KURUMSALCILIK YAKLAŞIMLARI VE YENİ KURUMSALCILIK PERSPEKTİFİNDEN EĞİTİM ÖRGÜTLERİ

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 16, 30.06.2017

Tuncer Fidan

Öz

Toplumsal düzen yapıları
veya araçları olarak kurumlar, toplum içinde bireylerin eylemlerini
şekillendiren istikrarlı ve tekrarlayan davranış kalıplarıdır. Kurum tanımı hem
kamu örgütleri gibi formel örgütlenme biçimlerini, hem de gelenek gibi informel
bireysel davranışları kapsayacak derecede geniş olabilir. Bu nedenle kurumların
sosyal bilimler için ana araştırma konularından biri olduğunu söylemek
mümkündür. Kurum kavramına atfedilen bu önem, kurumsallaşma sürecinin
betimlenmesini amaçlayan farklı yaklaşımların ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bu
bağlamda, kavramsal tarama modelinde desenlenen bu çalışmada eski ve yeni
kurumsalcılık yaklaşımları tartışılarak yeni kurumsalcılık perspektifinden
eğitim örgütlerinin betimlenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, eski
kurumsalcılık, davranışçılık ve yeni kurumsalcılık yaklaşımlarının ortaya çıkışı
tarihsel silsile içinde verilmiştir. Ardından eski ve yeni kurumsalcılık
arasındaki farklılıklar tartışılarak kurumsalcılık yaklaşımlarının zaman
içindeki seyri ortaya konmuştur. Ayrıca yeni kurumsalcılık perspektifinden
eğitim örgütleri betimlenerek kurumsallaşma mekanizmalarının okullar üzerindeki
etkileri açıklanmıştır. Son olarak yeni kurumsalcılık yaklaşımına getirilen
eleştiriler sunularak bu yaklaşımın zayıf yönleri tartışılmıştır. Ulaşılan
sonuçların eğitim örgütlerine ilişkin perspektif zenginliği yaratarak eğitim
yönetimi alanındaki kuram ve gözlem arasındaki çelişkiler için açıklama
sunabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

eski kurumsalcılık, yeni kurumsalcılık, eğitim örgütleri

Kaynakça

• Abowitz, K. K. (2013). Publics for Public Schools: Legitimacy, Democracy and Leadership. New York, NY: Routledge.
• Aydın, İ. (2008). Öğretimde Denetim: Durum Saptama, Değerlendirme ve Geliştirme. (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Balcı, A., Baltacı, A., Fidan, T., Cereci, C., ve Acar, U. (2012). Örgütsel sosyalleşmenin, örgütsel özdeşleşme ve örgütsel vatandaşlıkla ilişkisi: İlköğretim okulu yöneticileri üzerinde bir araştırma. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(2), 47-74.
• Balcı, A. ve Öztürk, İ. (2014). Türkiye’de eğitimin finansmanı ve eğitim harcamaları bilgi yönetim sistemine (tefbis) ilişkin okul yöneticilerinin görüşleri ve yaşadıkları sorunlar. Milli Eğitim Dergisi, Güz(204), 63-86.
• Balcı, A., Öztürk, İ., Polatcan, M., Saylik, A., ve Bil, E. (2016). Organizational Socialization and Its Relation with Organizational Performance in High Schools. Journal of Education and Training Studies, 4(9), 71-81.
• Baltacı, A. (2017). Eğitim örgütlerinde bilgi uçurma sürecinin yönetilmesi. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(7), 43-62.
• Baltacı, A., ve Balcı, A. (2017a). Complexity leadership: A theorical perspective. International Journal of Educational Leadership and Management, 5(1), 30-58.
• Baltacı, A., ve Balcı, A. (2017b). Bilgi uçurmanın nedenleri: Nitel bir çalışma. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi ‐ Journal of Educational Sciences Research, 7(1), 53‐66.
• Berger, P. L. ve Luckmann, T. (1991). The Social Cosntruction of Reality: A Treatise in the Sociology of Knowledge. London: Penguin Books Ltd.
• Berger, P. L. ve Luckmann, T. (1995). Modernity, pluralism and the crisis of meaning: The orientation of modern man. Gütersloh: Bertelsmann Foundation Publishers.
• Bidwell, C. E. (2006). Varieties of Institutional Theory. H. D. Meyer ve B. Rowan (Ed.). The New Institutionalism in Education içinde (s. 33-50). New York, NY: State University of New York Press.
• Bowles, S. ve Gintis, H. (2002). Schooling in Capitalist America Revisited. Sociology of Education, 75(1), 1-18.
• Boxenbaum, E. ve Jonsson, S. (2008). Isomorphism, diffusion, decoupling. R. Greenwood, C. Oliver, K. Sahlin ve R. Suddaby. (Eds.). The Sage Handbook of Organizational Institutionalism içinde (s. 78-98). Thousands Oak, CA: SAGE Publications, Inc.
• Bülbül, M. ve Demirbolat, A. O. (2014). Hesap Verebilirlikle İlgili Türk Milli Eğitim Sistemine Yönelik Bir Değerlendirme. Eğitim ve Bilim, 39(174), 39-52.
• Davies, S., Quirke, L. ve Aurini, J. (2006). The New Institutionalism Goes to the Market. Heinz-Dieter Meyer ve Brian Rowan (Eds). The New Institutionalism in Education. (s. 15-32). Albany, NY: State University of New York Press.
• DiMaggio, P. J. ve Powell, W. W. (1983). The iron cage revisited: Institutional isomorphism and collective rationality in organizational fields. American Sociological Review, 48, 147-160.
• DiMaggio, P. J. ve Powell, W. W. (1991). Introduction. W. W. Powell ve P. J. DiMaggio (Eds.), The new institutionalism in organizational analysis içinde (s. 1-38). Chicago: University of Chicago Press.
• Ethington, P. J. ve McDonagh, E. L. (1995). The common space of social science inquiry. Polity, 28(1), 85-90. Fidan, T. ve Öztürk, İ. (2015a). Perspectives and expectations of union member and non-union member teachers on teacher unions. Journal of Educational Sciences Research, 5(2), 191-220.
• Fidan, T. ve Oztürk, İ. (2015b). The relationship of the creativity of public and private school teachers to their intrinsic motivation and the school climate for innovation. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 195, 905-914.
• Giles, C. ve Hargreaves, A. (2006). The sustainability of innovative schools as learning organizations and professional learning communities during standardized reform. Educational Administration Quarterly, 42(1), 124-156.
• Hanson, M. (2001). Institutional theory and educational change. Educational administration quarterly, 37(5), 637-661.
• Harriss, J. (2006). Institutions, politics and culture: A case for ‘Old’institutionalism in the study of historical change. Wimmer A. ve Kössler R. (Ed). Understanding Change içinde (s. 177-186). London: Palgrave Macmillan UK.
• Harty, S. (2005). Theorizing Institutional Change. A. Lecours (Ed.). New Institutionalism: Theory and Analysis içinde (s. 51-79). Toronto: University of Toronto Press.
• Hasselbladh, H. ve Kallinikos, J. (2000). The project of rationalization: a critique and reappraisal of neo-institutionalism in organization studies. Organization studies, 21(4), 697-720.
• Hawley, A. H. (1986). Human Ecology: A Theoretical Essay. Chicago, IL: The University of Chicago Press.
• Jepperson, R. L. (1991). Institutionalized organizations: Formal structure as myth and ceremony. W. W. Powell ve P. J. DiMaggio (Ed.). The New Institutionalism in Organizational Analysis içinde (s. 143-163). Chicago: University of Chicago Press.
• Jesson, J. K., Matheson, L. ve Lacey, F. M. (2011). Doing Your Literature Review: Traditional and Systematic Techniques. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Jordan, W. J. ve Cooper, R. (2003). High school reform and Black male students: Limits and possibilities of policy and practice. Urban Education, 38(2), 196-216.
• Kaynak, R. ve Bülbül, M. (2008). 360-derece geri bildirim sisteminde değerlendirme farklılıkları. Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics ve Administrative Sciences, 13(1), 269-292.
• Kostova, T., Roth, K. ve Dacin, M. T. (2008). Institutional theory in the study of multinational corporations: A critique and new directions. Academy of management review, 33(4), 994-1006.
• Levy, D. C. (2004). The New Institutionalism: Mismatches with Private Higher Education’s Global Growth. WP No. 3 January 2004, PROPHE Working Paper Series.
• Lownpes, V. (1996). Varieties of new institutionalism: a critical appraisal. Public administration, 74(2), 181-197.
• Lunenberg, F. C. ve Ornstein A: C. (2008). Educational Administration. Concepts & Practices. (Fifth Edition). Belmont, CA: Thomson Brooks/Cole.
• March, J. G. ve Olsen, J. P. (1984). The new institutionalism: organizational factors in political life. American political science review, 78(03), 734-749.
• MEB. (2016). Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü Eğitim ve Öğretim Desteği Başvuru ve Yerleştirme e-Kılavuzu.
• Meyer, H. D. ve Rowan, B. (2006). Institutional Analysis and The Study of Education. H. D. Meyer ve B. Rowan (Ed.). The New Institutionalism in Education içinde (s. 1-14). New York, NY: State University of New York Press.
• Meyer, J. W. (1977). The Effects of Education as An Institution. The American Journal of Sociology, 83(1), 55-77.
• Meyer, J. W. ve Rowan, B. (1977). Institutionalized organizations: Formal structure as myth and ceremony. American Journal Of Sociology, 83(2), 340-363.
• Meyer, J. W. ve Rowan, B. (1991). Institutionalized organizations: Formal structure as myth and ceremony. W. W. Powell ve P. J. DiMaggio (Ed.). The New İnstitutionalism İn Organizational Analysis içinde (s. 41-62). Chicago: University of Chicago Press.
• Meyer, J. W. ve Rowan, B. (2008). The Structure of Educational Institutions. Jeanne H. Ballantine ve Joan Z. Spade (Ed). Schools and Society: A Sociological Approach to Education içinde (3. Baskı). (s. 217-225). Los Angeles, CA: Pine Forge Press.
• Öztürk, İ. ve Balcı, A. (2014). Millî eğitim bakanlığının 652 sayılı kanun hükmünde kararname ile yeniden yapılandırılmasına ilişkin Ankara ili kamu ilkokul ve ortaokul yöneticilerinin görüşleri [Views of the state primary school and secondary school principals in Ankara province about the restructure of Ministry of National Education (By decree law No. 652)]. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi - Journal of Educational Sciences Research, 4(1), 213-241.
• Öztürk-Fidan, İ. (2017). Kenya eğitim sistemi: Amaç, yapı ve süreç bakımından Türkiye ile karşılaştırılması. Route Educational and Social Science Journal, 4(3), 1-19.
• Parsons, T. (1956). Suggestions for A Sociological Approach to The Theory of Organizations-I. Administrative Science Quarterly, 1(1), 63-85.
• Polatcan, M., Öztürk, İ. ve Saylık, A. (2016). Öğretmen adaylarının kamu personeli seçme sınavına (KPSS) ilişkin görüşleri. Route Educational and Social Science Journal, 3(1), 126-138.
• Powell, W. W. ve Colyvas, J. (2008). New institutionalism. S. Clegg, ve J. Bailey (Ed.). International Encyclopedia of Organization Studies içinde (s. 976-980). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications, Inc.
• Rocco, T. S. ve Plakhotnik, M. S. (2009). Literature reviews, conceptual frameworks, and theoretical frameworks: Terms, functions, and distinctions. Human Resource Development Review, 8(1), 120-130.
• Rowan, B. (2006). The New Institutionalism and The Study of Educational Organizations: Changing Ideas for Changing Times. Heinz-Dieter Meyer ve Brian Rowan (Ed.). The New Institutionalism in Education içinde (s. 15-32). Albany, NY: State University of New York Press.
• Sanders, N. M. (1990). Organizational Meanings of Curriculum Differentiation Practices. Reba Page ve Linda Valli (Eds.). Curriculum Differentation: Interpretive Studies in US Secondary Schools. (s. 207-230). New York, NY: State University of New York Press.
• Scott, W. R. (1975). Organizational Structure. Annual Review of Sociology, 1, 1-20.
• Scott, W. R. (1987). Adolescence of Institutional Theory. Administrative Science Quarterly, 32(4), 493-511.
• Scott, W. R. ve Meyer, J. W. (1991). The organization of societal sectors. W. W. Powell ve P. J. DiMaggio (Ed.), The New İnstitutionalism in Organizational Analysis içinde (s. 108-140). Chicago: University of Chicago Press.
• Scott, W. R. (1995). Institutions and Organizations. Foundations for Organizational Science. London: SAGE Publications, Inc.
• Selznick, P. (1949). TVA and the grass roots: A study of politics and organization (Vol. 3). Berkeley, CA: University of California Press.
• Selznick, P. (1984). Leadership in Administration. A Sociological Interpretation. Berkeley, CA: University of California Press.
• Selznick, P. (1996). Institutionalism" old" and" new". Administrative Science Quarterly, 41(2), 270-277.
• Sever, M., Soğuksu, A. F., Türe, E., Koçmar, Y., Olğun, M., Üçüncü, N. ve Öztürk, İ. (2016). What Does It Mean To Be a Student in Different Types of High Schools in Turkey through The Eyes of Students?. Educational Sciences: Theory & Practice, 16(1), 231-259.
• Spillane, J. ve Burch, P. (2006). The Instructional Environment and Instructional Practice: Changing Patterns of Guidance and Control in Public Education. H. D. Meyer ve B. Rowan (Ed). The New Institutionalism in Education içinde (s. 87-102). Albany, NY: State University of New York Press.
• Weber, M. (2008). Bürokrasi ve Otorite. (3. Baskı). Ankara: Adres Yayınları.
• Weick, K. (1976). Educational organizations as loosely coupled systems. Administrative Science Quarterly, 21(1), 1-19.
• Zucker, L. G. (1983). Organizations as institutions. S. B. Bacharach (Ed.). Research in The Sociology of Organizations içinde. Greenwich, CT: JAI Press.
• Zucker, L. G. (1991). The role of institutionalization in cultural persistence. W. W. Powell ve P. J. DiMaggio (Ed.). The New İnstitutionalism in Organizational Analysis içinde (s. 83-107) Chicago: University of Chicago Press.