ETİK İLKELER VE YAYIN POLİTİKASI
MECELLE İslâmî Araştırmalar Dergisi, bilimsel bilginin tarafsız, saygın, özgün, evrensel ve bilimsel yöntemlerle üretilerek yayılmasını sağlamak amacıyla şeffaf ve güvenilir yayın süreçleri yürütür. Bu süreçler, yazarlar, hakemler, editörler ve diğer paydaşların sorumluluk bilinci ile hareket etmesini gerektirir.
1. Etik Standartlar ve Paydaş Sorumlulukları: Dergi, yayın etiği ilkeleri doğrultusunda; yazarların, hakemlerin, editörlerin, okuyucuların ve yayıncının sorumluluklarını tanımlar. Bu ilkeler, uluslararası COPE (Committee on Publication Ethics) rehberleri ve İslami ilimler alanında kabul görmüş etik kurallar esas alınarak hazırlanmıştır.
2. Yayın Etiği İlkeleri: Yayımlanan makalelerde tespit edilen küçük bilimsel veya yazım hataları için düzeltme yayınlanabilir. Bulguları veya sonuçları etkileyen önemli hatalarda makale geri çekilebilir. Araştırma veya yayın sürecinde kötüye kullanım şüphesi oluşması halinde, editörler endişe ifadesi yayımlayabilir. Tüm işlemler COPE rehberleri çerçevesinde yürütülür.
3. İntihal ve Akademik Ahlak: MECELLE İslâmî Araştırmalar Dergisi, fikri mülkiyet haklarına ve özgünlüğe önem verir. İntihal veya ahlâk dışı davranışları kesinlikle kabul etmez. İntihal şüphesi durumunda, ilk inceleme derginin Etik veya Yayın Kurulu tarafından yapılır. Yazar(lar)a iki hafta süreyle açıklama yapma hakkı tanınır; cevap alınmazsa bağlı kurumlara bildirimde bulunulur.
İntihal tespit edilen çalışmalar için uygulanacak işlemler:
a) Makalenin dergi web sitesinden kaldırılması ve “İntihal Edilmiş Makale” ibaresinin eklenmesi,
b) Yazar hesabının askıya alınması ve yazardan en az 3 yıl süreyle makale kabul edilmemesi,
c) Yazarların bağlı olduğu kurumlara durumun bildirilmesi.
İntihal denetimi için iThenticate veya eşdeğer yazılımlar kullanılır. Makale kabul öncesi ve sonrası benzerlik oranının %20’yi aşmaması hedeflenir.
4. Etik Kurul/Yayın Kurulu Onayı Gerektiren Araştırmalar: Tüm bilim dallarında gerçekleştirilen araştırmalar hakkında Etik Kurul/Yayın Kurulu onayı gerektiği takdirde bu onay alınarak makalenin/yazının ilk sayfasında belirtilmeli ve söz konusu belge makaleyle beraber Dergipark sistemine yüklenmelidir. Etik kurul onayı olması gerekli çalışmalarda söz konusu onaya dair bilgiler (kurul adı, onay tarihi ve sayı numarası) yöntem bölümünde yer almalıdır. Buna ilaveten makalenin kaynakça bölümünün akabinde olgu sunumları hakkında gönüllü “olur formu”nun imzalatıldığını gösterir bilgiye makalede yer verilmelidir.
5. Özel Sayı ve Yayın Süreci: MECELLE İslâmî Araştırmalar Dergisi, yılda en fazla bir kez Yayın Kurulu’nun talebi doğrultusunda özel sayı yayımlayabilir. Özel sayıya gönderilen makaleler standart yayın politikalarına tabidir; ön inceleme, intihal taraması ve çift kör hakem değerlendirmesi uygulanır.
6. Yazarlık ve Bilimsel Sorumluluk: Yazar, MECELLE İslâmî Araştırmalar Dergisi’nde yayımlamayı düşündüğü çalışmayı İSNAD 2. Edisyon Dipnotlu Atıf Sistemi’ne ve MECELLE İslâmî Araştırmalar Dergisi Yazım Şablonu’na göre hazırlamalıdır. Kaynakça eksiksiz olmalı, atıflar doğru ve eksiksiz verilmelidir. Arapça çalışmalarda kaynakçanın latinize edilmiş hali de bulunmalıdır.
Aynı araştırmanın tekrar yayımlanması veya parçalara bölünerek yayınlanması etik dışıdır. Makalelerde sahte veri, çarpıtma veya yanlış bilgi asla kabul edilmez. Birden fazla yazarlı makalelerde tüm yazarlar, araştırmaya anlamlı katkıda bulunmuş olmalıdır. Yazarlık sırası adil ve şeffaf olmalı, katkısı olmayan kişiler yazarlık listesine eklenmemelidir.
7. Hakemlik ve Editöryal Sorumluluklar: Hakemler tarafsız, gizlilik esasına uygun ve çıkar çatışması olmadan değerlendirme yapmalıdır. Hakemlerin kimlikleri gizli tutulur ve intihal/etik ihlallere karşı önleyici tedbirler alınır. Editörler, makaleleri objektif kriterlere göre kabul veya reddeder; çıkar çatışması durumunda yetkisini devreder.
8. Şikayet ve İtirazlar: Okuyucular, makale veya yayın süreciyle ilgili şikayetlerini mecelle@fsm.edu.tr adresine yazılı olarak iletebilirler. Şikayetler dergi yönetimi tarafından titizlikle değerlendirilir ve süreç hakkında şeffaf bilgi verilir.
9. Yayımlama ve Değerlendirme Ücret Politikası: FSMVÜ’nin desteğiyle yayımlanan MECELLE İslâmî Araştırmalar Dergisi, yazarlarından gönderim, değerlendirme veya yayımlama sürecinde hiçbir ücret talep etmez. Dergimiz, akademik bilginin erişilebilirliğini ve kamu yararını esas alır.
MAKALE DEĞERLENDİRME POLİTİKASI VE YAYIN SÜRECİ
İntihal kontrolünden başarıyla geçen makaleler, editör tarafından orijinallik, metodoloji, konunun önemi ve derginin kapsamına uygunluk açısından değerlendirilir. Bu süreçte editör, yazarların ırkı, cinsiyeti, dini inancı, uyruğu veya siyasi görüşünden bağımsız olarak tarafsız bir karar verir. Hakem seçiminde editör tam yetkiye sahip olup, herhangi bir çıkar çatışmasına izin vermez.
1. Hakem Değerlendirme Süreci: Uygun bulunan makaleler, en az iki bağımsız ulusal veya uluslararası hakeme çift taraflı kör hakemlik yöntemiyle gönderilir. Hakemler, makaleyi kapsam, özgünlük, metodoloji, kaynak kullanımı, dil kalitesi ve bilimsel katkı açısından titizlikle değerlendirir. Değerlendirme raporlarında en az 150 kelimelik gerekçeli açıklama yapması zorunludur. Hakemler, süreç boyunca makale ve ilgili bilgilerin gizliliğini sağlar, telif ve intihal şüphesini editöre bildirir. Kendini yeterli görmeyen veya incelemeyi zamanında tamamlayamayacak hakemler, bu durumu editöre bildirmek suretiyle süreçten çekilebilir.
2. Yazar-Telif İlişkisi ve Düzeltmeler: Hakemlerce talep edilen düzeltmeler yazara iletilir. Yazar, en fazla 10 gün içinde değişiklikleri kırmızı renkle işaretleyerek alan editörüne sunar. Alan editörü, yapılan düzeltmeleri inceler ve onaylar; bu aşama en fazla 10 gün sürer. Eğer düzeltmeler yeterli bulunmazsa makale reddedilir.
3. Dil Kontrolleri: Hakem değerlendirmesini geçen makaleler, kaleme alınmış oldukları dile göre Türkçe, Arapça veya İngilizce Dil Editörü tarafından dil ve yazım açısından incelenir. Çalışmaların özetleri her üç dilin editörleri tarafından incelenmeye tabi tutulur. Gerekirse yazardan ek dil düzeltmeleri istenir. Makalenin tamamı için her dil kontrol aşaması, en fazla 10 gün sürer.
4. Yayın Kurulu Kararı: Tüm teknik, akademik ve dilsel incelemeler tamamlandıktan sonra makaleler Yayın Kurulu’nda değerlendirilir. Yayın Kurulu, hakem raporları ve editöryal görüşler doğrultusunda yayın kararını verir. Üyeler arasında itiraz olması durumunda karar oy çokluğuyla belirlenir.
5. Dizgi, Mizanpaj ve Son Okuma: Yayın kararı verilen makalelerin dizgi ve mizanpaj işlemleri yapılır. Mizanpaj tamamlandıktan sonra son okuma aşaması gerçekleştirilir ve makaleler dergide yayımlanmaya hazır hale gelir.
6. Yayın ve İndeksleme: Yayınlanan sayının e-nüshası, ulusal ve uluslararası referans kütüphanelerine en geç 60 gün içinde gönderilir. Makalelerin üstverileri ise ilgili indekslere 15 gün içinde iletilir.
7. Hakemlerin Değerlendirmede Dikkat Edeceği Ana Kriterler: Hakemlerin değerlendirme sürecinde dikkat etmesi gereken temel noktalar şunlardır:
a. Makale yeni, özgün ve alana katkı sağlıyor mu?
b. Öz (abstract) makaleyi doğru ve net anlatıyor mu?
c. Yöntem açıklamaları açık, bütünlüklü ve anlaşılır mı?
d. Bulgular ve sonuçlar tutarlı ve kanıtlanmış mı?
e. Literatür ve kaynak kullanımı yeterli mi?
f. Dil ve yazım kalitesi uygun mu?
TELİF HAKLARI BİLDİRİMİ
MECELLE İslâmî Araştırmalar Dergisi’nde yayımlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakları yazarlara aittir. Yazarlar, eserlerini MECELLE İslâmî Araştırmalar Dergisi tarafından Creative Commons Atıf-GayrıTicari 4.0 Uluslararası (CC BY-NC 4.0) lisansı kapsamında yayımlanmasına izin verirler. Bu lisans, eserlerin ticari amaç gütmeden serbestçe paylaşılmasına ve çoğaltılmasına olanak tanır; ancak eserlerin değiştirilmemesi ve uygun şekilde atıf yapılması zorunludur. Yazarlar, eserlerinin yayımlanmasıyla birlikte telif haklarının korunmasını kabul eder ve MECELLE İslâmî Araştırmalar Dergisi’nin bu hakları gözeterek yayın sürecini yürütmesini sağlar.
AÇIK ERİŞİM POLİTİKASI
MECELLE İslâmî Araştırmalar Dergisi, bilimsel araştırmaların kamuya ücretsiz ve sınırsız erişimle sunulmasının, bilginin küresel paylaşımını artıracağı ilkesini benimsemektedir. Bu doğrultuda, dergi yayımladığı tüm içeriklere anında açık erişim sağlamaktadır. Böylece, araştırmaların yaygınlaşması ve bilimsel iletişimin güçlenmesi hedeflenmektedir.