A SURVEY TO DETERMINE FACTORS AFFECTING PROFESSIONAL JUDGMENT ABILITY ON INDEPENDENT AUDIT

Yıl 2015, Cilt: 17 Sayı: 3, 525 - 538, 01.09.2015

Ahmet Tanç , Abdurrahman Gümrah

Öz

Independent Auditing Standards require professional judgment to execute audit activities in accordance with the essence of the audit. In this context, the aim of this study is determining materiality levels of factors affecting professional judgment skills and identifying the frequency of professional judgment skills used at what stages in the process of auditing. In line with aforesaid purpose, a survey was conducted on representatives of 172 independent audit firms authorized by Public Oversight Accounting and Auditing Standards Authority. As a result of the study, the most important factors that have impacts on professional judgment skill are determined to be independence, experience and objectivity, respectively. In addition, according to our results, independent auditors need professional judgment skills at most in one of the auditing steps “determining the materiality level”.

Anahtar Kelimeler

Auditing standards, independent auditors, professional judgment

BAĞIMSIZ DENETİMDE MESLEKİ MUHAKEME BECERİSİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN TESPİT EDİLMESİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Öz

Bağımsız Denetim Standartları, denetim faaliyetlerinin özüne uygun şekilde yürütülebilmesi için mesleki muhakemeyi şart koşmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın amacını, mesleki muhakeme becerisi üzerinde etkili olan faktörlerin önemlilik düzeylerinin belirlenmesi ve denetim faaliyeti sürecinde mesleki muhakeme becerisinin hangi aşamada hangi sıklıkta kullanıldığının tespit edilmesi oluşturmaktadır. Söz konusu amaç doğrultusunda, KGK tarafından yetkilendirilmiş 172 bağımsız denetim firması yetkilisi üzerinde anket çalışması
yapılmıştır. Çalışma sonucunda, mesleki muhakeme becerisi üzerinde etkili olan en önemli faktörlerin sırasıyla bağımsızlık, tecrübe ve objektiflik olduğu ve bağımsız denetçilerin muhakeme becerilerine denetim süreci aşamalarından en çok “önemlilik düzeyinin belirlenmesi” faaliyetinde ihtiyaç duydukları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bağımsız denetim standartları, bağımsız denetçi, mesleki muhakeme

Kaynakça

• Anderson, AW. 2012. The Characteristics Of A Successful Auditor, Kansas Society of CPAs.
• Bağımsız Denetim Standardı 200 (BDS 200), http://www.kgk.gov.tr/contents/files/BDS/ BDS_200.pdf (Erişim Tarihi: 05.04.2015).
• Bağımsız Denetim Standardı 220 (BDS 220), http://www.kgk.gov.tr/contents/files/BDS/ BDS_220.pdf (Erişim Tarihi: 05.04.2015).
• Bağımsız Denetim Standardı 500 (BDS 500), http://www.kgk.gov.tr/contents/files/BDS/ BDS_500.pdf (Erişim Tarihi: 05.04.2015).
• Bhattacharjee, S., K.K. Moreno. 2013. The Role of Auditors’ Emotions and Moods on Audit Judgment: A Research Summary with Suggested Practice Implications, American Accounting Association, 7, 2.
• Crous, C., J. Lamprecht, A. Eilifsen, W. Messier, S. Glover ve D. Prawitt. 2012. Auditing and Assurance Services, McGraw-Hill Education. Danescua, T., A. Chira. 2014. Professional Judgment And Reticence To Apply Sampling Techniques, 15.
• Erdoğan, N., S. Uludağ. 2014. Denetçi Yargısının Nesnelleştirilmesinde Kullanılabilecek Başlıca Yöntemler ve Bayes Yaklaşımı, Muhasebe ve Denetime Bakış, 14, 42.
• Hunton, A.G, E. James ve MI. Gomaa. 2009. The Impact of Client and Auditor Gender on Auditors Judgements, Accounting Horizons, 23, 1.
• Kamu Gözetim Kurumu (KGK), www.kgk.gov.tr (Erişim Tarihi: 04.04.2015).
• Kızılgöl, Ö., B. İşgüden. 2011. Denetim Riskinin Belirlenmesinde Mesleki Yargının Denetçiler Tarafından Kullanılması, World Of Accounting Science, 13, 4.
• Laitinen, E.K., T. Laitinen. 2015. A probability tree model of audit quality, European Journal of Operational Research, 243, 2.
• Mala, R., P. Chand. 2015. Judgment and Decision-Making Research in Auditing and Accounting: Future Research Implications of Person, Task, and Environment Perspective, Accounting Perspectives, 14, 1.
• Manita, R., H. Lahbari ve N. Elommal. 2011. The Impact of Qualitative Factors on Ethical Judgments of Materiality: An Experimental Study with Auditors, International Journal Of Business, 16, 3.
• Mircea, M., B. Ghilic-Micu ve M. Stoica. 2012. Information Audit For Decision Processes, Economic Computation & Economic Cybernetics Studies & Research, 46, 3.
• Moroney, R., F. Campbell, J. Hamilton ve V. Warren. 2012. Auditing: A Practical Approach, John Wiley & Sons Canada, Limited.
• Morrill, J. 1996. Canadian Institute of Chartered Accountants, Professional Judgment and the Auditor, Contemporary Accounting Research, 13, 1.
• Professional Judgment Resource (PJR) 2014. http://www.thecaq.org/docs/reports-and-publications/professional-judgment-resource.pdf?sfvrsn=4 (Erişim Tarihi: 05.04.2015)
• Ríos-Figueroa, C.B., R.J. Cardona. 2013. Does Experience Affect Auditors’ Professional Judgement Professional Judgement? Evidence From Puerto Rico Accounting & Taxation, 5, 2.
• Russell, J. P. 2005. ASQ Auditing Handbook (3rd Edition), Milwaukee, WI, USA, ASQ Quality Press.
• Selimoğlu, K.S., G. Yeşilçelebi. 2014. Mesleki Aidiyetin Bağımsız Denetim Kalitesi Üzerine Etkisi: Bağımsız Denetçiler Üzerine Bir Araştırma, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 64.
• Socol, A. 2008. Materiality In The Context Of An Audit Between Professional Judgement And Subjectivism, Annals of the University of Petrosani Economics, 8, 2.
• Şirin, M. 2006. Denetimde Kanıt Teorisi ve Gelişimi, Sayıştay Dergisi, 61.
• Varıcı, İ. 2012. Hileli Finansal Raporlama Açısından Denetçi Sorumluluğu: İMKB'de Faaliet Gösteren İşletmelerin Denetim Raporlarının İncelenmesi, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 5.
• Wittayapoom, K. 2014. Professional Judgment Effectiveness: A Study Of Tax Auditors In Thailand, Global Conference On Business & Finance Proceedings, 9, 1.