Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Drought analysis by TOPSIS method in Adana

Yıl 2020, Cilt: 33 Sayı: 1, 101 - 106, 01.04.2020
https://doi.org/10.29136/mediterranean.642215

Öz

It is aimed to calculate the years of dry or rainy years in Adana by using the annual evaporation, maximum and minimum temperature and total precipitation data between 1963-2016. In the study, TOPSIS method was selected to produce the data and a model was created in this direction. For this purpose, data related to Adana Meteorological Station which has the longest precipitation, temperature and evaporation records in the region was used. At the end of the study, 10 times medium, 15 times weak and 7 times severe dry years were determined. The years of severe drought were determined as 1970-1973, 1982, 1986 and 1993. The last 10 years have been 5 years dry. The dry years were found to be 2007, 2008, 2010, 2013 and 2014.

Kaynakça

  • Angın N, Çatalkaya V, Özfidaner M (2019) Trend analysis of meterological parameters in çukurova region. 6 th Congress on Soil and Water Resources with International Participation Abstract Book. 152.
  • Arabzadeh R, Kholoosi MM, Bazrafshan J (2015) Regional hydrological drought monitoring using principal components analysis. Journal of Irrigation and Drainage Engineering 142(1): 04015029.
  • Boyacı S, Akyüz A, Baytorun AN, Çaylı A (2016) Kırşehir ilinin örtü altı tarım potansiyelinin belirlenmesi. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi Cilt 5(2): 142-157.
  • Chen MF, Tzeng GH (2004) Combining gray relation and TOPSIS concepts for selecting an expatriate host country. Mathematical and Computer Modelling 40: 1473-1490.
  • Dai A, Trenberth KE, Qian T (2004) A global data set of palmer drought severing index for 1870-2002: relationship with soil moisture and effects of surface warming. Journal of Hydrometeorology 5(6): 1117-1130.
  • Edossa DC, Babel MS, Das GA (2009) Drought analysis in the awash river basin, ethiopia. Water Resources Management 24(7): 1441-1460.
  • Erdoğan F (1989) Türkiye’de yaygın kuraklık. Meteoroloji Mühendisleri Odası Bülteni 2: 1-4.
  • Fereczadeh M (2001) Kuraklık olayına karşı olan bazı yeni önlemler ve yöntemleri. Drought. FC. 777–786.
  • Ghulam A, Qin Q, Kusky TM, Li ZL (2008) A re-examination of perpendicular drought indices. Internatiol Journal Remote Sensing 29(20): 6037-6044.
  • Hulme M, Kelly M (1993) Exploring the links between desertification and climate change. Environment: Science and Policy for Sustainable Development 35(6): 4-45.
  • Janic M (2003) Multicriteria evaluation of high-speed rail, transrapid maglev, and air passenger transport in Europe. Transportation Planning and Technology 26: 491-512.
  • Kazemi LR, Ghamgosar M, Haghyghy M (2012) Multi criteria decision making based on TOPSIS method in drought zoning: A case study of gilan province. World Applied Programming Journal 2: 81-87.
  • Kemali K, Nikzad M (1990) Tarımsal kuraklıkla ilgili meteorolojik indeksler. Nivar pp. 9-19.
  • Kıymaz S, Güneş V, Aşar M (2011) Standartlaştırılmış yağış indeksi ile Seyfe gölünün kuraklık dönemlerinin belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 28(1): 91-102.
  • Köse Ö, Dorum A (2002) Orta Anadolu kapalı havzası kuraklık parametrelerinin olasılık dağılımı. Turkish Journal Engineering Environmental Sciences 26: 85-93.
  • Kwong CK, Tam SM (2002) Case-based reasoning approach to concurrent design of low power transformers. Journal of Materials Processing Technology 128: 136-141.
  • Lai YJ (1994) TOPSIS for MODM. European Journal of Operational Research 76: 486-500.
  • Mccarthy JJ, Canziani OF, Leary NA, Dokken DJ, White KS (2001) Climate change 2001 ımpacts, adaptation and vulnerability: Contribution of working Group II to the Third Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge University Press, Cambridge.
  • Milani AS, Shanian A, Madoliat R (2005) The effect of normalization norms in multiple attribute decision making models a case study in gear material selection. Structural Multidisciplinary Optimization 29: 312-318.
  • Mishra AK, Singh VP (2011) Drought modeling - a review. Journal of Hydrology 403: 157-175.
  • Morid S, Smakhtin V, Bagherzadeh K (2007) Drought forecasting using artificial neural networks and time series of drought indices. International Journal of Climatology 27: 2103-2111.
  • Nalbantis I, Tsakiris G (2009) Assessment of hydrological drought revisited. Water Resource Management 23: 881-897.
  • Özfidaner M (2007) Türkiye yağış verilerinin trend analizi ve nehir akımları üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
  • Özfidaner M, Şapolyo D, Topaloğlu F (2018) Seyhan havzası akım verilerinin hidrolojik kuraklık analizi. Toprak Su Dergisi 7(1): 57-64.
  • Özfidaner M, Şapolyo D, Topaloğlu F (2019a) Adana ilinde maksimum ve minimum sıcaklıkların gidiş analizi. Mediterranean Agriculture Sciences 32(2): 237-241.
  • Özfidaner M, Şapolyo UD, Topaloğlu F (2019b) Determination of the average temperature data: Antalya and Alanya case. Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 20(Özel Sayı): 106-111.
  • Özkan K (2001) Eğirdir gölü havzası’nın kuraklık etüdü ve tarım-ormancılık açısından değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi. Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, Sayı 2: 75-96.
  • Pamuk G, Özgürel M, Topçuoğlu K (2004) Standart yağış indisi (SYİ) ile ege bölgesinde kuraklık analizi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 41(1): 99-106.
  • Riebsame WE, Changnon SA, Karl TR (1991) Drought and natural resource management in the united states impacts and implications of the 1987-1989 drought. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
  • Rostemi FF (1997) 1990’ın onluğunda kuraklık olayı. Bahar. İran, pp. 19-28.
  • Sepehr A, Zucca C (2012) Ranking desertification indicators using TOPSIS algorithm. Springer 62: 1137-1153.
  • Shih HS, Lin WY, Lee ES (2001) Group decision making for TOPSIS. Joint 9th IFSA World Congress and 20th NAFIPS International Conference, IFSA/NAFIPS 2001, 25-28 July, Vancouver, Canada, pp. 2712-2717.
  • Shih HS, Lin WY, Lee ES (2007) An extension of TOPSIS for group decision making. Mathematical and Computer Modeling 45: 801-813.
  • Sırdaş S (2002) Meteorolojik Kuraklık Modellemesi ve Türkiye Uygulamaları. Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Sırdaş S, Şen Z (2003) Meteorolojik kuraklık modellemesi ve Türkiye uygulaması. İstanbul Teknik Üniversitesi Dergisi/D Mühendislik 2(2): 95-103. Siyadeti SB, Ensari J (2001) Erak çölünde yeraltı su kaynaklarına kuraklık olayının etkisi. Preceding of First National Conference on Drought Mitigation and Water Shortage, pp. 736-741.
  • Srdjevic B, Medeiros YDP, Faria AS (2004) An objective multi-criteria evaluation of water management scenarios. Water Resources Management 18: 35-54.
  • Tabari H, Abghari H, Talaee PH (2012) Temporal trends and spatial characteristics of drought and rainfall in arid and semiarid regions of Iran. Hydrological Proceses 26(22): 3351-3361.
  • Tanrıverdi Ç, Değirmenci H, Tekinerdoğan M, Gönen E, Arslan F, Atilgan A (2018) Precision of drought based on the TOPSIS method. Scientific Papers. Series A. Agronomy LXI(1).
  • Tigkas D, Vangelis H, Tsakiris G (2012) Drought and climatic change impact on streamflow in small watersheds. Science of The Total Environment 440: 33-41.
  • Topaloğlu F (2006a) Regional trend detection of Turkish river flows. Nordic Hydrology 37(2): 165-182.
  • Topaloğlu F (2006b) Trend detection of streamflow variables in Turkey. Fresenius Environmental Bulletin 15(7): 644-653.
  • Topaloğlu F, Irvem A, Özfidaner M (2012) Re-evaluation of trends in annual streamflows of Turkish rivers for the period 1968-2007. Fresenius Environmental Bulletin 21(8): 2043-2050.
  • Türkeş M (1990) Türkiye’de kurak bölgeler ve önemli kurak yıllar. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü.
  • Türkeş M (2002) Spatial and temporal variations in precipitation and aridity index series of Turkey. In: Mediterranean Climate Variability and Trends, Hans- Jürgen Bolle, (ed.), Regional Climate Studies. Springer Verlag, Heidelberg, pp. 181-213.
  • Türkeş M, Tatlı H (2009) Use of the standardized precipitation index (SYI) and modified SPI for shaping the drought probabilities over Turkey. International Journal of Climatology 29: 2270-2282.
  • Yang T, Chou P (2005) Solving a multiresponse simulation-optimization problem with discrete variables using a multi-attribute decision making method. Mathematics and Computers in Simulation 68: 9-21.
  • Yoon K, Hwang CL (1985) Manufacturing plant location analysis by multiple attribute decision making, part 1-single-plant strategy. International Journal of Production Research 23: 345-359.
  • Yürekli K, Anlı AS, Örs İ, Karahan G (2009) Sakarya havzası aylık akımlarının kuraklık analizi. I. Ulusal Kuraklık ve Çölleşme Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Enstitüsü, Konya, s. 779-784.

Adana ilinde TOPSIS yöntemi ile kuraklık analizi

Yıl 2020, Cilt: 33 Sayı: 1, 101 - 106, 01.04.2020
https://doi.org/10.29136/mediterranean.642215

Öz

Adana ilinde 1963-2016 yılları arasında yıllık buharlaşma, maksimum ve minimum sıcaklık ve toplam yağış verileri kullanılarak kurak veya yağışlı geçen yılların hesaplanması amaçlanmıştır. Yapılan çalışmada verileri üretmek için TOPSIS yöntemi seçilmiş ve bu yönde bir model oluşturulmuştur. Bu amaç için bölgede en uzun yağış, sıcaklık ve buharlaşma kayıtlarına sahip olan Adana Meteoroloji İstasyonuna ilişkin veriler kullanılmıştır. Çalışma sonucunda 54 yılda, 10 defa orta, 15 defa zayıf ve 7 defa ciddi kurak yıl belirlenmiştir. Ciddi kuraklık yaşanan yıllar 1970-1973, 1982, 1986 ve 1993 yılları olarak tespit edilmiştir. Son 10 yılda 5 yıl kurak olarak geçmiştir. Kurak geçen yıllar ise 2007, 2008, 2010, 2013 ve 2014 yılları olarak bulunmuştur. Çalışma sonucunda 54 yılda, 10 defa orta, 15 defa
zayıf ve 7 defa ciddi kurak yıl belirlenmiştir. Ciddi kuraklık yaşanan yıllar
1970-1973, 1982, 1986 ve 1993 yılları olarak tespit edilmiştir. Son 10 yılda 5
yıl kurak olarak geçmiştir. Kurak geçen yıllar ise 2007, 2008, 2010, 2013 ve
2014 yılları olarak bulunmuştur.

Kaynakça

  • Angın N, Çatalkaya V, Özfidaner M (2019) Trend analysis of meterological parameters in çukurova region. 6 th Congress on Soil and Water Resources with International Participation Abstract Book. 152.
  • Arabzadeh R, Kholoosi MM, Bazrafshan J (2015) Regional hydrological drought monitoring using principal components analysis. Journal of Irrigation and Drainage Engineering 142(1): 04015029.
  • Boyacı S, Akyüz A, Baytorun AN, Çaylı A (2016) Kırşehir ilinin örtü altı tarım potansiyelinin belirlenmesi. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi Cilt 5(2): 142-157.
  • Chen MF, Tzeng GH (2004) Combining gray relation and TOPSIS concepts for selecting an expatriate host country. Mathematical and Computer Modelling 40: 1473-1490.
  • Dai A, Trenberth KE, Qian T (2004) A global data set of palmer drought severing index for 1870-2002: relationship with soil moisture and effects of surface warming. Journal of Hydrometeorology 5(6): 1117-1130.
  • Edossa DC, Babel MS, Das GA (2009) Drought analysis in the awash river basin, ethiopia. Water Resources Management 24(7): 1441-1460.
  • Erdoğan F (1989) Türkiye’de yaygın kuraklık. Meteoroloji Mühendisleri Odası Bülteni 2: 1-4.
  • Fereczadeh M (2001) Kuraklık olayına karşı olan bazı yeni önlemler ve yöntemleri. Drought. FC. 777–786.
  • Ghulam A, Qin Q, Kusky TM, Li ZL (2008) A re-examination of perpendicular drought indices. Internatiol Journal Remote Sensing 29(20): 6037-6044.
  • Hulme M, Kelly M (1993) Exploring the links between desertification and climate change. Environment: Science and Policy for Sustainable Development 35(6): 4-45.
  • Janic M (2003) Multicriteria evaluation of high-speed rail, transrapid maglev, and air passenger transport in Europe. Transportation Planning and Technology 26: 491-512.
  • Kazemi LR, Ghamgosar M, Haghyghy M (2012) Multi criteria decision making based on TOPSIS method in drought zoning: A case study of gilan province. World Applied Programming Journal 2: 81-87.
  • Kemali K, Nikzad M (1990) Tarımsal kuraklıkla ilgili meteorolojik indeksler. Nivar pp. 9-19.
  • Kıymaz S, Güneş V, Aşar M (2011) Standartlaştırılmış yağış indeksi ile Seyfe gölünün kuraklık dönemlerinin belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 28(1): 91-102.
  • Köse Ö, Dorum A (2002) Orta Anadolu kapalı havzası kuraklık parametrelerinin olasılık dağılımı. Turkish Journal Engineering Environmental Sciences 26: 85-93.
  • Kwong CK, Tam SM (2002) Case-based reasoning approach to concurrent design of low power transformers. Journal of Materials Processing Technology 128: 136-141.
  • Lai YJ (1994) TOPSIS for MODM. European Journal of Operational Research 76: 486-500.
  • Mccarthy JJ, Canziani OF, Leary NA, Dokken DJ, White KS (2001) Climate change 2001 ımpacts, adaptation and vulnerability: Contribution of working Group II to the Third Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge University Press, Cambridge.
  • Milani AS, Shanian A, Madoliat R (2005) The effect of normalization norms in multiple attribute decision making models a case study in gear material selection. Structural Multidisciplinary Optimization 29: 312-318.
  • Mishra AK, Singh VP (2011) Drought modeling - a review. Journal of Hydrology 403: 157-175.
  • Morid S, Smakhtin V, Bagherzadeh K (2007) Drought forecasting using artificial neural networks and time series of drought indices. International Journal of Climatology 27: 2103-2111.
  • Nalbantis I, Tsakiris G (2009) Assessment of hydrological drought revisited. Water Resource Management 23: 881-897.
  • Özfidaner M (2007) Türkiye yağış verilerinin trend analizi ve nehir akımları üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
  • Özfidaner M, Şapolyo D, Topaloğlu F (2018) Seyhan havzası akım verilerinin hidrolojik kuraklık analizi. Toprak Su Dergisi 7(1): 57-64.
  • Özfidaner M, Şapolyo D, Topaloğlu F (2019a) Adana ilinde maksimum ve minimum sıcaklıkların gidiş analizi. Mediterranean Agriculture Sciences 32(2): 237-241.
  • Özfidaner M, Şapolyo UD, Topaloğlu F (2019b) Determination of the average temperature data: Antalya and Alanya case. Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 20(Özel Sayı): 106-111.
  • Özkan K (2001) Eğirdir gölü havzası’nın kuraklık etüdü ve tarım-ormancılık açısından değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi. Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, Sayı 2: 75-96.
  • Pamuk G, Özgürel M, Topçuoğlu K (2004) Standart yağış indisi (SYİ) ile ege bölgesinde kuraklık analizi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 41(1): 99-106.
  • Riebsame WE, Changnon SA, Karl TR (1991) Drought and natural resource management in the united states impacts and implications of the 1987-1989 drought. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
  • Rostemi FF (1997) 1990’ın onluğunda kuraklık olayı. Bahar. İran, pp. 19-28.
  • Sepehr A, Zucca C (2012) Ranking desertification indicators using TOPSIS algorithm. Springer 62: 1137-1153.
  • Shih HS, Lin WY, Lee ES (2001) Group decision making for TOPSIS. Joint 9th IFSA World Congress and 20th NAFIPS International Conference, IFSA/NAFIPS 2001, 25-28 July, Vancouver, Canada, pp. 2712-2717.
  • Shih HS, Lin WY, Lee ES (2007) An extension of TOPSIS for group decision making. Mathematical and Computer Modeling 45: 801-813.
  • Sırdaş S (2002) Meteorolojik Kuraklık Modellemesi ve Türkiye Uygulamaları. Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Sırdaş S, Şen Z (2003) Meteorolojik kuraklık modellemesi ve Türkiye uygulaması. İstanbul Teknik Üniversitesi Dergisi/D Mühendislik 2(2): 95-103. Siyadeti SB, Ensari J (2001) Erak çölünde yeraltı su kaynaklarına kuraklık olayının etkisi. Preceding of First National Conference on Drought Mitigation and Water Shortage, pp. 736-741.
  • Srdjevic B, Medeiros YDP, Faria AS (2004) An objective multi-criteria evaluation of water management scenarios. Water Resources Management 18: 35-54.
  • Tabari H, Abghari H, Talaee PH (2012) Temporal trends and spatial characteristics of drought and rainfall in arid and semiarid regions of Iran. Hydrological Proceses 26(22): 3351-3361.
  • Tanrıverdi Ç, Değirmenci H, Tekinerdoğan M, Gönen E, Arslan F, Atilgan A (2018) Precision of drought based on the TOPSIS method. Scientific Papers. Series A. Agronomy LXI(1).
  • Tigkas D, Vangelis H, Tsakiris G (2012) Drought and climatic change impact on streamflow in small watersheds. Science of The Total Environment 440: 33-41.
  • Topaloğlu F (2006a) Regional trend detection of Turkish river flows. Nordic Hydrology 37(2): 165-182.
  • Topaloğlu F (2006b) Trend detection of streamflow variables in Turkey. Fresenius Environmental Bulletin 15(7): 644-653.
  • Topaloğlu F, Irvem A, Özfidaner M (2012) Re-evaluation of trends in annual streamflows of Turkish rivers for the period 1968-2007. Fresenius Environmental Bulletin 21(8): 2043-2050.
  • Türkeş M (1990) Türkiye’de kurak bölgeler ve önemli kurak yıllar. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü.
  • Türkeş M (2002) Spatial and temporal variations in precipitation and aridity index series of Turkey. In: Mediterranean Climate Variability and Trends, Hans- Jürgen Bolle, (ed.), Regional Climate Studies. Springer Verlag, Heidelberg, pp. 181-213.
  • Türkeş M, Tatlı H (2009) Use of the standardized precipitation index (SYI) and modified SPI for shaping the drought probabilities over Turkey. International Journal of Climatology 29: 2270-2282.
  • Yang T, Chou P (2005) Solving a multiresponse simulation-optimization problem with discrete variables using a multi-attribute decision making method. Mathematics and Computers in Simulation 68: 9-21.
  • Yoon K, Hwang CL (1985) Manufacturing plant location analysis by multiple attribute decision making, part 1-single-plant strategy. International Journal of Production Research 23: 345-359.
  • Yürekli K, Anlı AS, Örs İ, Karahan G (2009) Sakarya havzası aylık akımlarının kuraklık analizi. I. Ulusal Kuraklık ve Çölleşme Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Enstitüsü, Konya, s. 779-784.
Toplam 48 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Ziraat Mühendisliği
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Mete Özfidaner 0000-0002-8453-8136

Engin Gönen Bu kişi benim 0000-0002-0471-9376

Sinan Kartal Bu kişi benim 0000-0002-9600-8052

Yayımlanma Tarihi 1 Nisan 2020
Gönderilme Tarihi 4 Kasım 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020 Cilt: 33 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Özfidaner, M., Gönen, E., & Kartal, S. (2020). Adana ilinde TOPSIS yöntemi ile kuraklık analizi. Mediterranean Agricultural Sciences, 33(1), 101-106. https://doi.org/10.29136/mediterranean.642215
AMA Özfidaner M, Gönen E, Kartal S. Adana ilinde TOPSIS yöntemi ile kuraklık analizi. Mediterranean Agricultural Sciences. Nisan 2020;33(1):101-106. doi:10.29136/mediterranean.642215
Chicago Özfidaner, Mete, Engin Gönen, ve Sinan Kartal. “Adana Ilinde TOPSIS yöntemi Ile kuraklık Analizi”. Mediterranean Agricultural Sciences 33, sy. 1 (Nisan 2020): 101-6. https://doi.org/10.29136/mediterranean.642215.
EndNote Özfidaner M, Gönen E, Kartal S (01 Nisan 2020) Adana ilinde TOPSIS yöntemi ile kuraklık analizi. Mediterranean Agricultural Sciences 33 1 101–106.
IEEE M. Özfidaner, E. Gönen, ve S. Kartal, “Adana ilinde TOPSIS yöntemi ile kuraklık analizi”, Mediterranean Agricultural Sciences, c. 33, sy. 1, ss. 101–106, 2020, doi: 10.29136/mediterranean.642215.
ISNAD Özfidaner, Mete vd. “Adana Ilinde TOPSIS yöntemi Ile kuraklık Analizi”. Mediterranean Agricultural Sciences 33/1 (Nisan 2020), 101-106. https://doi.org/10.29136/mediterranean.642215.
JAMA Özfidaner M, Gönen E, Kartal S. Adana ilinde TOPSIS yöntemi ile kuraklık analizi. Mediterranean Agricultural Sciences. 2020;33:101–106.
MLA Özfidaner, Mete vd. “Adana Ilinde TOPSIS yöntemi Ile kuraklık Analizi”. Mediterranean Agricultural Sciences, c. 33, sy. 1, 2020, ss. 101-6, doi:10.29136/mediterranean.642215.
Vancouver Özfidaner M, Gönen E, Kartal S. Adana ilinde TOPSIS yöntemi ile kuraklık analizi. Mediterranean Agricultural Sciences. 2020;33(1):101-6.

Creative Commons License

Mediterranean Agricultural Sciences is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.