Examination of Methods Employed in Industrial Archaeology Conservation: Case of Beykoz Leather and Shoe Factory

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 624 - 638, 16.12.2023

Ahmet Kurnaz Zeynep Kerem Öztürk

https://doi.org/10.30785/mbud.1286703

Öz

This paper focuses on examining the transformation of the Beykoz Leather and Shoe Factory area, investigating the qualities of the buildings in the area, and evaluating them in the context of industrial archaeology. The study aimed to determine whether each of the four conservation methods determined by TICCIH and ERIH organizations and Rolf Höhmann (1992) are preferred for the buildings of the Beykoz Leather and Shoe Factory. Data collection was carried out in 5 years between 2018-2022. Data were collected through on-site observation, analysis of relevant documentation, and interviews with the Kundura Hafıza (Shoe Memory) unit established within the factory during multiple site visits. The original aspect and importance of the study is to conduct and comprehensively evaluate all three of the literature study, fieldwork, and data analysis within the scope of the study.

Anahtar Kelimeler

Conservation, industrial archaeology, cultural heritage, transformation, adaptive reuse

Teşekkür

The article complies with national and international research and publication ethics. Ethics Committee approval was not required for the study.

Endüstri Arkeolojisini Koruma Yöntemlerinin İncelenmesi: Beykoz Deri ve Kundura Fabrikası Örneği

Öz

BBu çalışma, Beykoz Deri ve Kundura Fabrikası yerleşkesinin geçirdiği dönüşümü incelemeye, yerleşkedeki yapıların niteliklerini tespit etmeye ve endüstriyel arkeoloji bağlamında değerlendirmeye odaklanmaktadır. Çalışma, Beykoz Deri ve Kundura Fabrikası’nın dönüşümde yerleşkedeki yapılar için TICCIH ve ERIH komiteleri ile Rolf Höhmann (1992) tarafından belirlenen dört tarihi yapı koruma yönteminden hangisi/hangilerinin tercih edildiğini belirlemeyi amaçlamıştır. Veri toplama 2018-2022 yılları arasında, 5 yıllık periyotta gerçekleştirilmiştir. Veriler, yerinde gözlem, ilgili belgelerin analizi ve fabrika bünyesinde kurulan Kundura Hafıza birimi ile çoklu saha ziyaretleri sırasında yapılan sözlü görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Yapılan tüm araştırmalar, analizler ve tespitler, yerleşkedeki endüstriyel arkeolojinin korunması için dört koruma yönteminin her birinin ayrı ayrı tercih edildiğini göstermiştir. Çalışmanın özgün yönü ve önemi, çalışma kapsamında literatür çalışması, saha çalışması ve veri analizi olmak üzere üç yöntemin beraber yürütülerek kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesidir.

Anahtar Kelimeler

Koruma, endüstriyel arkeoloji, kültürel miras, dönüşüm, yeniden işlevlendirme

Kaynakça

• Ahunbay, Z. (2014). Tarihi çevre koruma restorasyon. İstanbul: Yem Yayınları.
• Altınoluk, Ü. (1998). Binaların yeniden kullanımı. İstanbul: Yem Yayınları.
• Altınoluk, Ü. (2000). Dosya: Endüstri arkeolojisi kapsamındaki binalarda işlev dönüşümü, Mimarlık Dergisi, 38(2), 7-8.
• Atagök, T. (2000). Sanayi mekânlarından sanat mekânlarına. Mimarlık Dergisi, 38(2), 9-14.
• Beykoz Kundura. (2022). Website, Access Address (21.12.2022): https://beykozkundura.com/cekim-etkinlik
• Blockley, M. (1999). Preservation, restoration and presentation of the industrial heritage a case study of the Ironbridge Gorge. Managing Historic Sites and Buildings, Edited by Baker D. & Chitty G., 142-152. London: Routledge.
• Cengizkan, N. M. (2006). Endüstri yapılarında yeniden işlevlendirme: İş’i biten endüstri yapıları ne iş’e yarar. Dosya Dergisi, 3, 9-13.
• Çiftçi, M. E. & Arpacıoğlu, Ü. (2021). Gün ışığı yönlendirme sistemleri. Journal of Architectural Sciences and Applications, 6 (1), 59-76. DOI: 10.30785/mbud.794257.
• Engelskirchen, L. (1998). Industriekultur im museum. Industriedenkamlpflege und Geschichtskultur, 2, 14-15.
• Föhl, A. (1994). Bauten der industrie und technik. Bonn: Deutsches Nationalkomitee für Denkmalschutz.
• Günay, D. (2002). Sanayi ve sanayi tarihi. Mimar ve Mühendis Dergisi, 31, 8-14.
• Höhmann, R. (1992). Denkmale der industrie-museen der industrie, Museum und Denkmalpflege: Bericht über ein Internationales Symposium, Bodensee, May 30-June 1, 1991.
• ICOMOS (1931). The Athens Charter for the restoration of historic monuments (Carta Del Restauro), Access Address (21.12.2022): http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_en0660984001536681682.pdf.
• ICOMOS (1964). International charter for the conservation and restoration of monuments and sites (The Venice Charter), Access Address (21.12.2022): http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_en0243704001536681730.pdf.
• ICOMOS (2013). Turkey architectural heritage conservation charter, Access Address (21.12.2022): http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_tr0784192001542192602.pdf.
• Köksal, G. (2000). Yeniden hayat bulan endüstri yapıları. Domus Dergisi, 8, 68-71.
• Köksal, G. (2005). İstanbul’daki Endüstri Mirası İçin Koruma ve Yeniden Kullanım Önerileri. Ph.D. Thesis, Istanbul Technical University, Istanbul.
• Küçükerman, Ö. (1988). Geleneksel Türk Dericilik Sanayii ve Beykoz Fabrikası, Boğaziçi’nde başlatılan sanayi. İstanbul: Sümerbank.
• Küçükerman, Ö. (2020). Beykoz Deri ve Kundura Fabrikası geleneksel Türk dericilik sanayisinden sanayi devrimi'ne geçişin Boğaziçi'ndeki temsilcisi. İstanbul: Beykoz Belediyesi Kültür Yayınları.
• Schweger, P. P. (1985). Umnutzung und folgekosten gebauter anlagen (Reuse and subsequent costs of buildings). Stuttgart: Architektur + Wettbewerbe.
• TICCIH. (2003). The Nizhny Tagil charter for the industrial heritage. Access Address (21.12.2022): https://ticcih.org/wp-content/uploads/2013/04/NTagilCharter.pdf
• Topal, A. S. & Arpacıoğlu, Ü. (2020). Mimarlıkta akıllı malzeme. Journal of Architectural Sciences and Applications, 5 (2), 241-254. DOI: 10.30785/mbud.784518.
• Toros, H. (1954). Türkiye Sanayi Devlet İşletmeleri. İstanbul: Güven Basımevi.
• Zöpel, C. (1985). Probleme der umnutzung von denkmälern. Bonn: Dt. Nationalkomitee für Denkmalschutz.