A Geographical Place in Kahramanmaraş: Literature Gathering-Places

Yıl 2021, Sayı: 12, 238 - 251, 30.09.2021

Nadire Karademir

https://doi.org/10.32579/mecmua.973110

Öz

Kahramanmaraş has hosted many civilizations both historically and geographically from past to present. It has also become a productive city of literature in the field of literature. Kahramanmaraş is the hometown of Seven Beautiful Men. The difficult conditions of the topography and climate in Kahramanmaraş and the closed society culture in the region caused the people of this region to find other pastimes and to deepen themselves. Literary studies describe this geography and human being lived in. Therefore, neither literature can be without geography, nor geography can be without literature. Gathering-place is a geographical place. The literature gathering-place is a place where more than one artist gathered in a literary neighborhood, where they have conversations about art and literature, and share their views on literary works and concepts. In Kahramanmaraş, the vein of literature was nourished by the master-apprentice tradition, and the Gathering-place undertook a school mission. In the city, literary magazines, old mansion-style houses, vineyard houses, teahouses, sometimes tailor shops, bookstores and even parks were used as literary gathering-place from time to time. From past to present, the places in Batı Park in the Caveli neighborhood, the Halis tea house in the Fevzi Paşa neighborhood, the Seha bookstore in the Haydarlı neighborhood, the Terzi Yusuf in the İsmet Paşa neighborhood, and the Waterfall Park in the Bahçelievler neighborhood have formed the literature gathering-places of great importance in the city. The Literature Kıraathanesi, located in the Bahçelievler neighborhood, continues to exist as a place where literary ideas and thoughts are shared at certain intervals in the city. Thus, lovers of literature, writers and poets are raised, and writers and poets ensure the sustainability of literary gathering-place.

Anahtar Kelimeler

Culture, Space, Literary, Literary Gathering-Place, Kahramanmaraş

KAHRAMANMARAŞ’TA COĞRAFİ BİR MEKÂN: EDEBİYAT MAHFİLLERİ

Öz

Anahtar Kelimeler

Kültür, Mekan, Edebiyat, Edebiyat Mahfilleri

Kahramanmaraş’ta Coğrafi Bir Mekân: Edebiyat Mahfilleri

Öz

Kahramanmaraş geçmişten günümüze gerek tarihi gerek coğrafi anlamda birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Edebiyat alanında da mümbit bir edebiyat şehri olmuştur. Yedi Güzel Adam'ın memleketidir. Kahramanmaraş’ta topoğrafya ve iklimin zor şartları, bölgede kapalı toplum kültürü yaşanıyor olması bu yöre insanının başka meşgaleler bulmasına, kendine doğru derinleşmeye meyletmesine neden olmuştur. Edebî çalışmalar yaşanılan coğrafyayı ve insanı anlatmaktadır. Dolayısıyla ne edebiyat coğrafyasız, ne de coğrafya edebiyatsız olabilir. Mahfil coğrafi bir mekândır. Edebiyat mahfili edebî bir muhit içinde, birden çok sanatkârın bir araya gelip toplandıkları sanat-edebiyat ile ilgili sohbetler yaptıkları, edebi eserler ve kavramlar üzerinde düşüncelerini görüşlerini paylaştıkları mekânlardır. Kahramanmaraş’ta edebiyat damarı usta-çırak geleneği ile beslenmiş, Mahfiller bir okul misyonu üstlenmiştir. Kentte edebiyat dergileri, eski konak tarzı evler, bağ evleri, çayhaneler, bazen terzi dükkânları, kitabevleri ve hatta parklar zaman zaman edebiyat mahfili olarak kullanılmıştır. Geçmişten günümüze Mağaralı mahallesinde Batı Park’taki mekânlar, Fevzi paşa mahallesindeki Halis çay evi, Haydarlı mahallesindeki Seha kitapevi, İsmet paşa mahallesindeki Terzi Yusuf, Bahçelievler mahallesindeki Şelale park büyük önem taşıyan edebiyat mahfillerini oluşturmuştur. Bahçelievler mahallesindeki yer alan Edebiyat Kıraathanesi ise kentte belirli zaman aralıkları ile bir araya gelip edebi fikir ve düşüncelerin paylaşıldığı bir mekân olarak varlığını sürdürmektedir. Böylece edebiyat sevdalıları, yazar, şair yetişmekte, yazar ve şairler de edebiyat mahfillerinin sürdürülebilirliğini sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kültür, Mekan, Edebiyat, Edebiyat Mahfili, Kahramanmaraş

Kaynakça

• Aktaş, Hasan (2012). Disiplinlerarası ilişkiler bağlamında şiir ve coğrafya. Studies of Ottoman Domain, 2 (3), s.1-25.
• Anar, Turgay (2012). Mekândan Taşan Edebiyat -Yeni Türk Edebiyatında Edebiyat Mahfilleri. Kapı Yayınları, İstanbul.
• Arı, Yılmaz; Köse, Abdullah. (2005). İnsan-çevre etkileşimini yorumlamada yeni bir alternatif: Kültürel coğrafya. Ulusal Coğrafya Kongresi 2005 (Prof. Dr. İsmail Yalçınlar Anısına) Bildiriler Kitabı İçinde (s. 51-59). Türk Coğrafya Kurumu Yayınları, İstanbul.
• Ay, Arif (2017). Mekân Hikayeleri, ed. Köksal Alver, Duran Boz, s.81, İz Yayıncılık, İstanbul.
• Arslanoğlu, İbrahim (2001). Kültür ve medeniyet kavramları, Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, Sayı:15, s. 243-255.
• Bachelard, Gaston (2017). Mekânın poetikası. Alp Tümertekin (Çev.). İthaki Yayınları, İstanbul.
• Çalmaz, Fatih (2013a). “Ankara’da Edebiyat Mahfilleri” Üzerine Mehmet Aycı ile Söyleşi. İdeal Kent Araştırmaları Dergisi, s. 279-283.
• Çalmaz, Fatih (2013b).“Yeni Türk Edebiyatında Edebiyat Mahfilleri” Üzerine Turgay Anar ile Söyleşi, İdeal Kent Araştırmaları Dergisi, s. 272-279.
• Boz, Duran (2017). Mekân Hikâyeleri, ed. Köksal Alver, Duran Boz, s. 327, İz Yayıncılık, İstanbul.
• Çelikoğlu, Şaban (2016). Bartın Şehrinin Kültürel Coğrafyası: Maddi Kültür Varlıklarına Göre. Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara. Devellioğlu, Ferit (2003). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Aydın Kitabevi Yayınları, Ankara, 2003, s. 566.
• Diker, Oğuz; Deniz, Taşkın (2016). Coğrafya ve Tarih Perspektifinden Somut Kültürel Miras ve Türkiye (2.Baskı), Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara. ISBN:978-605-318-756-1.
• Elden, Stuart (2009). Space I. In R. Kitchin & N. J. Thrift (Eds.), International Encyclopedia of Human Geography (First edition. ed., Vol. 10, pp. 460). Oxford, UK: Elsevier.
• Gregory, Derek; Urry, John (1985). Social relations and spatial structures. Basingstroke, Hampshire: Macmillan.
• İpekten, Haluk (1996). Divan Edebiyatında Edebî Muhitler, MEB Yayınları, İstanbul.
• Jordan-Byckov; Tim Domosh, Mona ( 2003). The Human Mosaic: A Thematic Introduction to Cultural Geography, (9th edition).
• Kayserili, Alperen (2010). Carl Ortwin Sauer ve Kültürel Coğrafya. Doğu Coğrafya Dergisi, sayı: 24, s. 177-190.
• Kayserili, Alperen (2014). Erzurum Şehri’nin Kültürel Coğrafyası-Maddi Kültür Öğelerine Göre. Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum.
• Korkmaz, Ramazan (2007). “Romanda Mekânın Poetiği”, Edebiyat ve Dil Yazıları Mustafa İsen’e Armağan, (Ed. Ayşenur Külahlıoğlı İslam, Süer Eker), Grafiker Yayınları, Ankara.
• Lefebvre, Henri (2016). Mekânın üretimi. Işık Ergüden (Çev.). Sel Yayınları, İstanbul.
• Michie, Helena; Ronald R. Thomas (2003). “Introduction”. In Nineteenth-Century Geographies: The Transformation of Space From the Victorian Age to the American Century. (Ed. Helena Michie ve Ronald R. Thomas). (1-20). New Brunswick, New Jersey, London: Rutgers University Press.
• Moran, Berna (2007). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. (16. bs.), İletişim Yayınları, İstanbul.
• Narlı, Mehmet (2014). Şiir ve mekân, Cumhuriyet Dönemi (1920-1950) Türk şiirinde şiir mekân- ilişkisi. Akçağ Yayınları, Ankara.
• Narlı, Mehmet (2017). Mekan Hikayeleri, ( edt. Köksal Alver, Duran Boz), s,385, İz Yayıncılık, İstanbul.
• Oktay, Ahmet.(2006). “Edebiyatçı Mekânları”, Kitap-lık Dergisi, Sayı: 90: 63-64.
• Oktay, Ahmet (2004). Gizli Çekmece, 2. bsk., İstanbul, Doğan Kitap, s.123.
• Öksüz, Zehra (2015). XVIII. Asır İstanbulu’nun Kültür Merkezleri Olarak Edebiyat Mahfilleri: Kültürel Mirasın Aktarımında “Edebiyat Mahfilleri”nin Rolü, International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS) August 2015: Special Issue 4 ISSN : 2148-1148 Doi : 10.14486/IJSCS369
• Özalp, N. Ahmet (2009). Maraş’ta Edebiyat ve Düşünce Atmosferinin Oluşumu, Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi.
• Şehri Kahramanmaraş (Edt. Duran Boz), Kahramanmaraş Valiliği Yayınları, Ankara.
• Özçağlar, Ali (2009). Coğrafyaya giriş. Ümit Ofset Matbaacılık, Ankara.
• Özdenören, Rasim (2004). “Benim Maraş’ım” Dört Mevsim Maraş, Sayı: 3-4.
• Özgül, M. Kayahan (2012). XIX. Asrın Özel Bir Edebiyat Mahfeli Olarak Encümen-i Şuarâ. Kurgan Edebiyat Yayınları, Ankara. 11.
• Su, Hüseyin (2018 ). Takvim Yırtıkları 1. Şule Yayınları, İstanbul.
• Su, Hüseyin (2017). Mekan Hikayeleri, ed. Köksal Alver, Duran Boz, s. 385, İz Yayıncılık, İstanbul.
• Tally, Robert (2020). Mekansallık. Emel Aras (Çev.). Hece Yayınları, Ankara.
• Tonga, Necati (2016). Cumhuriyet Döneminde Bir Edebî Muhit Olarak Ankara (1923-1980). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tonga, Necati (2014). Cumhuriyet Türkiye’sinin Devraldığı Edebî Miras: Cumhuriyet Dönemi’ne Kadar Ankara’daki Edebiyat Hayatı ve Edebiyat Mahfilleri, 2 (2), 184-202, Aralık-December Ankara: Ankara Araştırmalar Dergisi, Journal of Ankara.
• Toroğlu, Emin; Alpaslan, Yaşar (2016). Kahramanmaraş’ın tarihi coğrafyasında yollar, Ed: E. Toroğlu, E. Y. Alpaslan. Dulkadiroğlu Belediyesi Maraş Kültür Tarih Yayınları Serisi:6.
• Turhan, Muhammed (1994). Kültür Değişmeleri (Sosyal Psikoloji Bakımından Bir Teknik), Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Tuan, Yİ.-FU (1977). Space and Place: The Perspective of Experience. Minneapolis: University of Minnesota Press.
• TÜİK, (Türkiye İstatistik Kurumu), (2020). https://www.tuik.gov.tr/.
• Tümertekin, Erol; Özgüç, Nazmiye (2016). Beşeri Coğrafya; İnsan, Kültür, Mekan. Çantay Kitabevi, İstanbul.
• Vurmay, Ayça M. (2010 ). Edebiyat, Coğrafya ve Uzam: Hardy’nin Yuvaya Dönüş adlı romanı, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 50, 2 (2010) s. 207-220.
• Yıldız, Mehmed Ali (2015). Beyazıt’ta Bir Kültür Ortamı: Küllük Kahvesi, Mavi Atlas, 4/2015: s. 96-107.
• Yüce, Sefa (2018). Ankara’da Kültür Ortamı ve Edebî Muhitler, Uluslararası Türk-Rus Dünyası Akademik Araştırmalar Kongresi ,(14-16 Aralık 2018) Ankara, Bildiriler Kitabı.