Türkiye’nin Tozlaştırıcı Arı Çeşitliiğini Kanıtlayan İki Örnek Cins: Evylaeus Robertson ve Halictus Latreille (Halictidae: Hymenoptera)

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 2, 37 - 42, 28.12.2018

Fatih Dikmen

Öz

Arılar (Apiformes: Apoidea: Hymenoptera),
pek çok çiçekli bitki için ana tozlaştırıcıdır. Bu nedenle ekosistem için kilit
taşı bir grup olarak değerlendirilirler. Ancak, Türkiye’deki tozlaştırıcı
arılar üzerine çalışmalar biraz ihmal edilmiştir. Ne taksonomileri ne de
yayılışları hakkında yeterli bilgi bulunmamaktadır. Bu konuda Türkiye’de
varlıkları yeterince araştırma konusu haline gelmiş olan tek arı ailesi Apidae
familyasıdır ki, burada da bombus arıları, bal arıları ve marangoz arıları gibi
bilindik gruplar yer almaktadır. Bununla birlikte bu gruplar Türkiye arı
çeşitliliği konusundaki büyük resmi bizlere gösterebilmekten acizdirler. Bu
nedenle çalışmamız, Halictidae familyasına ait en yaygın ve en baskın cinsler
olan Evylaeus Robertson ve Halictus Latreille gibi iki önemli
cinsin Türkiye’deki durumlarının rapor edilmesine ve Türkiye’de ne derece
çeşitlilik sergilediklerini göstermek üzere hazırlanmıştır. Sonuç olarak,
Palaearktik’te 319 tür ile temsil edilen Evylaeus cinsi üyelerinden 136’sının
(yani toplam faunanın %42’sinin) Türkiye’de mevcut olduğu rapor edilmiştir.
Dahası, Türkiye’deki Halictus türlerinin (35 tür), Batı Palaearktik fauasının
%47’sini oluşturduğu kaydedilmiştir. Türlerin sayılarına ilişkin sadece bu
rakamlar bile Türkiye’deki tozlaştırıcı arı faunasının önemini göstermeye
yetmekte ve bölgenin çeşitliliği açısından önemli ipuçları vermektedir. 

Anahtar Kelimeler

Arılar, Polinatörler, Fauna, Biyoçeşitlilik, Halictidae, Türkiye

Two Model Genera to Demonstrate the Pollinator Bee Diversity of Turkey: Evylaeus Robertson and Halictus Latreille (Halictidae: Hymenoptera)

Öz

Bees
(Apiformes: Apoidea: Hymenoptera) are the main pollinator group for many
flowering plants. Due to this fact, they are attributed as the keystone group
for the ecosystem. However, the studies on the pollinator bee groups of Turkey
are underestimated. Neither their taxonomy nor their distributions are well
known. The only bee groups in Turkey that were studied well are the members of
the family Apidae, such as honeybee, bumblebee, carpenter bee and so on.
Nevertheless, these groups are insufficient to display the great picture of the
bee diversity of Turkey. For this reason, this study was prepared to report the
current situation of some pollinator bee groups, Evylaeus Robertson and Halictus
Latreille, one of the most dominant and most common genera of the family
Halictidae, in order to show how diverse they are in Turkey. As a consequence,
among 319 members of Evylaeus species that distribute in Palaearctic
region, 136 of them (42% of total fauna) were reported to be found in Turkey.
Moreover, it was reported that Halictus species of Turkey (35 species)
constitute 47% of the Western Palaearctic fauna. These species accounts alone
display the importance of the pollinator bee fauna of Turkey and give us an
important clue about the diversity of the region.

Anahtar Kelimeler

Bees, Pollinator, Fauna, Biodiversity, Halictidae, Turkey

Kaynakça

• [1] Eken, G, Evans, M, Karataş, A, Balkız, Ö, Karaçetin, E, Kılıç, T, Özbağdatlı, N, Neumann-Denzau, G, Gem, E, Karataş A (2004) Irano-Anatolian. CEMEX, S.A. de C.V. <www.biodiversityscience.org >
• [2] Çiplak, B (2003) Distribution of Tettigoniinae (Orthoptera, Tettigoniidae) bush-crickets in Turkey: the importance of the Anatolian Taurus Mountains in biodiversity and implications for conservation. Biodiversity & Conservation, 12(1), 47-64.
• [3] Demirsoy, A (2002) Genel Zoocoğrafya ve Türkiye Zoocoğrafyası “Hayvan Coğrafyası”. Meteksan Yayınevi, Ankara, 1007 s.
• [4] Çıplak, B (2008) The analogy between interglacial and global warming for the glacial relicts in a refugium: A biogeographic perspective for conservation of Anatolian Orthoptera. In: Insect Ecology and Conservation (ed. S. Fattorini), Research Signpost, Kerala, India, pp. 135-163.
• [5] Karagöz, A, Sabancı, C (2017) Plant Biodiversity Governance in Turkey. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 4 (1): 57-62.
• [6] Işık, K (1998) Biyolojik Çeşitlilik, 2. Ünite, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1017, Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 560.
• [7] Kence, A (ed.) (1990) Türkiye'nin Biyolojik Zenginlikleri. Türkiye Çevre Vakfı Yayını, Ankara, 318 s.
• [8] Nieto, A, Roberts, S P M, Kemp, J, Rasmont, P, Kuhlmann, M, et al. (2014) European Red List of bees. Luxembourg: Publication Office of the European Union. Rosseels Printing. Publications Office of the European Union, http://bookshop.europa.eu
• [9] Michener, C D (2007) The Bees of the World. John Hopkins University Press, Baltimore, 953 pp.
• [10] Tübitak (2005) TÜBİTAK-Türkiye Taksonomik Tür Veritabanı s.1.0, ISSN-1305-4236. <http://bioces.tubitak.gov.tr> (02/05/2008).
• [11] Özbek, H (2002) Arılar ve doğa. Uludağ Arıcılık Dergisi, 3: 22-25.
• [12] Ascher, J S, Pickering, J (2018) Discover Life bee species guide and world checklist (Hymenoptera: Apoidea: Anthophila). <http://www.discoverlife.org/mp/20q?guide=Apoidea_species>
• [13] Dikmen, F (2007) The Role and the Importance of the Family Halictidae (Apiformes: Apoidea) in Pollination of Natural and Agricultural Vegetation. Mellifera, 7(13-14): 16-19.
• [14] Pesenko, Yu A (2007b) Subgeneric classification of the Palaearctic bees of the genus Evylaeus Robertson (Hymenoptera: Halictidae). Zootaxa, 1500: 1-54.
• [15] Dikmen, F, Radchenko, V G, Aytekin, A M (2011) Taxonomic Studies On the Genus Halictus Latreille, 1804 in Turkey (Hymenoptera: Halictidae). Zoology in the Middle East, (54), 79-100.
• [16] Güler, Y, Dikmen, F, Özdem, A (2015). Evaluation of Bee Diversity within Different Sweet Cherry Orchards in the Sultandağı Reservoir (Turkey). Journal of Apicultural Science, 59(2), 13-25.
• [17] Polaszek, A (2004) Fauna Europaea: Apidae. In Noyes, J (ed.) (2004). Fauna Europaea: Hymenoptera: Apocrita. Fauna Europaea version 1.1. <http://www.faunaeur.org>
• [18] Pauly, A, Pesenko, Yu A (2007) Atlas Hymenoptera. Halictidae - Halictus Section.<http://zoologie.umh.ac.be/hymenoptera/page.asp?id=70>
• [19] Pauly, A (2007) Atlas Hymenoptera, Halictidae – Section (except Halictus). <http://zoologie.umh.ac.be/hymenoptera> 01.03.2010.
• [20] Skuhravá, M, Skuhravý, V (2009) Species richness of gall midges (Diptera: Cecidomyiidae) in Europe (West Palaearctic): biogeography and coevolution with host plants, Acta Societatis Zoologicae Bohemicae, 73: 87–156.
• [21] TÇV (Türkiye Çevre Vakfı) (2005) Türkiye’nin Biyolojik Zenginlikleri. TÇV Yayını, Ankara, 328s.
• [22] Blondel, J, Aronson, J, Boudiou, J Y, Bœuf, G (2010) The Mediterranean Basin – Biological Diversity in Space and Time. Second ed. Oxford, UK: Oxford University Press. 384 pp.