Mekân Algısının Işık ve Renk Kullanımına Bağlı Değişiminin Antalya Cumhuriyet Meydanı Örneğinde İrdelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 405 - 420, 08.07.2022

Mert Akoğlu Murat Akten

https://doi.org/10.30785/mbud.1110835

Cited By: 1

Öz

Kentsel mekanlar bireylerin konforlu bir yaşam sürdürebilmeleri için elverişli boşluklardır. Konfor ise biyolojik, fizyolojik, psikolojik ve toplumsal ihtiyaçların karşılanmasıyla oluşan bir durumdur. Bir mekânın konforlu olması yanında algılanabilir ve yaşanabilir olması da büyük önem taşımaktadır. Algılama duyu organlarının varlığı sayesinde gerçekleşirken en büyük görevi ise görme olayını gerçekleştiren gözdür. Görsel algılamanın gerçekleşebilmesi için ışık ve renk en önemli iki faktördür. Işık yansımayla birlikte renkleri ortaya çıkararak tasarımı nesnelleştir. Renklerin algılanması ışık kaynaklarına bağlıdır ve bu nedenle farklı mekanlar için eylem özelliklerine uygun renkler ve ışık kaynakları seçilir. Yapılan bu çalışmada, ışık ve renk kullanımının mekânın görsel algılanmasına etkileri incelenmiş, ayrıca değişik ışık ve renk koşullarında insanlar üzerindeki algısal etkileri ortaya konulması amaçlanmıştır. Söz konusu amaçlara ulaşmak için ışık, renk, mekân algılama ve birbirleri ile ilgili ilişkileri açıklanmış ve elde edilen bilgiler ışığında Antalya kenti için büyük bir öneme sahip Cumhuriyet Meydanı çalışma alanı seçilerek, konuyla ilgili irdelemeler yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Meydan, kamusal mekân, yapay aydınlatma, Antalya

Destekleyen Kurum

Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Yönetim Birimi Başkanlığı

Proje Numarası

4323-YL1-15

Teşekkür

4323-YL1-15 no’lu Proje ile tezimi maddi olarak destekleyen Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Yönetim Birimi Başkanlığı’na teşekkür ederim. Bu makale Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı’nda 2016 yılında tamamlanan ve “Işık ve Renk Kullanımının Mekân Algılamasındaki Önemi Üzerine Bir Araştırma (Antalya-Cumhuriyet Meydanı Örneği)” adlı Yüksek Lisans tezinden üretilmiştir. Makalede ulusal ve uluslararası araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur. Anket çalışmasının 2016 yılında yapılması nedeniyle etik kurul izni gerekmemiştir.

Examination of the Change in the Perception of Space Due to the Use of Light and Color in the Example of Antalya Cumhuriyet Square

Öz

Urban spaces are suitable spaces for individuals to lead a comfortable life. Comfort, on the other hand, is a state formed by meeting biological, physiological, psychological, and social needs. In addition to being comfortable, it is of great importance that a place is perceptible and livable. While perception is realized thanks to the presence of sense organs, its biggest task is the eye that performs the seeing event. Light and color are the two most important factors for visual perception to occur. Objectify design by revealing colors with light reflection. The perception of colors depends on light sources, and therefore colors and light sources suitable for action characteristics are selected for different spaces. In this study, the effects of the use of light and color on the visual perception of the space were examined, and it was also aimed to reveal the perceptual effects on people in different light and color conditions. To achieve the aforementioned goals, light, color, space perception and their relations with each other have been explained and in the light of the information obtained, Cumhuriyet Square, which has great importance to the city of Antalya, has been chosen and the relevant examinations have been made.

Anahtar Kelimeler

Square, public space, artificial lighting, Antalya

Proje Numarası

4323-YL1-15

Kaynakça

• Akoğlu, M. (2016). Işık ve Renk Kullanımının Mekân Algılamasındaki Önemi Üzerine Bir Araştırma (Antalya-Cumhuriyet Meydanı Örneği). Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 85s., Isparta.
• Akten, M. ve Akoğlu, M. (2017). The effect on place perception of the artificial lightning in the landscape design. Journal of Current Researches on Social Sciences, 7(1), 479-488.
• Altuncu, D. (2007). Restoran Bar İşlevi Kazandırılmış Tarihi Mekanlarda Yapay Aydınlatmayla Atmosfer Yaratma. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 225s., İstanbul.
• Aykurt, A. S. (2010). Planlama ve uygulama süreçlerinde kent meydanları: Antalya Cumhuriyet ve Konyaaltı kent meydanlarında karşılaştırmalı bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Carmona, M., Heath, T., Oc, T. ve Tiesdell, S. (2003). Urban Spaces-Public Places: The Dimensions of Urban Design. Oxford: Architectural Press.
• Çetindağ, K. (2007). Işık ve Renk Kullanımının Mekân Algılamasına Etkisi Üzerine Bir Araştırma (Sultanahmet Meydanı Örneği). İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 181s., İstanbul.
• Çimrin, H. (2007). Eski Hükümet Konağının Yüz Yıllık Öyküsü (1). Antalya Bugün İnternet Gazetesi, http://www.antalyabugun.com/?page=makale&MID=305, Erişim: 26.11.2007.
• Çimrin, H. (2008). Dünden Bugüne Cumhuriyet Meydanı. Antalya Bugün İnternet Gazetesi, http://www.antalyabugun.com/?page=makale&MID=3267, Erişim: 26.10.2008.
• Gehl, J. (2011). Life Between Buildings: Using Public Space. Island Press, USA.
• Hubeylioğlu Bal, A. (2005). Ofis Mekanlarında Aydınlatma Tekniklerinin Değerlendirilmesi ve Yorumlanması. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 86 s., İstanbul.
• Kalıpsız, A. (1981). İstatiksel Yöntemler. İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Köşklük, N. (2007). Kentsel Değerlerin Aydınlatılması İtalya’dan Uygulama Örnekleri. IV. Ulusal Aydınlatma Sempozyumu, 13-15 Aralık, İzmir.
• Krier, R. (1991). Urban Space. Academy Editions, London.
• Moughtin, C. (2003). Urban Desing: Street and Square (Third Edition). Architectural Press, Oxford.
• Özdoğan, H. (2019). Kentsel Aidiyette Meydanlar, Trabzon Belediye Meydanı Örneği. Planlama, 29 (3), 229-246.
• Öztank, N. ve Halıcıoğlu, F. H. (2009). Mekân Aydınlatma Tasarımında Yeni Yaklaşımlar. V. Ulusal Aydınlatma Sempozyumu, 8-10 Mayıs, İzmir.
• Solak, S. G. (2017). Mekân-Kimlik Etkileşimi: Kavramsal ve Kuramsal Bir Bakış, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:6, Sayı:1, s.13-37, http://journals.manas.edu.kg/mjsr/myimages/18301.pdf, Erişim Tarihi: 25.01.2022.
• Şavklı, F. ve Yılmaz, T. (2013). Kent meydanı kullanım nedenlerinin Antalya Cumhuriyet Meydanı örneğinde irdelenmesi. Turkish Journal of Forestry, 14(2), 138–142. https://doi.org/10.18182/tjf.65475
• Zucker, P. (1959). Town and Square: From the Agora to the Village Green. Columbia University Press, New York.