İç Göç Yaşayan Ergenlerin Deontik Adalet Anlayışı ve Akran Sapmalarının Şiddete Yönelik Tutumlarını Yordama Düzeyi

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 1, 19 - 41, 01.06.2016

Halil Ekşi Halim Güner Nesrullah Okan

https://doi.org/10.12738/mejrs.2016.1.1.0002

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, iç göç yaşayan ergenlerin deontik adalet anlayışlarının ve akran sapmalarının şiddete yönelik tutumlarının yordama düzeyini belirlemek ve aynı zamanda şiddete yönelik tutumun cinsiyet ve coğrafik bölgelere göre farklılık gösterip göstermediğini görebilmektir. Araştırmanın örneklemini, İstanbul il sınırları içinde ortaokul ve çeşitli liselerde okuyan 259’u erkek ve 300’ü kız olmak üzere toplam 559 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada; Ergenlerin Şiddete Yönelik Tutumları Ölçeği, Akran Sapması Ölçeği ve Deontik Adalet Anlayışı ölçekleri kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler incelendiğinde, kız öğrencilerin şiddet eğilimlerinin erkeklere oranla daha düşük olduğu tespit edilmekle birlikte, farklı coğrafik bölgelerden gelen öğrencilerin şiddete yönelik tutumlarında, adalet anlayışlarında ve akran sapmalarında da anlamlı bir fark bulunmuştur. Çoklu regresyon analizi sonucunda akran sapması ve deontik adalet anlayışının şiddete yönelik tutumu yordamada etkili oldukları görülmüştür F = 132,914, p < .001, R = ,569, R2 = ,323, adj = 321 .

Anahtar Kelimeler

Göç , Şiddet , Deontik adalet , Akran sapması

Comprehension of Deontic Justice in Adolescents Who Have Moved Domestically: Peer Deviance as a Predictor of Attitudes toward Violence

Öz

The main aim of this study is to identify deontic justice comprehension in adolescents who have experienced domestic migration and determine if peer deviance is a predictor of attitudes towards violence; at the same time identifying whether differences based on gender and geographical region show attitudes oriented toward violence. The sample of this study consists of a total of 559 students, 259 males and 300 females, attending various high schools and middle schools in the province of Istanbul. In this study, the Attitude Scale for Adolescent Violence, the Peer Deviation Scale, and the Deontic Justice Comprehension Scale were used. In analysis of data obtained in the study, female students were found to have lower tendencies towards violence than males, and with the genders together a significant difference in attitudes towards violence, comprehension of justice, and peer deviation were also found for students from different geographical regions. Multiple regression analysis showed that comprehension of deontic justice and peer deviation is effective at predicting attitudes oriented towards violence. F = 132.914, p < .001, R = .569, R2 = .323, adj = 321 .

Anahtar Kelimeler

Migration , Violence , Deontic justice , Peer deviation

Kaynakça

• Adıgüzel, Y. (2005). İstanbul’un kültürel sermayesine hemşehri derneklerinin katkısı.
• Uluslararası Göç Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (s. 237–248). İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi. Arabacı Yüksel, R. (2009). Türkiye’de yoksulluk ve bölgeler arası gelişmişlik farkları açısından sağlıkta adalet. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(1), 1–25.
• Baier, D., Pfeifer, C., Simonson, J., & Rabold, S. (2009). Jugendliche in Deutschland als Opfer und Taeter von Gewalt. Niedersachen: Krimonologishes Forschungsinstitut Niedersachen.
• Balkıs, M., Duru, E. ve Buluş, M. (2005). Şiddete yönelik tutumların özyeterlilik, medya, şiddete yönelik inanç, arkadaş grubu ve okula bağlılık duygusu ile ilişkisi.
• Ege Eğitim Dergisi, 6(2), 81–97. Çetin, H. (2011). Ergenler İçin Şiddete Yönelik Tutum Ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 10(1), 68–79.
• Demir, N. Ö. (2005). Türkiye’de ergenlerin arkadaş-akran grupları ile ilişkileri ve sapmış davranışlar: Ankara örneklemi. Bilig, 32, 83–108.
• Dünya Sağlık Örgütü. (2002). Dünya şiddet ve sağlık raporu. Genova: Yazar.
• Ekşi, H. (2013). Değerler eğitimi öğretmen kitabı 6: Dostluk. İstanbul: Edam.
• Erdem, G., Eke, C. Y., Ögel, K. ve Taner, S. (2006). Lise öğrencilerinde arkadaş özellikleri ve madde kullanımı. Bağımlılık Dergisi, 7(3), 111–116.
• Godenzi, A., Müller G., & Christen C. (2001). Bedingungen gewaltlosen Handelns im sozialen Nahraum (Schlussbericht. Forschungsprojekt des NFP 40). Boston/
• Fribourg: Universitätsverlag. Gugel. G. (2007). Handbuch Gewaltprävention in der Grundschule. Tübingen
• Institut für Friedenspädagogik. Güzel, S. ve Meder, M. (2011). Doğudan göçün Denizli toplumsal yaşamındaki yansımaları. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8, 117–136.
• Kaner, S. (2000). Akran İlişkileri Ölçeği ve Akran Sapması Ölçeği geliştirme çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1, 77–89.
• Kargı, E. (2008). Ailelerin ve çocukların davranışlarında şiddet: Öğrencilerin şiddet algıları. Ankara: MEB.
• Kocacık, F. (2001). Şiddet olgusu üzerine. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari
• Bilimler Dergisi, 2(1), 1–7. Kodan Çetinkaya, S. (2013). Üniversite öğrencilerinin şiddet eğilimlerinin ve toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Nesne, 1(2), 21–43.
• Mayer, K. (2007). Männer, die Gewalt gegen die Partnerin ausüben. In Häusliche
• Gewalt erkennen und richtig reagieren (Handbuch für Medizin, Pflege und Beratung) (pp. 65-81). Bern: Fachstelle für Gleichstellung Frauenklinik Maternité und Stadtspital Triemli Zürich. Ögel, K., Tarı, I. ve Eke, C. Y. (2006). Okullarda suç ve şiddeti önleme. İstanbul: Yeniden yayınları.
• Özdevecioğlu, M. (2003). Algılanan örgütsel adaletin bireylerarası saldırgan davranışlar üzerindeki etkilerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Erciyes
• Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(Temmuz-Aralık), 77–96. Schröttle, M. (2003, June). Gewalt gegen Frauen mit und ohne Migrationshintergrund in Deutschland. Paper presented at the Interdisziplinäres Zentrum für Frauen- und
• Geschlechterforschung der Universität Bielefeld, Bielefeld, Deutschland. Steiner, S. (2004). Häusliche Gewalt: Erscheinungsformen, Ausmass und polizeiliche
• Bewältigungsstrategien in der Stadt Zürich. Zürich: Hochschulschrifft. Şenol, D. ve Yıldız, S. (2013). Kadına yönelik şiddet algısı-kadın ve erkek bakış açılarıyla. Ankara: Mutlu Çocuklar Derneği Yayınları.
• Türk Dil Kurumu. (2015). Arkadaşını söyle sana kim olduğunu söyleyeyim. http://tdk. gov.tr/index.php?option=com_atasozleri&view=atasozleri adresinden edinilmiştir.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2015). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Sonuçları. www.tuik.gov.tr/VeriTabanlari.do?ust_id=109&vt_id=28 adresinden edinilmiştir.
• Winter, R. (2008). Jungen und ihre Gewalt. Projugend 4. Bayern: Deutsches Jugendinstitut.