Eylem Alanlarının Tanımlanması ve İşlevsellik Bağlamında Z-Kütüphanelerin İrdelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 461 - 475, 30.12.2021

Didem Erten Bilgiç , Nur Efşan Göreci

https://doi.org/10.30785/mbud.944773

Öz

İçerisinde bulunulan bilgi çağında bir ülkenin gelişimi yeni nesillerin eğitimine gösterilen özenle şekillendirilmekte ve Covid-19 Pandemisinin gündelik yaşama getirileri ile yoğrulmaktadır. Bu bağlamda okul kütüphaneleri modern çağın getirilerine göre yenilenmeli, öğrencilere ihtiyaçları olan ortamı sunmaya hazır olmalıdır. Türkiye’de okul kütüphanelerini çağa uydurmak, yeni elektronik bilgi kaynaklarını eğitim sisteminde kullanabilmek adına Millî Eğitim Bakanlığı 2011 yılında Zenginleştirilmiş Kütüphane (Z-kütüphane) Projesi için çalışmalara başlamıştır. Bu çalışmanın konu aldığı proje kapsamında Z-kütüphanelerde eylem alanlarının tanımlanması ve bu bağlamda mekanların işlevsellik açısından ergonomik yeterliliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, ortaokullarda kurulan z-kütüphaneler üzerinde ilerlemiştir. Literatür taraması yapılarak eylem alanları belirlenmiş, daha sonra betimsel yöntem kullanılarak MEB’in yüklenici firmalara örnek olarak verdiği modeller üzerinden mekanların işlevselliği incelenmiştir. Sonuç olarak örnek olarak yol gösterici olması beklenen bu modellerde işlevselliği etkileyen hatalar tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mekansal organizasyon, mobilya, okul kütüphanesi, ortaokul, Z-kütüphane

Teşekkür

Bu makale, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İç Mimarlık Ana Sanat Dalı’nda tamamlanan “Çocuk İçin Mekân Tasarımı” adlı ders kapsamında üretilmiştir. Makalede, ulusal ve uluslararası araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur. Çalışmada Etik Kurul izni gerekmemiştir.

Defining Action Areas and Scrutinazation of E-Libraries in the Context of Functionality

Öz

In the present knowledge era, the development of a country is shaped by supporting better education for new generations and is reforged by the daily bringing of the Covid-19 Pandemic. To this extent, school libraries are ought to be modernized. To be able to use the new online knowledge sources in educational platforms, The Ministry of National Education (MNE) has initiated the Enriched Library (E-library) Project. This study aims to identify the action areas of E-libraries and investigate the ergonomic adequateness in terms of the functionality of their space within the context of the subject project. The research has progressed upon E-libraries established in middle schools. Action areas have been determined by literature review, using descriptive methods the functionality of space has been investigated through exemplar models which MNE provided for contractor companies. Consequently, in these models, expected to be used as guides, mistakes that alter functionality have been fixed.

Anahtar Kelimeler

Spatial organization, furniture, school library, middle school, E-library

Kaynakça

• Baran, G. (2011). Çocuk Gelişimine Giriş, N. Aral ve G. Baran (Ed.), Çocuk Gelişimi, İstanbul: YaPa Yayınları.
• Bayram, Z. (2011). İşlevsellik ve Esneklik Bağlamında Konut İç Mekân Tasarımında Mobilya Kullanımı (yüksek lisans tezi). YÖK tez merkezinden edinilmiştir (296675).
• Doğan, Y. (2007). İlköğretim çağındaki 10-14 yaş grubu öğrencilerinin gelişim özellikleri. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(13), 155-187.
• Gürbüz, M. (2013). IFLA/UNESCO okul kütüphanesi rehberi. Türk Kütüphaneciliği, 27(3), 544-562.
• Hashempour, L. (2015). Okul kütüphanelerinde renk etkileri ve önemi. Milli Eğitim Dergisi, 45(208), 51-60.
• Hasol, D. (2020). Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü (18. b.). İstanbul: YEM Yayın.
• Önal, H. İ. (2015). Okul kütüphaneleriyle öğrencilerin 21. yüzyıla hazırlanması. Millî Eğitim Dergisi, 45(208), 233-248.
• IFLA Okul Kütüphaneleri Bölümü Daimî Komitesi. (2002). IFLA/UNESCO Okul Kütüphanesi Rehberi. Erişim Adresi: https://www.ifla.org/files/assets/school-libraries-resource-centers/publications/school-library-guidelines/school-library-guidelines-tr.pdf
• Küçükcan, B. (2015). Okul kütüphanelerinde mekân tasarımı. Milli Eğitim Dergisi, 208, 218-232. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/milliegitim/issue/36142/406096 Millî Eğitim Bakanlığı Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü Eğitim Araçları ve Yayımlar Daire Başkanlığı. (2015). Okuma kültürü ve Z-Kütüphane çalıştay sonuç raporu. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/issue-file/11234
• Millî Eğitim Bakanlığı Z Kütüphane. (t.y.).-a, Hakkımızda. Erişim adresi: https://z-kutuphane.meb.gov.tr/Home/Hakkimizda
• Millî Eğitim Bakanlığı Z Kütüphane. (t.y.).-b, Ortaokul modeli. Erişim adresi: https://z-kutuphane.meb.gov.tr/Home/ZkutuphaneModellerDetayi/9
• Millî Eğitim Bakanlığı Z Kütüphane. (2019). Zenginleştirilmiş kütüphane (z-kütüphane) kurulumu ve donatımına ilişkin teknik şartname. Erişim adresi: http://z-kutuphane.meb.gov.tr/Home/ZkutuphaneDokumanlarDetayi/9
• Miner94. (2009, 17 Temmuz). Color in school libraries [Blog yazısı]. Erişim Adresi: http://miner94.blogspot.com.tr/2009/07/color-in-school-libraries.html
• Okul Kütüphanecileri Derneği. (t.y.). Fiziki ilke ve standartlar. Erişim Adresi: http://okulkutuphanecileri.org/index.php/tr/sts/fis
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019, Temmuz). On birinci kalkınma planı. Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/OnbirinciKalkinmaPlani.pdf