkar çatışmalarını açıklamakla sorumludur ve yayını etkileyebilecek her türlü çıkar çatışması ayrı olacak şekilde ve detaylıca yayın değerlendirmesi öncesinde ya da mümkün olan en erken aşamada editörlerimiz ya da ilgili birimlerimize bildirmelidir.
Etik Kurul Onayı
Makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen gösterilir, makalenin katılımcılarının açık onayının belgelendirilmesi önemsenir. Makalenin katılımcılarına ilişkin etik kurul onayı ya da deneysel araştırmalarda izinleri olmadığında makale reddedilir.