ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ MESLEKİ ETİK İLKELERİNE UYMA DÜZEYLERİNE YÖNELİK ALGILARI

Yıl 2021, Cilt: 23 - MODAV 17. Uluslararası Muhasebe Konferansı Özel Sayısı, 81 - 100, 28.03.2021

Yahya Sönmez , Fatih Altınışık

https://doi.org/10.31460/mbdd.836622

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma, üniversitede eğitim gören ve muhasebe dersi alan öğrencilerin muhasebe meslek etiğine ilişkin algılarını ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Uygulanan anket sonucunda elde edilen verilerin dağılımı parametrik olmayan istatistiki metotlarla analiz edilmiş ve demografik değişkenlerle öğrencilerin meslek etiği algıları arasındaki ilişki araştırılmıştır. Yapılan analizler neticesinde; muhasebe meslek mensupları tarafından en çok uyulan etik ilkenin “mesleki davranış”, uyulmayan ilkenin ise “dürüstlük” olduğu düşüncesinin öğrenciler arasında hâkim olduğu ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca demografik değişkenlerden “Ailede/yakın çevrede muhasebe meslek mensubu bulunmakta mıdır?”, “Genel ağırlıklı not ortalaması” ve “Staj yapma/çalışma durumuna göre öğrencilerin meslek etiğine ilişkin algılarının istatistiksel açıdan anlamlı olarak farklılaştığı tespit edilmiştir. Ülkeler açısından kalkınmanın araçlarından biri olan mesleki etik ilkelerinin muhasebe meslek mensubu adayı öğrenciler tarafından nasıl algılandığını ve öğrencilerin, meslek mensuplarının bu ilkelere uyma düzeyleri hakkındaki görüşlerini ortaya çıkarmaya yönelik bu araştırmanın, iş dünyasında ve ekonomide olumlu etkileri olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Etik, Meslek Etiği, Muhasebe Meslek Mensubu

PERCEPTIONS OF UNIVERSITY STUDENTS ABOUT THE ACCOUNTING PROFESSIONALS COMPLIANCE LEVELS TO THE PRINCIPLES OF PROFESSIONAL ETHICS

Öz

The aim of this study is to determine the perceptions of students on professional accounting ethics who study at universities and take accounting courses. The distribution of the data collected by a questionnaire is analyzed using non-parametric statistical methods and the relationship between demographic variables and students’ perceptions of professional ethics is researched. As a result of the analysis; it is determined that the opinion that the most complied ethical principle by accounting professionals is “professional behavior” and the least complied ethical principle by accounting professionals is “honesty” is common among the students. In addition, it is determined that students’ perceptions on professional ethics differs statistically regarding to demographic variables such “Are there any accounting professionals in the family/environment?”, “General weighted grade average” and “Internship/working status”. This research is thought to have positive effects on the business world and economy. Because it is aimed to reveal how the principles of professional ethics, which are one of the development tools for countries, are perceived by the students who are candidates for accounting profession and the students' opinions about the level of compliance of the members of the profession with these principles.

Anahtar Kelimeler

Ethics, Professional Ethics, Accounting Professional

Kaynakça

• Ağyar, E., Angay Kutluk, F., ve Cengiz, E. 2012. “Meslek Yüksekokulları Muhasebe Bölümü Öğrencilerinin Sosyo-Ekonomik Değişkenler Işığında Mesleki Etiğe Bakış Açılarının İncelenmesi (Akdeniz Üniversitesi Örneği)”, Journal of Yasar University, 25(7), 4203-4228.
• Akın, O. ve Özdaşlı, K. 2014. “Muhasebe Meslek Mensuplarının Mesleki Faaliyetlerinde Uymaları Gereken Etik İlkelere Uyma Düzeyine Yönelik Meslek Mensupları ile Meslek Yüksek Okulu Muhasebe Bölümü Öğrencilerinin Algıları”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 63, 59-74.
• Alkan, G.İ. 2015. “Muhasebe Eğitiminde Etik: Ön Lisans Öğrencilerinin Etik Algılarına Yönelik Bir Araştırma”, Business and Economics Research Journal, 6(2), 113-125.
• Arslan, H., Gökoğlan, K. ve Bulut, M. 2018. “Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Muhasebe Meslek Etiği Algıları Üzerine Bir Araştırma”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(65), 278-294.
• Aydın, İ. 2012. Yönetsel Mesleki ve Örgütsel Etik (5. Baskı), Pegem Akademi Yayıncılık, İstanbul.
• Bilen, A. ve Yılmaz, Y. 2013. “Muhasebe Mesleğinde Etik ve Etikle İlgili Çalışmalar”, Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(6), 57-72.
• Buyruk Akbaba, A.N. 2018. “Muhasebede Etik, Mesleki Değerler, Etik ve Tutum, IES 4 Kapsamında İnceleme”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20 (Özel Sayı), 762-778.
• Ceylan, P. ve Terzi, S. 2016. “Muhasebe Eğitimi Alan Öğrencilerin Meslek Etiği Algılamalarının İncelenmesi: Çankırı Karatekin Üniversitesi Örneği”, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13, 312-327.
• Costa, A. J., Pinheiro, M.M., and Ribeiro, M.S. 2016. “Ethical Perceptions of Accounting Students in a Portuguese University: The Influence of Individual Factors and Personal Traits”, Accounting Education, 25(4), 327-348.
• Çavuşoğlu, K. ve Angay Kutluk, F. 2016. “Meslek Yüksekokulunda Muhasebe Dersi Alan Öğrencilerin Muhasebe Etiğine Bakış Açılarının Tespitine Yönelik Bir Araştırma: Anamur MYO Örneği”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 8(2), 109-120.
• Çil Koçyiğit, S., Uzuner, M., Salğın, E. ve Yüksek, M. 2017. “Öğrencilerin Muhasebe Meslek Etiği Algısı: Gazi Üniversitesinde Bir Uygulama”, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 158-177.
• Erkal, P. ve Bektaş, M. 2016. Etik İklim, Etik Liderlik ve İş Tatmini İlişkisi: Bir Ampirik Çalışma, 15. Ulusal İşletmecilik Kongresi, 26-28 Mayıs 2016, İstanbul.
• Erol Fidan, M. ve Subaşı, Ş. 2014. “Muhasebe Meslek Mensubu Adaylarının Etik Algıları: İstanbul İli Örneği”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 64, 11-130.
• Eweje, G. ve Brunton, M. 2010. “Ethical Perceptions ff Business Students in a New Zealand University: Do Gender, Age and Work Experience Matter?”, Business Ethics: A European Review, 19(1), 95-111.
• Gülmez, C., Kıllı, M. ve Öz, B. 2016. “Üniversite Öğrencilerinin Muhasebe Meslek Etiğine Bakış Açılarının İncelenmesi: OKÜ Öğrencileri Örneği”, Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 2(3), 98.
• Güney, C. 2018. “Muhasebe Meslek Mensubu Adaylarının Mesleki Etik Algısı Üzerine Bir Araştırma: Gazanfer Bilge Meslek Yüksekokulu Örneği”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(65), 295-316.
• Güney, C. ve Biçer, M.S. 2016. “Muhasebe Meslek Etiği ve Erzincan İlinde Bir Araştırma”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(45), 790-802.
• Gür, E. 2018. “Muhasebe Meslek Etiği”, Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 371-407.
• Gürbüz, H. ve Yılmaz, V. 2016. “Muhasebe Meslek Etiği ve Eskişehir İl Merkezinde Bir Uygulama”, 7. Uluslararası Girişimcilik Kongresi 12-14 Mayıs, Kırgız-Türk Manas Üniversitesi, Bişkek-Kırgızistan, 417-438.
• Hatcher, T. 2004. “Environmental Ethics as an Alternative for Evaluation Theory in for-profit Business Contexts”, Evaluation and Program Planning, 27(3), 357-363.
• İşgüden, B. ve Çabuk, A. 2006. “Meslek Etiği Ve Meslek Etiğinin Meslek Yaşamı Üzerindeki Etkileri”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(16), 59-86.
• Jennings, M.M. 2004. "Incorporating Ethics and Professionalism into Accounting Education and Research: A Discussion of the Voids and Advocacy for Training in Seminal Works in Business Ethics", Issues in Accounting Education, 19(1), 7-26.
• Jonson, E.P., McGuire, L.M. ve O’Neill, D. 2015. “Teaching Ethics to Undergraduate Business Students in Australia: Comparison of Integrated and Stand-Alone Approaches”, Journal of Business Ethics, 132, 477-491.
• Mirshekary, S. ve Carr, R. 2015. “Effects of Exposure to Unethical Practices on the Personal Attitudes of Accountants in Small Accounting Firms”, Journal of Management & Organization, 21(1), 98-106.
• Moore, G.E. 2004. Principia Ethica, Cambridge University Press, Cambridge.
• Nuttall, J. 1993. Moral Questions: An Introduction to Ethics, Polity Press, Cambridge.
• O'Leary, C. 2009. “An Empirical Analysis of the Positive Impact of Ethics Teaching on Accounting Students”, Accounting Education: An International Journal, 18(4-5), 505-520.
• Paliwal, M. 2006. Business Ethics, New Age International Publisher, New Delhi.
• Popkin, R.H. ve Stroll A. 1986. Philosophy Made Simple, Heinemann, London.
• Pieper, A. 1999. Etiğe Giriş (Çev: Veysel Atayman, Gönül Sezer), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Sakarya, Ş. ve Kara, S. 2010. “Türkiye’de Muhasebe Meslek Etiğine Yönelik Düzenlemeler ve Meslek Mensupları Tarafından Algılanması Üzerine Bir Alan Araştırması”, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(18), 57- 72.
• Seib, P. ve Fitzpatrick, K. 1995. Public Relations Ethics, Harcourt Brace College Publishers, Orlando FL.
• Stroll, A.A., Long, A.A., Bourke V.J. ve Cambell, R. 2008. Etik Kuramları, (Çev: Mehmet Türkleri), Lotus Yayınevi, Ankara.
• Uyar, S., Kahveci, A. ve Yetkin, M. 2015. “Öğrencilerin Muhasebe Meslek Etiği Algısı: ALTSO Meslek Yüksekokulu Örneği”, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 237-247.
• Yalçın, S. 2019. “Muhasebe Eğitimi Alan Öğrencilerin Etik Konusunda Tutumları: Kütahya Araştırması”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (83), 147-172.
• Yıldız, D. ve Uzunsakal, E. 2018. “Alan Araştırmalarında Güvenilirlik Testlerinin Karşılaştırılması ve Tarımsal Veriler Üzerine Bir Uygulama”, Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 14-28.
• Yücel, R. ve Kartal, C. 2014. “Muhasebecilerin Mesleki Uygulamalarındaki Etik Algılarına İlişkin Bir Araştırma”, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (2), 123-148.