Tarihi Yerleşimlerde Kültür Turizmine Yönelik Somut Kültür Varlıklarının İncelenmesi: Konya/Sille Örneği

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 42 - 71, 08.07.2022

Sebnem Ertas Besır , Elif Sönmez , Aslı Taş , Erdal Zeki Tomar

https://doi.org/10.30785/mbud.939739

Cited By: 4

Öz

Kültürel turizm kapsamında “Tarihi Kent” kavramının büyük bir yeri vardır. Tarihi Kent; sivil mimari yapıları ile geçmiş birçok uygarlığa ev sahipliği yapan, önemli bir kısmı tarihsel sit alanı olan yerleşim alanlarıdır. Bu kentler aynı zamanda sahip oldukları birçok anıtsal tarihi ve mimari yapısı ile kültürel özelliği olan önemli bir turizm bölgeleridir. Türkiye’de Anadolu coğrafyasının barındırdığı tarihsel turizme konu olacak birçok toprak parçası mevcuttur. Uluslararası Kültürel Turizm Tüzüğüne göre, tarihi yerleşimler için öngörülen turizme dayalı bir planlamadan önce yerleşimin ve yapı gruplarına ait araştırmalara dayanan bir temel yaklaşım geliştirilmelidir. Bu çerçevede çalışmada tarihi bir yerleşim olan Konya iline bağlı Sille’nin turizm nedeniyle öngörülen değişimler öncesi turizm potansiyelini ortaya koymak amacıyla kentsel sit alanı içerisinde yer alan somut kültür varlıklarına ait tespitler yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kültürel turizm, tarihi kent, mimari miras, sürdürülebilir turizm, Konya/Sille

Teşekkür

TÜBİTAK-3001 Başlangıç Ar-ge Programı kapsamında desteklenen “Konya-Sille'de Geleneksel Dokunun Bir Yöntem Dahilinde Turistik Amaçlı Fiziksel Yenilemesi (114K599)” başlıklı proje kapsamında hazırlanmıştır. TÜBİTAK proje çalışma ekibine teşekkür ederiz

Investigation of Concrete Cultural Heritage for Cultural Tourism in Historical Settlements: The Case of Konya/Sille

Öz

The concept of "Historical City" has a great place within the scope of cultural tourism. Historical City; an important part of the settlement texture, which has hosted many past civilizations with its civil architectural structures, is the residential areas, which are historical places. These cities are also important tourism regions with a cultural feature with their many monumental historical and architectural structures. In Turkey, many pieces of land, hosted by Anatolia geography, could be subject to historical tourism. According to the International Cultural Tourism Charter, before planning which is foreseen for historical settlements and based on tourism, a basic approach based on the research of the settlement and building groups should be developed. In this context, to reveal the tourism potential of Sille, which is a historical settlement in Konya province, before the predicted changes due to tourism, concrete cultural assets within the urban site were determined.

Anahtar Kelimeler

Cultural tourism, historical city, architectural heritage, sustainable tourism, Konya/Sille

Kaynakça

• Aklanoğlu, F. (2009). Geleneksel Yerleşmelerin Sürdürülebilirliği ve Ekolojik Tasarım: Konya-Sille Örneği (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Beypazarı Belediyesi. (2020). Erişim Tarihi: 05.10.2020, http://www.beypazari.gov.tr.
• Bozkurt, T. (2004). Beypazarı'ndaki Türk Devri Yapıları. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 310 s., Ankara.
• Büyükköksal, T. (2012). Kentsel Korumanın Sürdürülebilirliğinin Olabilirliği Üzerine Bir Yaklaşım Önerisi: Eskişehir Odunpazarı Örneği (Uzmanlık Tezi). Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Ankara.
• ÇEKÜL. (2010). Yerelden Ulusala Ulusaldan Evrensele Koruma Bilincinin Gelişim Süreci. Çekül Vakfı-Tarihi Kentler Birliği Yayınları, Stil Matbaacılık, 26 s, İstanbul. Erişim Tarihi: 05.10.2021, Erişim Adresi: https://www.tarihikentlerbirligi.org/wp-content/uploads/KorumaBilinci-Ekitap.pdf
• ÇEKÜL. (2012). Tarihi Kentler Birliği, Sürdürülebilir Kültür Turizmi İçin Kamu-Yerel-Sivil-Özel İş birliği. Çekül Vakfı-Tarihi Kentler Birliği Yayınları Kılavuz Kitapçıklar Dizisi 1, Ebat Ofset, 22, Gaziantep.
• Çetin, T. (2010). Cumalıkızık Köyünde Ekonomik Miras ve Turizm Algısı. Milli Folklor 22/87, 181-190.
• Çiçekdağı, M. (2021). Kültür ve İnanç Turizmi Kapsamında Ziyaretçilerin Seyahat Profillerinin İncelenmesi: Sille Örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(4), 3825–3841. Erişim Tarihi: 05.11.2021, Erişim Adresi: https://www.tutad.org/index.php/tutad/article/view/389
• Dağıstan Özdemir, M. (2005). Türkiye’de kültürel mirasın korunmasına kısa bir bakış. Planlama Dergisi 2005/1, 20-25.
• Danık, E. (1997). Konya, Sille’deki Aya Elena Kilisesi, Türk Etnografya Dergisi 20, 177-192.
• Doğaner, S. (2013). Türkiye Kültür Turizmi. Doğu Kitapevi, 360, İstanbul.
• Dülgerler, O.N. (2000). İnanç Turizminin Merkezi 5000 Yıllık Otantik Kent Sille. Selçuklu 26, s. 10.
• Endressen, K. (1999). Sustainable Tourism and Cultural Heritage: A Review of Development Assistance and Its Potential to Promote Sustainability. 40 s., Nordic World Heritage Office.
• Erdem, R., Yıldırım, H., Çiftçi, Ç., Dülgerler, O. N., Çıbıkdiken, A. O., Levend, S. ve Erdoğan, H. A. (2010). Sille, bir koruma geliştirme planı ve sonrası, S.Ü. Müh.‐Mim. Fakültesi Dergisi 25 2, 25-46.
• Ertaş, Ş., Kulak, F., Taş, A. ve Torun, A. (2016). Cultural Property With Touristic Potential: Example of Sille. All in One Cogress, 202-210, Zagrep.
• Ertaş, Ş., Kurak Açıcı, F., Özdemir, İ., Koç, S. ve Köse O. (2017). Konya/Sille Hükümet Caddesi Mevcut Kent Bileşen ve Öğelerinin Tespiti. Ş. Ertaş (Ed.), Kent Mobilyası İle Anlatılan Tarih Konya/Sille (s.31-57) içinde. Trabzon: Detay Yayıncılık.
• Eyice, S. (1966). Konya ile Sille arasında Akmanastır Manäkib Al-Carifin'deki Deyr-İ Eflatun. Şarkiyat Mecmuası, 6, 135-172.
• Genç, F. N. (2008). Türkiye’de kentsel dönüşüm: Mevzuat ve uygulamaların genel görünümü. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 115-130. Erişim Tarihi: 15.09.2021, https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/145982
• Göktaş Kaya, L. (2010). Geleneksel kapı ve halka tokmakları: Safranbolu. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi 6/12, 341–369.
• Gülbay, Y. (2020). Kültürel Miras Alanlarında Yönetim Sınırlarını Belirlemede Mekânsal Parametrik Bir Yöntem: Ankara Ulus Tarihi Kent Merkezi (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Güneş G. ve Akgül, S. (2017). Yerel Kalkınma İçin Bir Araç Olarak Sürdürülebilir Turizm: Konya-Sille Örneği / Sustainable Tourism as a Tool for Local Development: The Case of Konya-Sille. 1st International Sustainable Tourism Congress /I. Uluslararası Sürdürülebilir Turizm Kongresi. Kasım 23-25, Kastamonu, 631-644.
• Horvath, B. (2007). Anadolu 1913. Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 3. Basım, 120 s., İstanbul.
• Kahraman, N. ve Türkay, O. (2006). Turizm ve Çevre. Detay Basım, 240 s., Ankara.
• Karpuz, H. (2000). Bir Osmanlı yerleşmesi; Konya Sille’de mimarlık. Türk Yurdu Dergisi 148-149, s. 267-276.
• Kılıç, S. E. ve Türkoğlu, G. (2015). Geleneksel yapılarda konaklama amaçlı fonksiyon değişiklikleri: Safranbolu eski çarşı örneği. Ege Coğrafya Dergisi 24/1, 39-56.
• Kulak, F. (2016). Sille Yerleşmesi İçerisinde Yer Alan Batı Etkisinde (Geç) Osmanlı Camilerinin Mekansal Analizleri (Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Mimiroğlu, İ. M. (2012). Sille Kültür Vadisi. Bilge Basım, 141 s., Konya.
• Özdamar, M. (2011). Şanlıurfa’da Kültür Turizmi: Şanlıurfa’ya Kültür Turizmi Kapsamında Seyahat Acenteleri ile Gelen Yerli Turistlerin Profilini ve Anlık Satın Alma Davranışlarını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Özdemir, Ü. (2011). Safranbolu'nun kültürel miras kaynakları ve korunması. Doğu Coğrafya Dergisi 16/26, 129-142.
• Özden, Z. (2009). Eskişehir Odunpazarı Geleneksel Türk Konut Mimarisi Örnekleri. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı, Türk İslam Sanatları Programı, (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul.
• Özdoğan, N. O. (2014). Sürdürülebilir Turizm ve Kültürel Miras. Sürdürülebilir Turizm Kavram- Uygulamalar, (Ed. M. Kozak), Detay Yayıncılık, Ankara, 43-60.
• Özönder, H. (1998). Sille Tarih- Kültür- Sanat. 386 s., Konya.
• Öztürk, Y. (2012). Turizmde Destinasyon Markalaşması Üzerine Bir Araştırma: Beypazarı Örneği. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Eğitimi Ana Bilim Dalı (Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• Perker, Z. S. ve Akıncıtürk N. (2011). Geleneksel Cumalıkızık evlerinde ahşap konut sistemi. Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi 16/1, 41-51.
• Sarıköse, B. (2008). Osmanlı Döneminde Sille (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Selçuklu Belediyesi. (2010). Konya Selçuklu Belediyesi Proje Arşivi, Konya.
• Selçuklu Belediyesi. (2015). İlçemiz. Erişim Tarihi: 20.03.2021, Erişim Adresi: http://www.selcuklu.bel.tr/ Selcuklu/sayfa/91/ilcemiz
• Selçuklu Belediyesi. (2016). Projeler. Erişim Tarihi: 04.10.2016, Erişim Adresi: https://www.selcuklu.bel.tr/projeler/detay/131/sille-orta-mahalle-cami-restorasyonu.html
• Soykan, F. (2003). Kırsal turizm ve Türkiye turizmi için önemi. Ege Coğrafya Dergisi 12, 1-11.
• Şimşir, Z. (2013). Sille'nin Osmanlı Dönemi Camileri. Kapar, M. A., Çaycı, A., Mimiroğlu İ. M. (Ed.). 1. Ulusal Sille Sempozyumu Bildiriler Kitabı (303-370). Konya: Damla Ofset.
• Tapur, T. (2009). Konya’da tarihi bir yerleşim merkezi: Sille. Türk Coğrafya Dergisi 53, 15-30.
• Taş, A. (2015). Bir Konut Alanında Kültürel Değişimin Mekansal Sürekliliği: Sille/Hacı Ali Ağa Sokağı. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Trabzon.
• Tomar, E. Z. (2011). Sille Evleri Röleve Raporları, Selçuklu Belediyesi, Konya, 1-115.
• Tomar E. Z. (2015). Sille Koruma Amaçlı Plan Raporu, Selçuklu Belediyesi, Konya.
• TUİK. (2021). Erişim Tarihi: 27.03.2022. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr.
• Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi, (ICOMOS). (1999). Kültürel Miras Değeri Taşıyan Alanlarda Turizm Yönetimi. (Çev. Z. Ahunbay). Erişim Tarihi: 05.04.2021, Erişim Adresi http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_tr0300983001536913522.pdf
• Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi (ICOMOS). (2011). Tarihi Kentlerin ve Kentsel Alanların Korunması ve Yönetimiyle İlgili Valetta İlkeleri. Erişim Tarihi: 05.10.2021, Erişim Adresi: http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_tr0592931001536912260.pdf
• Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi, (ICOMOS). (2013). Mimari Mirası Koruma Bildirgesi. Erişim Tarihi: 05.04.2021, Erişim Adresi: http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_tr0605742001542305046.pdf
• UNESCO. (1982). Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme. Erişim Tarihi: 09.03.2021, Erişim Adresi: https://www.unesco.org.tr/Pages/161/177.
• Venedik Tüzüğü. (1964). Anıtların ve Sitlerin Korunması ve Restorasyonu Uluslararası Tüzüğü. Erişim Tarihi: 09.03.2021, Erişim Adresi: http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_tr0243603001536681730.pdf
• Yılmaz M., Tomar, E. Z. ve Yavuzyılmaz, A. (2017). Sille Çeşmeleri. Şebnem Ertaş (Ed.) Kent Mobilyası ile Anlatılan Tarih Konya/Sille. (75-107). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Washington Tüzüğü. (1987). Tarihi Kentlerin ve Kentsel Alanların Korunması Tüzüğü. Erişim Tarihi: 09.03.2021, Erişim Adresi: http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_0884650001353670152.pdf
• WTO. (2005). World Tourism Organization: Sustainable Development. Erişim Tarihi: 19.11.2021, Erişim Adresi: https://www.unwto.org/sustainable-development.