Yatak Odalarında Farklı Geometrik Formların Kullanıldığı Duvar Panellerinin Kullanıcıların Algısal Değerlendirmeleri Üzerindeki Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 662 - 675, 30.12.2021

Kemal Yıldırım , Menşure Kübra Müezzinoğlu , Beray İnan

Öz

Bu çalışmada, iç mekânlarda yaygın olarak kullanılan üç farklı geometrik formun (daire, üçgen ve kare) kullanıldığı duvar panellerinin katılımcıların algısal değerlendirmeleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, insanların günlük yaşamının yaklaşık 1/3’ünü geçirdiği yatak odası mekânı araştırma ortamı olarak seçilmiştir. Daha sonra üç farklı geometrik form kullanılan sanal deney mekânları modellenmiş olup, katılımcıların bu sanal mekânların fiziksel çevre faktörlerini algısal değerlendirmeleri ayrıntılı bir anket yardımıyla ölçülmüştür. Sonuçta, katılımcılar tarafından dairesel formlu duvar panelinin kullanıldığı yatak odası mekânının, üçgen ve kare formun kullanıldığı mekânlara oranla daha sıcak, aydınlık, çekici, ferah, samimi, yakın, iyi planlanmış, özgür, sade, huzur verici ve seyrek olarak algılandığı belirlenmiştir. Ayrıca, 25-35 yaş grubunun genel itibariyle sanal yatak odası mekânlarının fiziksel çevre faktörlerini 36-45 yaş grubuna göre daha olumlu yönde algıladıkları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yatak odası, geometrik formlar, duvar paneli, mekânsal algı, tasarım

Teşekkür

Makalede, ulusal ve uluslararası araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur. Çalışmada etik kurul izni, Selçuk Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesinin Etik Kurulu’nun 14.07.2021 tarih ve 04/03 sayılı kararı ile alınmıştır.

The Effect of Wall Panels Using Different Geometric Forms in Bedrooms on Users' Perceptional Assessments

Öz

In this study, it was aimed to determine the effects of wall panels in which three different geometric forms (circle, triangle and square) commonly used in indoor spaces, on the perceptual evaluations of the participants. For this purpose, the bedroom space, where people spend about 1/3 of their daily life, was chosen as the research environment. Then, virtual experiment spaces using three different geometric forms were modeled, and the perceptual evaluations of the physical environmental factors of these virtual spaces were measured with the help of a detailed questionnaire. As a result, it was determined that the bedroom space, where the circular wall panel is used, is perceived by the participants as warmer, bright, attractive, spacious, intimate, close, well-planned, free, simple, peaceful and sparse compared to the spaces where the triangular and square form is used. In addition, it has been determined that the 25-35 age group generally perceive the physical environmental factors of virtual bedroom spaces more positively than the 36-45 age group.

Anahtar Kelimeler

Bedroom, geometric forms, wall panel, spatial perception, design

Kaynakça

• Ayalp, N., Yıldırım, K. ve Çağatay, K. (2017). Effect on users of the seating element types in cafés /restaurants. G.U. Journal of Science, 30 (4), 15-28.
• Aydınlı, S. (1986). Mekânsal Değerlendirmede Algısal Yargılara Dayalı Bir Model (Doktora Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Aydıntan, E. (2001). Yüzey Kaplama Malzemelerinin İç Mekân Algısına Anlamsal Boyutta Etkisi Üzerine Deneysel Bir Çalışma (Yüksek Lisans Tezi). KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Aytem, N. M. (2005). Mimari Mekânda Renk, Form ve Doku Değişkenlerinin Algılanması Etkisi Üzerine Deneysel Bir Çalışma (Yüksek Lisans Tezi). İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Aytuğ, A. (1989). Mimaride doku kullanımının psikolojik etkileri üzerine bir araştırma. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü, Tecrübi Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 17, 37-46.
• Bar, M. ve Neta, M. (2006). Humans prefer curved visual objects. Psychological Science, 17, 645–648.
• Bar, M. ve Neta, M. (2007). Visual elements of subjective preference modulate amygdala activation. Neuropsychologia, 45, 2191–2200.
• Bıçak, S., Akyıldız, M. H., Kesik, H. İ. ve Karamanoğlu, M. (2015). Yatak odası tasarımlarının estetik, fonksiyonellik ve malzeme açısından incelenmesi. Selçuk-Teknik Dergisi, 14(2), 814.
• Burnard, M. D. ve Kutnar, A. (2015). Wood and human stress in the built ındoor environment: a revie. Wood Science and Technology, 49, 969–986.
• Cronbach, L. J. (1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika, 16(3), 297-334.
• Çağatay, K., Hidayetoğlu, M. L. ve Yıldırım, K. (2017). Lise koridor duvarlarında kullanılan renklerin öğrencilerin algısal değerlendirmeleri üzerindeki etkileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 466-479.
• Dazkir, S. S. ve Read, M. A. (2011). Furniture forms and their influence on our emotional responses toward interior environments. Environment and Behavior Journal, 44(5), 722-732.
• Fernandez, J. (2006). Material Architecture: Emergent Materials for Innovative Buildings and Ecological Construction. Oxford: Architectural Press.
• Franz, G., Heyde, M. ve Bülthoff, H. H. (2005). An empirical approach to the experience of architectural space in virtual reality—exploring relations between features and affective appraisals of rectangular indoor spaces. Automation in Construction, 14(2), 165-172.
• Fujisaki, W., Tokita, M. ve Kariya, K. (2015). Perception of the material properties of wood based on vision, audition, and touch. Vision Research, 109, 185-200.
• Gökbulut, N. (2018). Eğitim Mekânlarında Kullanılan Renk ve Eşya Yoğunluğunun Öğrencilerin Fonksiyonel ve Algısal Performansı Üzerindeki Etkileri (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Harputlugil, T. ve Harputlugil, G. (2007). Mimarlıkta simülasyon, mimarlıkta modelleme ve simülasyon. Yapı Dergisi, 69-67.
• Hesselgren, S. (1969). The Language of Architecture. Londra: Applied Science Publishers Ltd.
• Hidayetoğlu, M. L., Yıldırım, K. ve Akalın, A. (2012). The effects of color and light on indoor wayfinding and the evaluation of the perceived environment. Journal of Environmental Psychology, 32(1), 50-58.
• Hidayetoğlu, M. L. (2010). Üniversite Eğitim Yapılarının İç Mekânlarında Kullanılan Renk ve Işığın Mekânsal Algılama ve Yön Bulmaya Etkileri (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Hirshkowitz, M., Whiton, K., Albert, M. S., Alessi, C., Bruni, O., DonCarlos, L., … Hillard, P. J. A. (2015). National Sleep Foundation's sleep time duration recommendations: Methodology and results summary. Sleep Health, 1(1), 40-43.
• Ikei, H. ve Miyazaki, Y. (2020). Positive physiological effect of touching sugi (cryptomeria japonica) with the sole of the feet. Journal of Wood Science, 66, 29.
• İmamoğlu, V. (1975). Spaciousness of Interiors (Ph.D. Thesis). University of Strathclyde, Glasgow.
• İzgi, U. (1999). Mimarlıkta Süreç, Kavramlar- İlişkiler. İstanbul: YEM Yayınları.
• Joedicke, J. (1985). Space and Form in Architecture. Stuttgart: Karl Kramer Verlag.
• Kır, B. (2015). İç Mekân Yüzeylerde Doğal Ahşap Malzeme Kullanımının Mekân Algısına Etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Koyuncu, Ö. (2018). Dijital Görselleştirme Araçlarıyla Yapılan İç Mekân Tasarımları ve Uygulamalarının Kullanıcıların Algısal Performansları Üzerindeki Etkileri (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Kubekenova, Z. (2013). Sessiz Oda Tasarımı ve Modellemesi (Doktora Tezi). Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Larson, C. L., Aronoff, J. ve Stearns, J. J. (2007). The shape of threat: simple geometric forms evoke rapid and sustained capture of attention. Emotion, 7(3), 526.
• Manav, B. (2007). Color emotion associations and color preferences: A case study for residences. Color Research and Application, 32(2), 144-150.
• Müezzinoğlu, M. K. (2018). Eğitim Mekânlarında Kullanılan Renk ve Işığın Öğrencilerin Fonksiyonel ve Algısal Değerlendirmeleri Üzerindeki Etkileri (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Müezzinoğlu, M. K., Hidayetoğlu, M. L. ve Yıldırım, K. (2020). The effects of the wall colors used in educational spaces on the perceptual evaluations of students. Megaron, 15(1), 1-12.
• Müezzinoğlu, M. K., Hidayetoğlu, M. L. ve Yıldırım, K. (2021). The effects of light color temperatures on students' perceptual evaluations in design studios. Color Research and Application, 46(2), 1-13. Erişim adresi: https://doi.org/10.1002/col.22654.
• Onat, E. (1995). Mimarlık, Form ve Geometri. İstanbul: Yem Yayınları.
• Silvia, P. J. ve Barona, C. M. (2009). Do people prefer curved objects? Angularity, expertise, and aesthetic preference Empir. Stud. Arts, 27, 25-42.
• Palumbo, L., Ruta, N. ve Bertamini, M. (2015). Comparing angular and curved shapes in terms of ımplicit associations and approach/avoidance responses. PLoS ONE, 10(10), https://doi.org/10.1371/journal.pone.0140043.
• Panayides, P. (2013). Coefficient alpha: interpret with caution. Europe’s Journal of Psychology, 9(4), 687-696.
• Poirier, G., Demers, C. M. ve Potvin, A. (2019). Wood perception in daylight interior spaces: an experimental study using scale models and questionnaires. Bioresources, 14 (1), 1941-1968.
• Pullen, W.R. (2014). Age, office type, job satisfaction and performance. Work and Place, 3 (2), 18-22.
• Seymen, B. (2019). Usıng Vısual Research Methods To Understand Perceptıon of Concrete In Interıor (M.A. Thesis). Istanbul Technıcal Unıversıty, Graduate School Of Arts And Socıal Scıences, Istanbul.
• Shen, J., Zhang, X. ve Lian, Z. (2021). Gender differences in human psychological responses to wooden indoor environment. Eur. J. Wood Prod, 79, 217–226, https://doi.org/10.1007/s00107-020-01561-6.
• Ulusoy, B. ve Olguntürk, N. (2018). Effects of material pairs on warmth perception in interiors. Journal of Imaging Science and Technology, 62(5), 1-9.
• Van Oel, C. J. ve Berkhof, V. D. (2013). Consumer preferences in the design of airport passenger areas J. Environ. Psychol., 36, 280-290.
• Vartanian, O., Navarrete, G., Chatterjee, A., Brorson Fich, L., Leder, H., Modroño, C., et al. (2013). Impact of contour on aesthetic judgments and approach-avoidance decisions in architecture. PNAS., 110, 10446–10453.
• Wakefield, K. ve Baker, J. (1998). Excitement at the mall: determinants and effects on shoping response. Journal of Retailing, 74, 515-539.
• Wallet, G., Sauzéon, H., Florian, L. ve Bernard, N. K. (2013). Virtual/real transfer in a large-scale environment: Impact of active navigation as a function of the viewpoint displacement effect and recall tasks. Advances in Human-Computer Interaction, 7, http://dx.doi.org/10.1155/2013/879563.
• Watchman, M., Potvin, A. ve Demers, C. (2017). A Post-occupancy evaluation of the influence of wood on environmental comfort. Bioresources, 12(4), 8704-8724.
• Watson, D. G., Blagrove, E., Evans, C., ve Moore, L. (2012). Negative triangles: simple geometric shapes convey emotional valence. Emotion, 12(1), 18.
• Whitfield, A. (1984). Individual differences in evaluation of architectural colour: categorization effects. Perceptual and Motor Skills, 59(1), 183–186.
• Wolbers, T. ve Hegarty, M. (2010). What determines our navigational abilities? Trends Cogn Sci. 14(3), 138-46, doi: 10.1016/j.tics.2010.01.001.
• Yıldırım, K. (2005). Bir ticari mekân imajının, müşteri karakteristiklerine bağlı olarak farklı yorumlanması. G.Ü. Müh. Mim. Fak. Dergisi, 20(4), 473-481.
• Yıldırım, K. ve Hidayetoğlu, M. L. (2008). Effects of the locations of curved areas in the main living rooms of apartment housing on user perceptions. G.U. Journal of Science, 21 (2), 51-63.
• Yıldırım, K., Akalin, A. ve Hidayetoğlu, M. L. (2007a). The effects of the store window type on consumers’ perception and shopping attitudes through the use of digital pictures. G.U. Journal of Science, 20(2), 33-40.
• Yıldırım, K., Akalin-Baskaya, A. ve Hidayetoğlu, M. L. (2007b). Effects of indoor color on mood and cognitive performance. Building and Environment, 42, 3233-3240.
• Yıldırım, K., Çağatay, K. ve Ayalp, N. (2014). Effect of wall colour on the perception of classrooms. Indoor and Built Environment, 24(5), 607-616.
• Yıldırım, K., Çapanoğlu, A., Çağatay, K. ve Hidayetoğlu, M. L. (2012). Effect of wall colour on the perception of classrooms. Journal of the International Colour Association, 7, 51-63.
• Yıldırım, K., Güneş, E. ve Yılmaz, G. (2019). The effects of workstation partition heights on employees’ perceptions in open-plan offices. Journal of Corporate Real Estate, 21(2), 148-166.
• Yıldırım, K., Capanoğlu, A. ve Cağatay, K. (2011). The effects of physical environmental factors on students’ perceptions in computer classrooms. Indoor and Built Environment, 20(5), 501-510.
• Yoo, C. J., Park, J. M. ve Maclnnis, D. J. (1998). Effect of store caracteristics and in-store emotional experience on store attitude. Journal of Business Research, 42, 253-263.