BİR BİLİNÇ YÜKSELMESİ HİKÂYESİ YA DA ÇOCUK EDEBİYATINDA MAHREMİYETİN KORUNMASI

Yıl 2018, Sayı: 5 - Bahar, 6 - 14, 02.07.2018

Muhammet Murat Özkul

https://doi.org/10.32579/mecmua.424623

Cited By: 1

Öz

Yüzyıllar
boyunca çocuk ve onun hayal dünyasını dolduran ve çocuğa şekil veren unsurlar
büyüklerin dünyasından beslenmiştir. Batı’da, modern devirlerin başlangıcı
diyebileceğimiz 15.yy-20.yy arasında ise bu durumun biraz daha farklı yaş
gruplarına hitap eden eserlerle çeşitlenmesine rağmen çocuğun lehine mahrem
dünyasında gözle görülür bir iyileşme olmamıştır. Araya çocuk-üstü ideolojiler
girmiş, sömürgecilik başlamış ve en son tüketim endüstrisi diyebileceğimiz bir şeyleşme dönemine tüm insanlıkla
birlikte farklı kıtalardan çocuklar da muhatap olmuştur. Örneğin Avrupa
kıtasında ölümle ve karamsarlıkla korkutulan çocuk, birkaç yüzyıl içinde
tüketim makinesinin etten dişlisi haline gelmek suretiyle çocukluğunu yaşamadan
ve özne olamadan başka bir nesneye dönüşmüştür. Çocukluğunu yaşayamadan birden
büyüyen Kıta Avrupa’sı çocukları; yetişkinlik dönemlerini farklı kıtalarda
yaşayan çocuklardan kendi çalınmış çocukluklarının adeta intikam alırcasına
farklı kıta, ırk ve dinden çocukların da huzurunu kaçırmışlardır. Başka
kıtalarda çocuk askerlere, terörist çocuklara ya da aileleriyle birlikte savaş
mağduriyet yaşayan engelli çocuklara dönüşmüşlerdir. Kurtulanlar da Liberalizm
ve Sosyalizm gibi rekabet halindeki insan-üstü ideolojilerin nüfuz savaşlarına
kurban edilmiştir. Önce her şeyleri açık edilip naif halleriyle makine
uygarlığının çekim alanında özgürlükleri ve mahremiyetlerini yitiren çocuklar
birer yetişkin adayıdır ve popüler kültür unsurlarının da marifetiyle erken
yaşlarda çocuklukları ve çocukluk alışkanlıkları, saflıkları, değerleri
manipüle edilmektedir. Tüketim toplumunun yetmiş, seksen yıllık neferleri
olarak görülmüştür. Türkiye’deki çocuk edebiyatı eserleri de ülkenin
tercihlerinden nasibini (ulus devlet, çağdaşlaşma, tek tip çocuk vs.) alarak
uzun yıllar ihmale uğramıştır. Türkiye’de Batı Klasikleri, 90’lı yılların
ortaların kadar Kemalettin Tuğcu kitapları, Ayşegül serisi: Evlere okullara,
yayın evi vitrinlerinde tekel oluşturmuştur. Çocuğun hayatındaki tek boyutluluk
kültür ve çocuk kitapları üzerinde etkili olmuştur. Bu makale hem Batı’da hem
de Doğu’da çocukluk hakları çalınmış bir yaş grubunu; yani çocuğu ve çocuk
edebiyatı ürünlerini örnek olaylar eşliğinde izini sürmüştür.

Anahtar
Kelimeler: Mahremiyet,
Doğu ve Batı’da Çocuk Edebiyatı, İnsan-Üstü İdeolojiler, Tüketim, Tek
Boyutluluk, Şeyleşme,

 

ABSTRACT:Forcenturies, children, their
dream World and the elements those shaped children’s personalities were based
on adults’ World. Betweenthe 15th and 20th centurieswhich can be pointedout as
thebeginning of the modern era, there is novisible improvement that can be
assessed in favour of children in their privacy World, although this situation
is diversified with the works addressing different age groups. The ideologies
beyond children have come into prominence, thecolonialism has begun, and just
as all people, the children in different continents have been affected by the
latest consumer industry in a reification period. For instance, the child who
has been frightened by death and pessimism across Europe, with becoming a cog
in the machine of consumer industry in the last centuries, has transformed to a
different object without living his/her childhood or without being a subject.
The children of Continental Europe who grew up without living their childhood,
disturbedtherace, the religion and the children of different continents as if
they revenged on their childhood from the other children who lived their
adulthood in different continents. They have turned into child soldiers,
terrorist children, ordisable children who are war victims with their families
in other continents. The survivors were also sacrificed to the rivalwars of the
ideologies such as liberalism and socialism. Children are a candidate to
adulthood who loses their freedomand privacy in the gravitational of machine
civilization, and theirchildhood, childhood habits, purity and values are
manipulated by popular cultureelements in their early ages. They are seen as
soldiers of consumer industry around their whole lives. By the children's
literature in Turkey has shaped its share by the country preferences
(nation-state, modernization, uniformchild, etc.), and it has neglected for
many years. The West Classics translated to Turkish, until the mid-90s
Kemalettin Tuğcu’s books, Ayşegül series has monopolized at home, schools and
the Publisher show case. The one dimensionality in thechild's life has
beeninfluential on culture and children's books. In this article, it is tracked
back to children and children's literature productstorelease an age group that
their childhood rights were stolen in the West and also in the East.

Keywords: Privacy, Childern’s Literature in the East and the
West, Ideologies Beyond Human, Consumer, One Dimensionality, Reification. 

Anahtar Kelimeler

Mahremiyet, Doğu ve Batı’da Çocuk Edebiyatı, İnsan-Üstü İdeolojiler, Tüketim, Tek Boyutluluk, Şeyleşme

Kaynakça

• KAYNAKÇA Aydın, Mustafa (2009). Mahremiyet ve Örtünmenin Dönüşümü, Eski Yeni Dergisi, 12, 61-67. Chul-Han, B.(2017a).Şiddetin Topolojisi(Dilek Zaptçıoğlu,Çev). (2.Bs).İstanbul:Metis Yayınları. Chul-Han, B.(2017b).Şeffaflık Toplumu(Haluk Barışcan Çev.).(2.Bs). İstanbul:Metis Yayınları. Çaha, Ö.(2010). Sivil Kadın. (10.Bs), Ankara:Savaş Yayınevi. Gürbilek, N.(1992).Vitrinde Yaşamak: Seksenlerin Kültürel İklimi. İstanbul:Metis Yayınları. İsfahani, Ragıp el, (1995) Müfredat: Kur’an Kavramları Sözlüğü, Yusuf Türker, Pınar Yayınları, (1Bs) Kaya, A.,H.(Haziran 2012). “Hasan AycınlaSöyleşi”23 nisan 2018 tarihinde http://www.edebistan.com/index.php/akifhasankaya/hasan-aycinla-soylesi-2/2012/06/ adresinden erişildi. Mutçalı, Serdar, (1995). Arapça-Türkçe Sözlük, Dağarcık Yayınları, İstanbul-1995 Naçar, B. (2008).Çocuk Hikâyelerinde Din Eğitimi. Sakarya Üniversitesi.Yüksek Lisans Tezi, Sakarya. Onur, B.(2007). Çocuk, Tarih ve Toplum, İmge Yayınları, Ankara, Sümeyra, C.(2007).Zarif Masallar, Hece Dergisi:Cahit Zarifoğlu, (126-128), 283-287 Şirin, M. R. (2000).99 soruda Çocuk Edebiyatı Mustafa Ruhi Şirin (Haz). (3.Bs)(1-289), İstanbul:Çocuk Vakfı Yayınları. Şirin, M.,R. (2014).Batı Dünyasında Batı Yazınına Öykünen Kitaplarla Giremeyiz.YalvaçUral ile Söyleşi,Türk Dili,756, 330-340. Uçan, H.(2005).Çocuk Kadar Saf, Temiz Olabilmek/Kalabilmek, Hece Dergi: Çocuk Edebiyatı, 104 -105, 18-23. Tanğ, E.(2017).Türkiye’de 1923-1950 Dönemi Ulus Devlet Yapılanması ve Gençlik Politikaları., Balıkesir Üniversitesi.Yüksek Lisans Tezi,Balıkesir, Yalanaz, T.(2013).Kemalettin Tuğcu’nun Eserlerinde Kurgu Ve Gerçeklik, Fatih Üniversitesi.Yüksek Lisans Tezi,İstanbul, Shiner, L.(2004). Sanatın İcadı(İsmail Türkmen Çev)., İstanbul: Ayrıntı Yayınları, ( Orjinali 2001’de yayımlanmıştır) Smith, A.,D. (2009).Global Kültüre Doğru(Zekeriya Tüysüz Çev).Kudret Bülbül(Ed), Küreselleşme, Ankara: Orion Kitabevi Yıldız, D.(2016).Popüler Çeviri Çocuk Romanlarının İçerik Bakımından İncelenmesi,SEFAD, 36, 435-466, DOI Number:http://dx.doi.org/10.21497/sefad.285287