YABANCILARIN SINIRDIŞI EDİLMESİNİN ANAYASA MAHKEMESİNDE YARGISAL DENETİMİ

Yıl 2015, Sayı: 5, 905 - 928, 02.10.2015

Dr. Esat Caner Yılmazoğlu

Öz

The existence of an efficient administrative and judicial protection mechanism against the act of deportation is of vital importance in terms of protection of fundamental rights and freedoms. This lack of efficient administrative and judicial protection has also been underlined in various judgments rendered against Turkey by the European Court of Human Rights (ECtHR). Even if a more guaranteed regime has been carried out in the acts of deportation, in respect of the protection regime of fundamental rights and freedoms, together with the entry into force of the Law on Foreigners and International Protection numbered 6458, whether the aforesaid legal regulation is really efficient or not in terms of the administrative and judicial practice should be determined by examining how the implementation operates. While reviewing the applications for deportation, the Constitutional Court has mainly assessed the issue on the basis of whether or not there is a significant risk for the applicant’s life

Anahtar Kelimeler

Deportation, cautionary judgment, automatic suspend mechanism, effectiveness of application, immigrant, non-refoulment

YABANCILARIN SINIRDIŞI EDİLMESİNİN ANAYASA MAHKEMESİNDE YARGISAL DENETİMİ

Öz

Sınırdışı işlemine karşı etkili idari ve yargısal bir koruma mekanizmasının varlığı temel hak ve özgürlüklerin korunması açısından son derece önemlidir. Konuyla ilgili olarak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) görülen ve Türkiye aleyhine verilmiş çok sayıda kararda da bu eksikliğe değinilmiştir. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun (YUKK) yürürlüğe girmesiyle birlikte sınırdışı işlemlerinde temel hak ve özgürlüklerin koruma rejimi bakımından daha güvenceli bir rejim hayata geçirilmiş ise de anılan kanuni düzenlemenin idari ve yargısal pratik bakımından gerçekten etkili olup olmadığının uygulamanın nasıl işlediğine bakılarak tespit edilmesi gerekmektedir. Anayasa Mahkemesi (AYM) sınırdışı başvurularını incelerken ağırlıklı olarak başvurucunun yaşamına yönelik ciddi bir riskin var olup olmadığı üzerinden konuyu değerlendirmiştir

Anahtar Kelimeler

Sınırdışı, tedbir kararı, otomatik askı mekanizması, başvurunun etkinliği, mülteci, zulüm tehlikesi olan yere gönderilmeme ilkesi

Kaynakça

• Ekinci, H/Sağlam M: Sorularla Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvu- ru, Anayasa Mahkemesi Yayınları, Ankara, 2014.
• Ekşi, Nuray: Yabancılar ve Uluslararası Koruma Hukuku, Beta Yayın- ları, 1.Baskı, İstanbul, 2014.
• Ekşi, Nuray: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Abdolkhani ve Karim- nia v. Türkiye Davası, Mülteci ve Sığınmacı Hukuku Açısından Değerlen- dirme, İstanbul 2010.
• Ekşi, Nuray: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Z.N.S. v. Türkiye Da- vası (Başvuru no: 21896/08) Karar Strazburg 19 Ocak 2010 Türkçe Tercü- mesi ve İngilizce Metni, İstanbul 2010.
• Ekşi Nuray: İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi’nin Charahili v. Tür- kiye, Kesmiri v. Türkiye, Ranjbar ve Diğerleri v. Türkiye, Tehrani ve Di- ğerleri v. Türkiye Davarında 13 Nisan 2010 Tarihinde Verdiği Kararların Türkçe Tercümeleri ve İngilizce Metinleri, İstanbul 2010.
• Ekşi, Nura: İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi’nin, M.B. v. Türkiye, D.B. v. Türkiye, Dbouba v. Türkiye, Alıpour ve Hosseınzadgan v. Türkiye Davalarında 15 Haziran 2010 ve 13 Temmuz 2010 Tarihlerinde Verdiği Ka- rarların Türkçe Tercümeleri ve İngilizce Metinleri, İstanbul 2010.
• Ekşi, Nuray: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Abdolkhani ve Ka- rimnia v. Türkiye Davasında Verdiği 22 Eylül 2009 Tarihli Kararın De- ğerlendirilmesi, İltica, Uluslararası Göç ve Vatansızlık: Kuram, Gözlem ve Politika, Editörler: Özlen Çelebi/Saime Özçürümez/Şirin Türkay, Ankara 2011, s. 86-113.
• Ekşi, Nuray: İnsan Hakları Avrupa Mahkemesinin Abdolkhani ve Ka- rimiıa v. Türkiye Davasında (no. 2 Başvuru no. 50213/08) Verdiği 27 Tem- muz 2010 Tarihli Kararın Türkçe Tercümesi, (2009)1-2 MHB, s. 237-248.
• Ekşi, Nuray: İnsan Hakları Avrupa Mahkemesinin Cox v. Türkiye Davasında (Başvuru No. 2933/03) Verdiği 20 Mayıs 2010 Tarihli Kararın Türkçe Tercümesi, IX(2010)2 İKÜHFD, s. 71-80.
• Ekşi, Nuray: Yeni Zelanda Mülteci Statüsü Belirleme İtiraz Mercii’nin Ekonomik ve Çevresel Faktörler Sebebiyle Mülteci Statüsünün Kazanı- lamayacağına İlişkin Kararının Türkçe Tercümesi, X(2011)1 İKÜHFD, s. 219-224.
• Ekşi, Nuray: İnsan Hakları Avrupa Mahkemesinin Moghaddas v. Tür- kiye Davasında (Başvuru No. 46134/08) Verdiği Kararın Türkçe Tercüme- si, LXVI(2008)2 İHFD, s. 401-414.
• Ekşi ,Nuray: AİHM’in Sığınma Talebi Reddedilen İran Vatandaşının Sınırdışı İşlemleri Tamamlanıncaya Kadar İdari Gözetim Altında Tutul- masını AİHS’in 5. Maddesinin İhlali Sayan 11.12.2012 Tarihli Kararının Türkçe Tercümesi, 32(2012)1 MHB, s. 155-166.
• Ekşi, Nuray: AİHM’in Ghorbanov ve Diğerleri v. Türkiye Davasın- da Sınırdışı ve İdarî Gözetim İşlemleriyle Türkiye’nin AİHS’in 3. ve 5. Maddelerini İhlâl Ettiğine Dair 3.12.2013 Tarihli Kararının Tercümesi, 13(2013)131 LHD, s. 93-107.
• Ekşi, Nuray: Engelli Filistinlinin Sınırdışı ve İdari Gözetim Altında Tu- tulması İşlemleriyle Türkiye’nin AİHS’in 3, 5, 8 ve 13. Maddelerini İhlal Ettiğine İlişkin Olarak Asalya v. Türkiye Davasında Verilen 15 Nisan 2014 Tarihli AİHM Kararının Tercümesi, 12(2014)137 LHD, s. 157-187.
• Ekşi, Nuray: İltica Talepleri Reddedilerek Türkiye’den Sınırdışı Edil- melerine Karar Verilen Yabancılara İlişkin AİHM Kararlarının Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’na Etkisi, 5(2014)19 TAAD, s. 53-100.
• Er, Selami: 1982 Anayasasında ve Türk Anayasa Yargısında Yabancıla- rın Hak ve Özgürlüklerine Bakış, Anayasa Mahkemesinin Kuruluşunun 50.Yılına Armağan, Editörler: Alparslan Altan/Engin Yıldırım/Erdal Ter- can/Hikmet Tülen /Ali Rıza Çoban, Anayasa Mahkemesi, 1. Baskı, Anka- ra, 2012.
• Kılınç, Bahadır: Karşılaştırmalı Anayasa Yargısında Bireysel Başvuru (Anayasa Şikâyeti) Kurumu ve Türkiye Açısından Uygulanabilirliği, Ana- yasaYargısı, C. 25, 2008.
• Perruchoud, R./Cross J.R.: Uluslararası Göç Hukuku Göç Terimleri Sözlüğü, Uluslararası Göç Örgütü (IOM)Yayınları, No. 31, İkinci Baskı, 2013.
• Sağlam, Musa: Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuruda Tedbir Ka- rarı, HUKAB Dergisi, Sayı 5, 2013.