READING THE WORKS OF SAMİHA AYVERDİ'S İBRAHİM EFENDİ KONAĞI AS A HISTORICAL FICTION

Yıl 2019, Sayı: 7, 34 - 43, 26.03.2019

Tuğçe Meç

https://doi.org/10.32579/mecmua.528307

Öz

Samiha Ayverdi's
book, which was published serially in 1964 in Tercüman and in the same year her book was published by İstanbul
Fetih Cemiyeti İstanbul Enstitüsü Neşriyatı. It is mentioned about the subject
of finance minister İbrahim Efendi and his circle. The mansion, where the
events took place, symbolized the Ottoman Empire and the process of the collapse
of the state was identified with the mansion. The novel, which
dominates biographical qualities and has a minimum of fictionality, can be
considered as historical fiction because Ayverdi gives a wide space to the
period before her birth. Likewise, it is suitable to be regarded as a period fiction
by considering every aspect of the periods it witnessed. According to the
author's statements, this book is a book of commemoration. The style of the
author is a novel because of the fact that the real persons are given within
the framework of a fiction and the author conveys her views in some chapters.
In this book, religious days, celebrations, traditional lifestyle in the
cultural memory of society are presented in a live scene. In this article,
the described periods in İbrahim Efendi
Konağı and the author 's point of view around the history has been
evaluated.

Anahtar Kelimeler

İbrahim Efendi Konağı, Samiha Ayverdi, historical fiction, period fiction, Ottoman Empire

SÂMİHA AYVERDİ’NİN İBRAHİM EFENDİ KONAĞI ESERİNİ TARİHÎ ROMAN OLARAK OKUMAK

Öz

Sâmiha Ayverdi,
Tercüman gazetesinde 1964 yılında neşrettiği ve aynı yıl İstanbul Fetih
Cemiyeti İstanbul Enstitüsü Neşriyatı tarafından kitaplaştırılan eserinde
meclis-i maliye reisi İbrahim Efendi ve çevresini konu edinmiş, olayların
cereyan ettiği mekan olan konak ise Osmanlı Devleti’ni sembolize ederek
devletin yıkılış süreci, konak ile özdeşleştirilerek verilmiştir. Biyografik
nitelikleri ağır basan ve kurgusallığı asgarî seviyede bulunan roman,
Ayverdi’nin kendisinden önceki döneme geniş yer vermesiyle tarihî roman, şahit
olduğu devirleri her yönüyle ele almasıyla dönem romanı olarak değerlendirilmeye
müsaittir. Yazarın beyanları doğrultusunda bir hâtıra niteliği taşıyan eser;
üslûbu, gerçek kişilerin bir kurgu çerçevesinde verilmiş olması ve yazarın belli
bölümlerde kendi görüşlerini aktarmasıyla roman niteliği taşır. Eserde toplumun
kültürel hafızasında yer alan dinî günler, kutlamalar, geleneksel yaşayış tarzı
ve edep dâiresi, toplumun yaşayış şekli canlı birer vesîka hâlinde sunulmuştur. Bu makalede İbrahim
Efendi Konağı eseri, anlatılan dönemler ve yazarın tarihe bakış açısı
etrafında değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İbrahim Efendi Konağı, Sâmiha Ayverdi, tarihî roman, dönem romanı, Osmanlı Devleti

Kaynakça

• Alan, Selami (2005), “Samiha Ayverdi’nin Eserlerinde Üç Temel Mekân: Konak, Köşk ve Yalı.”, Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.Ayverdi, Sâmiha (2013), O da Bana Kalsın: Anketler, Röportajlar, İstanbul: Kubbealtı Neşriyâtı.Ayverdi, Sâmiha (2015), İbrahim Efendi Konağı, İstanbul: Kubbealtı Neşriyâtı.Binark, İsmail (2005), Sâmiha Ayverdi’nin Mektupları, İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı.Çelik, Yakup (2002), “Tarih ve Tarihi Roman Arasındaki İlişki-Tarihi Romanda Kişiler”, Bilig, 22, 49-66.Dayanç, Muhammet; Alan, Selami (2008), “Samiha Ayverdi’nin Eserlerinde Konak Hayatı”, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 8 (1), 77-94.Göğebakan, Turgut (2004), Tarihsel Roman Üzerine, Ankara: Akçağ Yayınları.Kırzıoğlu, Banıçiçek (1990), “Samiha Ayverdi’nin Hayatı-Eserleri.”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi.Yetiş, Kazım (1993), Sâmiha Ayverdi, Hayatı ve Eserleri, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.